'Ik slik en verteer het'
Spaanse verpleegsters worden ingezet in Vlaamse rusthuizen. 'Ze zullen alle steun nodig hebben', zegt de Roemeense Camelia Miclaus, een verpleegster die tot op vandaag te maken krijgt met negatieve reacties van patiënte.
Camelia Miclaus (30) vertrok zeven jaar geleden uit Roemenië en kwam in België aan. Met een diploma verpleegkunde in de achterzak, maar dat werd hier niet erkend. Ze sprak geen Nederlands, had geen werk of geen geld. Door haar gedrevenheid en motivatie verwerkte ze de tegenslagen. Nu werkt ze al een tijdje op intensieve zorgen in het AZ Sint-Lucas in Gent en is getrouwd met een Belg. Maar het loopt nog steeds niet altijd van een leien dakje. "Sommige patiënten aanvaarden mijn zorg, maar ook niet meer dan dat, omdat ze horen dat ik niet van hier afkomstig ben."
De vacatures in Vlaamse zorgcentra geraken maar niet ingevuld en met de vergrijzing dreigt er een gigantisch tekort te ontstaan. Spanje kampt met een jongerenwerkloosheid van 53 procent en dit project moet ervoor zorgen dat Spaanse afgestudeerden gemakkelijk de weg vinden naar Vlaamse rusthuizen.
Camelia kwam alleen aan in Gent in juni 2005. "Ik had een diploma verpleegkunde, maar dat werd hier niet aanvaard. Ik mocht me ook niet inschrijven in Artevelde Hogeschool, omdat ik geen Nederlands sprak."
Er werd een regeling getroffen met de school. Ze mocht zes maanden lessen volgen, en als ze zou slagen voor al haar examens in januari dan mocht ze zich officieel inschrijven. Ze moest ook niveau 5 behalen van Nederlandse lessen aan het Universitair Centrum voor Talenonderwijs (UGent). "In augustus begon ik aan niveau 1. Maar ik had eens gerekend en besefte dat ik nooit aan niveau 5 zou geraken tegen januari. Er was gewoonweg onvoldoende tijd." Dus ze sloeg niveau 2 over. Camelia studeerde dag en nacht, liep uit de praktijklessen weg om naar de taalles te kunnen waardoor ze ook weekends moest werken om aan haar stage-uren te geraken.
"Vrije tijd was geen optie. Ik was toen wel heel eenzaam en heb ook veel geweend. Maar je kan een dag wenen, twee dagen, maar op de derde dag besef je toch dat het niets uithaalt."
Ze slaagde met glans in januari.
Onverwachte kaakslag
Camelia was ooit al in België geweest. Door een uitwisselingsproject met haar Roemeense school kon ze een maand stage lopen in het AZ Sint-Lucas. Ze leerde er het ziekenhuis en de directeur Peter Degadt (nu gedelegeerd bestuurder van Zorgnet Vlaanderen) kennen. Een voordeel, zo zou later blijken.
Na twee jaar studeerde ze af en ze kon meteen aan de slag in het AZ Sint-Lucas in Gent. "Het niveau in België ligt toch veel hoger. De technieken en toestellen zijn hier een pak moderner. Ik was eerst gefrustreerd dat mijn diploma hier niet geldig was. Ik moest een lening aangaan om die extra opleiding te kunnen betalen. Maar ik heb toch enorm veel bijgeleerd."
Maar toen ze dacht dat ze eindelijk aan het werk kon, werd haar contract geweigerd door de Belgische administratie. Doordat er nog overgangsmaatregelen golden na de toetreding van Roemenië tot de Europese Unie, mocht Camelia zelfs met een Belgisch diploma niet in een Vlaams ziekenhuis werken.
Dat kwam aan als een donderslag bij heldere hemel. "Ik werd geweigerd omdat ik van Roemenië was. Ik had twee jaar lang alles gegeven om het goed te doen." Peter Degadt kende haar en wist hoe hard ze dit wilde. Hij stak er zijn schouders onder en kon een regeling treffen. Zes maanden later was ze aan de slag.
Momenteel werkt ze op intensieve zorg. "Ik hou van mijn job. Ik heb leuke collega's, waarvan sommigen echt goede vriendinnen zijn geworden."
Dat is nodig voor het werk dat ze doet. "Je hebt die steun nodig. Sommige patiënten hebben verdriet. Die liggen in het ziekenhuis, maar willen daar niet zijn en daardoor reageren ze soms nogal bot. Achteraf moet je dan je hart kunnen luchten."
Het gebeurt regelmatig dat patiënten dichtklappen als ze horen dat Camelia niet in België is geboren. "Ze aanvaarden mijn zorg, maar ze zijn niet meer vriendelijk. Dat kan soms hard aankomen. Zeker als je een lange vermoeiende dag achter de rug hebt. Je steekt zoveel energie in die patiënten, je probeert goed te doen, en dan doen ze zo omdat je met een vreemd accent spreekt."
Het is voor Camelia ook moeilijker om gezag en vertrouwen te winnen. "Als ik moet vertellen dat het bezoekuur voorbij is, krijg ik soms de reactie 'Wat weet jij daar nu van?'. Mijn collega's overkomt zoiets niet."
"Daarom is het zo belangrijk dat je nadien je verhaal eens kan doen tegen iemand op het werk. Het heeft geen zin om daar op in te gaan. Iedereen reageert anders op cultuurverschillen. Ik slik het in en verteer het."