ISIS-strijders stormen Libanon binnen
Bij de toegangsweg tot Arsal, in het noorden van Libanon aan de grens met Syrië, komt een jeep aanscheuren met een lijkbleke Libanese militair achterop. Een granaatscherf heeft even ervoor zijn vinger eraf gerukt. De islamistische milities van ISIS hebben nu ook Libanon in het vizier.
Met donderend geraas stormde de Syrische burgeroorlog afgelopen weekeinde Libanon binnen. Met de grensplaats Arsal hebben de jihadisten van ISIS en Al Qaida hun eerste Libanese terrein veroverd, met zeker zeventien dode Libanese militairen en tientallen gewonden tot gevolg. Verwoede gevechten om de stad doen dinsdag het doden- en gewondental oplopen, samen met de vrees voor meer geweld elders in het land.
Slechts een enkele burger weet Arsal dinsdag te ontvluchten. "Mensen zijn bang," zegt Abu Mohammed vanaf de achterbank van een oude Mercedes. Hij heeft tijdens een kort staakt-het-vuren met zijn vrouw en vijf kinderen een legerpost weten te bereiken. "Het is niet makkelijk om weg te komen." Inwoners van Arsal zeggen dat strijders hen niet laten gaan; zonder vrees voor veel burgerdoden zou het leger de stad en de strijders erin makkelijk kunnen platschieten.
Het zijn taferelen waarvoor Libanon lang heeft gevreesd. De overname van Arsal door ISIS-strijders, woedend over de gevangenneming van een van hun leiders door het Libanese leger, is momenteel nog een lokaal conflict. Maar de strijd is een onheilspellende voorbode van wat ook in Libanon kan gebeuren als extremistische strijders vanuit Syrië oprukken. Uren nadat hun commandant in Arsal werd opgepakt, organiseerden ISIS-strijders vrijwel probleemloos een overname van de stad om zijn vrijlating te eisen. Daarbij werden ze geholpen door strijders van Al Qaida's Syrische afdeling - het al-Nusra Front - en andere islamistische rebellen.
Het gebied rond Arsal geldt al langer als een achterhoedebasis voor Syrische rebellen. In de afgelegen smokkelplaats hebben Libanese autoriteiten weinig te vertellen, en net over de nabijgelegen grens met Syrië hadden oppositiestrijders lang een hele strook berggebied in handen. Maar dat gebied verloren ze eerder dit jaar weer aan het regime, en daarop trokken vele duizenden vluchtelingen de grens over naar Arsal - waaronder veel strijders.
"We verwachtten dit al heel lang," zegt Mustafa al-Hojeiri (55), een lokale apotheker. Samen met zo'n 1300 anderen ontvluchtten Mustafa en zijn gezin Arsal tijdens een wapenstilstand op zondagmorgen. "Ik vreesde voor mijn vrouw en twee dochters," zegt hij vanuit een café een halfuur verderop, vergezeld van de neef die zijn familie nu onderdak biedt.
De bergkam over
De aanval kwam niet plotseling, legt Mustafa uit. De gevangenneming van de rebellen uit Syrië was de vonk, maar het plan voor een overname van Arsal was er volgens Mustafa al langer. Binnen enkele uren togen gewapende mannen vanuit de vluchtelingenkampen naar checkpoints in de stad en namen de Libanese soldaten daar gevangen. Pick-ups voorzien van zwaar geschut stoven vanuit Syrië de bergkam over, namen het politiebureau in, en openden de aanval op de legerbasis aan de rand van Arsal.
"Het ging heel snel, heel gecoördineerd, en de meeste strijders kwamen uit de kampen rondom de stad zelf," vertelt hij. "De mensen die we jarenlang voedden en onderdak boden, jagen me nu mijn huis uit."
De vraag is wat ze nu willen. Mustafa en sommige andere inwoners van Arsal vrezen dat ISIS voet aan de grond probeert te krijgen in Libanon. Maar dat zal ze weinig verder brengen. Arsal is soennitisch, net als de meeste rebellen in Syrië. Maar de plaats wordt aan Libanese zijde omringd door de grotendeels sjiitische Bekaavallei, het domein van de pro-Assadgroep Hezbollah.
Aan de Syrische kant van de grens hebben regimestrijders met hulp van Hezbollah sinds vorig jaar zomer het terrein weer in handen. ISIS walste Irak binnen dankzij aanvoerlijnen vanuit hun eigen gebied in naburig Syrië, maar in Libanon zitten de jihadisten en hun bondgenoten opgesloten.
Duizend strijders
Zoals altijd zet een gevecht elders in het land de rest van het kleine, verdeelde en zwakke Libanon op scherp. Zaterdag begonnen de gevechten in Arsal, en maandag vielen ook de eerste doden in Tripoli - een noordelijke stad waar vaker strijd is tussen voor- en tegenstanders van het regime in naburig Syrië. Radicale soennieten zien het Libanese leger als partijdig, en dinsdag namen zij een bus militairen in Tripoli onder vuur. Er vielen acht gewonden.
Aan het eind van de middag kondigen leger en rebellen een wapenstilstand af: 24 uur, vanaf zeven uur 's avonds. Even later bevestigt een inwoner van Arsal - ook genaamd Mustafa - over de telefoon dat het schieten inderdaad is opgehouden. Het is te hopen dat het Libanese leger en rebellen uit Syrië een uitweg vinden, zegt deze man. "Want er zijn hier bijna duizend strijders. Het Libanese leger kan de stad onmogelijk innemen zonder dat het grote aantallen burgerslachtoffers kost."