Stroopfabriek in Borgloon gerestaureerd 12 jaar na winst in "Monumentenstrijd"
Vanavond opent de gerestaureerde stroopfabriek in Borgloon de deuren. De stroopfabriek was in 2007 de winnaar van “Monumentenstrijd”, een programma op Canvas waarbij het publiek mocht beslissen welk monument een restauratiebudget kreeg van 500.000 euro. Ruim 12 jaar later is de site volledig gerestaureerd. Grote publiekstrekker is het fruitbelevingscentrum, waar bezoekers de geschiedenis van het fruit en de Loonse stroop kunnen ontdekken.
De stroopfabriek in Borgloon, in het zuiden van Limburg, is een van de laatste restanten van de industriële verwerking van fruit tot stroop. Naast een fruitbelevingscentrum is er ook een toeristisch onthaal ondergebracht, met een streekproductenshop, een bistro die uitgebaat wordt door chef-kok Giovani Oosters en een feestzaal. In het gerestaureerde hoofdgebouw zal ook weer stroop worden gestookt. De bezoekers zullen er kunnen zien hoe de Loonse stroop er op ambachtelijke wijze wordt ingekookt.
(lees voort onder de foto)
Monumentenstrijd: van underdog tot winnaar
De aanzet voor de restauratie van dit stukje industrieel erfgoed in Limburg werd in 2007 gegeven dankzij het programma “Monumentenstrijd” op Canvas. Daar streden 15 monumenten voor een subsidiepot van 1 miljoen euro. De winnaar kreeg 500.000 euro en het resterende bedrag werd verdeeld over de andere finalisten.
De stroopfabriek in Limburg, toen nog stoomstroopfabriek genoemd, begon als underdog aan de wedstrijd. In Limburg zelf moest het monument het eerst opnemen tegen de Mijnsite Winterslag in Genk en het Sint-Jansbergklooster in Halen. Daarna ging het de strijd aan met de finalisten uit de andere provincies: Cinema Plaza in Duffel, de Boekentoren in Gent, drie Gallo-Romeinse tumuli in Tienen en het Begijnhof in Diksmuide.
(lees voort onder het filmpje)
Hoe zag de site er 12 jaar geleden uit? Bekijk hier filmpje over het project destijds (Monumentenstrijd - 19/02/2007):
Het publiek kon telkens via televoting beslissen wie doorging naar de volgende ronde. Campagne voeren was dus uiterst belangrijk en dat had het team achter de stroopfabriek goed begrepen. Met ludieke acties onder leiding van peter Stijn Meuris wakkerde de stroopfabriek het Limburggevoel aan. Uiteindelijk won het monument in de laatste ronde van Cinema Plaza.
Wat is het Limburggevoel? Bekijk hier de reportage (Terzake - 20/02/2007):
Restauratie gebeurde in fases
Dan moest het echte werk nog beginnen, want administratief stond het project nog nergens. Het opstarten van een vooronderzoek, de aanstelling van een architect, de aanvraag van restauratiepremies, de bouwaanvraag… alles moest volgens de geijkte procedures verlopen en die vragen tijd.
In Borgloon werd eerst het evenementenplein op de site heraangelegd. Dat werd in 2009 ingehuldigd tijdens de Stroopfeesten. Dan was de kenmerkende schoorsteen aan de beurt. Ondertussen werden ook instandhoudingswerken uitgevoerd. Het plan was dat de renovatiewerken aan het fabrieksgebouw in 2013 zouden starten, maar dan werd het dossier even “on hold” gezet door de nieuwe burgemeester. Volgens hem viel het te duur uit voor de stad. Borgloon was ook even onbestuurbaar, wat niet bevorderlijk was voor het project. Eind 2015 was het restauratiedossier dan toch rond. Daarna konden de werken eindelijk beginnen.
(lees voort onder de foto)
Vandaag is de droom, die in 2007 in “Monumentenstrijd” geformuleerd werd, gerealiseerd. De stroopfabriek was dankzij het programma de afgelopen jaren al een toeristische trekpleister, maar nu zullen de bezoekers er in optimale omstandigheden kunnen worden ontvangen en rondgeleid.
(lees voort onder de foto)
De restauratie van de stroopfabriek, de conservering van de beschermde machines en de opwaardering van het geheel tot een fruitbelevingscentrum heeft Borgloon 8,6 miljoen euro gekost. 4,7 miljoen euro kwam van subsidies van onder andere Erfgoed Vlaanderen, Toerisme Vlaanderen, de provincie Limburg, Limburg Sterk Merk (LSM), EFRO-subsidies en uiteraard de Monumentenprijs die ondertussen aangedikt was tot 550.000 euro. Ook Veiling Bel'Orta heeft 150.000 euro geïnvesteerd in de uitbouw van het fruitbelevingscentrum.
Bekijk hier het verhaal van de stroopfabriek in Borgloon in video:
Bekijk hieronder het verslag van "Het Journaal" over de gerestaureerde stroopfabriek:
