Veilingen van topwerken breken record na record
Het schilderij Orange, red, yellow van Mark Rothko werd geveild voor 86,9 miljoen dollar. Het zoveelste record in de kunsthandel van topnamen.
Nooit eerder werd er op een veiling zo veel geld betaald als voor een naoorlogs kunstwerk als voor het abstracte doek met kleurvlakken uit 1961 van Rothko. Dat meldt het veilinghuis Christie's in New York, waar het werk onder de hamer ging. Ook het schilderij FC 1 van Yves Klein werd voor een recordbedrag van 36,4 miljoen dollar verkocht. Daar eindigen de cijfers van de goednieuwsshow niet. Op dezelfde veiling gingen namelijk werken van liefst veertien kunstenaars voor recordprijzen van de hand. De totale opbrengst van de veiling van naoorlogse en hedendaagse kunst was uiteindelijk 388,5 miljoen dollar, ook een record voor Christie's.
"Het tempo waarin de records in de kunsthandel worden gebroken, zal weer oplopen. Maar het went", reageert Peter Bernaerts van veilinghuis Bernaerts. Vorige week nog werd De schreeuw van Edvard Munch bij veilinghuis Sotheby's geveild voor 119,9 miljoen dollar: het hoogste bedrag dat ooit voor een schilderij werd neergeteld tijdens een veiling. "Het is zelden het geval dat er zo veel kwaliteitswerken die lang niet te koop waren tegelijkertijd op de markt komen", verklaart Marianne Hoet, verantwoordelijke hedendaagse kunst bij Christie's in Brussel.
Zo nieuw zijn de kunstrecords toch niet. 2007 wordt in de sector bijvoorbeeld nog altijd het magische jaar genoemd. In dat jaar werden er negentien records gebroken in één dag. In de schaarste op de kunstmarkt kwam ondertussen geen verandering, maar het aantal kopers dat zijn oog laat vallen op de topstukken blijft wel oplopen. "De nieuwe kopers willen een heel sterke collectie opbouwen op heel korte termijn. Als ze een topwerk kunnen kopen, zullen ze het niet nalaten", vertelt Hoet.
Oververhit
Niet alleen de werken waarvan algemeen wordt aangenomen dat ze tot de toppers behoren, maar ook de mindere stukken van bekende namen gaan daarom vlot en tegen hoge prijzen over de toonbank. "De verzamelaars uit de opkomende groeilanden hebben fortuinen waar wij alleen van kunnen dromen. De Russen die kunst gebruiken als statussymbool willen desnoods evenveel betalen voor een slecht werk", merkte Bernaerts al.
De nieuwe musea, die onder andere in de Verenigde Arabische Emiraten opduiken, volgen hen daar misschien niet in. Ze mengen zich wel in de strijd om die paar werken die zorgen voor recordbedragen. Net als veel westerse beleggers, die in kunst een betere belegging zien dan in aandelen. Door te kiezen voor werken van kunstenaars die hun waarde al bewezen, hopen ze er ook binnen tientallen jaren nog een mooie som voor te krijgen. "Of dat zo is, zal toch alleen de tijd uitwijzen", waarschuwt Hoet.
Ook veilingcollega Bernaerts is er niet van overtuigd dat het slim is om in te stappen in het opbod voor topkunst. "De oververhitting van de markt voor moderne en hedendaagse kunst kan wel eens de hele kunstmarkt onderuit halen", meent hij. Bernaerts zag het al eerder gebeuren bij antieke meubels, hoewel het tempo van de prijsstijgingen daarbij nooit zo hoog lag als bij de beeldende kunst. "De mensen die veertig jaar geleden antieke meubels kochten als veilige belegging merken nu dat het geen vijfde van de prijs meer waard is", besluit Bernaerts.