Direct naar artikelinhoud

Soedan en Zuid-Soedan trekken hun legers terug

Soedan en Zuid-Soedan zullen hun militairen uit het betwiste grensgebied terugtrekken. Er komt een gedemilitariseerde zone van 20 kilometer breed. Ook zijn er afspraken om de olieproductie in Zuid-Soedan en de export van olie door een Soedanese pijplijn weer op gang te brengen.

Begin deze week kwamen, voor het eerst in maanden, de presidenten van Soedan en het sinds juli 2011 onafhankelijke Zuid-Soedan tot directe besprekingen. Dat gebeurde in de Ethiopische hoofdstad Addis Abeba. Als de onderhandelingen zouden mislukken, dreigden de Verenigde Naties beide landen met sancties.

Maar ook dit keer bleek het, zelfs na dagen langer onderhandelen, onmogelijk om president Omar al-Bashir en president Salva Kiir tot volledige overeenstemming te krijgen. "We hebben een akkoord op sommige terreinen", zei de Zuid-Soedanese woordvoerder Atif Kiir. Soedan sprak van 'vooruitgang op veel punten'.

In januari dit jaar legde Zuid-Soedan, dat sinds de onafhankelijkheid ongeveer driekwart van de olievoorraad bezit, de productie van olie helemaal stil, omdat Soedan te veel vroeg voor de doorvoer ervan. De ruzie hierover leidde daarna tot gevechten bij de grens en de vrees voor een terugkeer tot een nieuwe grote oorlog.

De kans daarop lijkt nu deels bezworen door de instelling van een bufferzone. Onduidelijk is wie precies zal toezien op de terugtrekking van de militairen. Ook is nog steeds niet helder hoe de in totaal bijna 2.000 kilometer lange grens tussen de twee landen uiteindelijk gedemarceerd zal worden.

Door de bufferzone moet het voor beide landen moeilijker worden om rebellerende bondgenoten aan de andere kant van de grens te steunen. Zuid-Soedan bijvoorbeeld heeft de afgelopen tijd, zo wordt breed aangenomen, gewapende strijders van de SPLM-N geholpen in Zuid-Kordofan en Blue Nile, twee zuidelijke provincies van Soedan.

Over de status van Abyei, een deels oliebevattend gebied waarop beide landen aanspraak maken en waarover eerder ook is gevochten, is opnieuw geen akkoord bereikt. Al in januari 2011 zou in een volksreferendum beslist moeten zijn waartoe de bevolking wil behoren. Maar Soedan en Zuid-Soedan kunnen het over de voorwaarden hiervan almaar niet eens worden.

Er zijn nog meer betwiste gebieden langs de grens. Zegslieden van zowel Soedan als Zuid-Soedan maakten in Addis duidelijk dat nieuwe onderhandelingen hierover noodzakelijk zullen zijn. In de tussentijd is het afwachten in hoeverre de nu wel bereikte akkoorden ook zullen worden uitgevoerd. Daarnaast zullen sowieso maanden nodig zijn om de in januari stilgelegde oliepompen weer op gang te krijgen.