Britse parlement stemt voor de derde keer het brexitakkoord van premier May weg: wat nu?

"Dit is de laatste kans om zeker te zijn dat de brexit er komt... Als dit akkoord opnieuw wordt verworpen, moeten er Europese verkiezingen georganiseerd worden in het VK en dreigt er een lang uitstel dat de brexit mogelijk zou vernietigen", zo luidde de laatste poging van premier Theresa May om de parlementsleden te overtuigen.  

Het mocht niet baten. In totaal stemden 286 parlementsleden voor het akkoord en 344 tegen. Dat was een veel beter resultaat dan bij de vorige stemmingen, maar het blijft dus een afwijzing. Premier May reageerde teleurgesteld. "Dit betekent dat we de EU op 12 april verlaten zonder meer uitstel", waarschuwde ze.

De belofte van premier Theresa May om ontslag te nemen als haar akkoord met de EU door het Lagerhuis goedgekeurd zou worden, kon een deel van de rabiate "brexiteers" in haar eigen Conservatieve fractie vermurwen. Onder meer Jacob Rees-Mogg en voormalig minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson stelden deze keer voor het akkoord te stemmen, zij het "om nog slechter te voorkomen", maar andere Conservatieven dan weer niet.

Het grootste probleem zat echter bij de DUP, de kleine protestantse partij uit Noord-Ierland. Die wou niet weten van de "backstop" in het akkoord dat volgens die partij de eenheid van het Verenigd Koninkrijk zou ondermijnen. De Conservatieve minderheidsregering heeft de gedoogsteun van de DUP nodig om te regeren.

Het uittredingsakkoord is dus voor de derde keer op enkele maanden verworpen door het Britse Lagerhuis. De kans dat er daarover nog eens gestemd zal worden, is nu wel erg klein.

Volgende maandag komt het Lagerhuis echter opnieuw bijeen. Dan worden eigen voorstellen van de parlementsleden besproken en wordt daarover gestemd. Naar alle waarschijnlijkheid zal er gezocht worden naar een consensus over partijgrenzen heen over de alternatieven die de meeste steun gekregen hebben bij de stemmingen van woensdag.

Concreet was dat het voorstel van politiek veteraan, Conservatief, "remainer" en voormalig minister van Margaret Thatcher Kenneth Clark. Diens voorstel om na de brexit een douane-unie met de EU te vormen, kwam slechts acht stemmen te kort om goedgekeurd te worden. Clark, die veel aanzien heeft bij de politici in Londen, zou mogelijk mensen uit andere partijen kunnen aanspreken om de schade te beperken. Ook de socialistische Labourpartij wou een zo nauw mogelijke band met de EU behouden. Als dat Britse parlement tegen 12 april echter niet met een oplossing komt, dan valt het VK uit de EU en dreigt er chaos aan de grenzen en een ernstige verstoring van het handelsverkeer.

Alternatieven zijn: een nieuw uitstel van brexit tot eind dit jaar (en dan moeten de Britten kiezen voor het Europees Parlement), nieuwe verkiezingen (maar wat zouden die oplossen?), een nieuw referendum of gewoon geen brexit.

Een woordvoerder van de Europese Commissie reageert intussen "teleurgesteld" op de afwijzing van het akkoord door het Britse parlement. Een "no deal"-scenario is nu waarschijnlijker geworden, luidt het in Brussel. Het is nu aan het VK om vooruitgang te boeken voor de datum van 12 april, het aflopen van het uitstel voor de brexit dat Europa had verleend.

Europees voorzitter Donald Tusk heeft meteen een speciale top van staatshoofden en regeringsleiders samengeroepen op 10 april. Dat is twee dagen voor het aflopen van het uitstel van de brexit. Wellicht zal dat de laatste kans zijn om een chaotische brexit te vermijden.

De Franse president Emmanuel Macron toont zich alvast strijdvaardig. Volgens hem is Frankrijk het best van alle Europese landen voorbereid op een eventuele "no deal"-brexit.

Bekijk hieronder de stemming in het Britse parlement:

Bekijk hieronder het verslag van "Het Journaal":

Hoe moet het nu verder? Onze reporter Ivan Ollevier geeft uitleg vanuit Londen: