Britse paniek om Schots referendum
Daags voor het Schotse onafhankelijkheidsreferendum heerst in Londen paniek over de mogelijke gevolgen van een jastem. Uit vrees voor een bank run versluisden Britse banken miljoenen ponden naar Schotland. De politie bereidt zich voor op massaprotest van het verliezende kamp.
In alle stilte hebben Britse banken miljoenen ponden cash geld versluisd naar Schotland, in voorbereiding van een mogelijke bank run - een stormloop op de pinautomaten - in het geval van een jastem morgen. Dat meldde de Engelse krant The Independent.
Omdat het onduidelijk is of een onafhankelijk Schotland de Britse pond kan blijven gebruiken als munt zou een deel van de Schotten, of Engelsen en buitenlanders die in Schotland wonen en werken of studeren, volgens de krant overwegen hun geld te transfereren naar banken in het zuiden van het Verenigd Koninkrijk.
Financiële implosie
Tegelijk benadrukken bankiers dat er nog geen enkel signaal is dat momenteel meer geld zou worden afgehaald of overgeschreven naar filialen in Engeland, vooral omdat de Bank of England beloofde bij een jastem een overgangsperiode te respecteren van minstens achttien maanden.
Dat er nu toch een paniekreactie wordt gevreesd is grotendeels te wijten aan de communicatie van de grootbanken en de Britse regering. Zowel de Royal Bank of Scotland (RBS) als Lloyds maakte vorige week bekend dat ze hun hoofdkantoor zouden verhuizen naar Engeland als de Schotten hun eigen weg kiezen, wat door de Britse regering werd aangegrepen om de Schotten te waarschuwen voor een financiële implosie. Sindsdien worden de banken overstelpt met vragen van klanten.
Intussen waarschuwde het hoofd van de Engelse zorgverzekering, de National Health Service (NHS), voor een Hadrian's Wall tussen de gezondheidssectoren van Engeland en Schotland. Hoewel de gezondheidszorg al een regionale bevoegdheid is sinds de devolutie van 1999, werken beide afdelingen nog intens samen.
Nu wordt gewaarschuwd dat honderden Schotse patiënten die op een Engelse wachtlijst staan voor operaties, chemotherapie of hart-, long- en levertransplantaties, mogelijk moeten wachten op nieuwe samenwerkingsakkoorden omdat hun wettelijke status zal veranderen van "Britse" naar "Europese" onderdaan. Vorig jaar werden 44.000 Schotse patiënten behandeld in Engelse ziekenhuizen.
Ook de Schotse politie is er niet gerust op. Zij bereiden zich ondertussen voor op mogelijk massaprotest nadat het resultaat vrijdag in de vroege ochtend bekend zal worden, wanneer een van de twee kampen bitter teleurgesteld zal worden. Police Scotland zegt "passend" te zullen reageren op elke situatie. In de voorbije dagen deden zich al enkele incidenten voor. Zo trokken opgehitste ja-aanhangers zondag naar het regionale hoofdkwartier van de BBC in Glasgow, om te protesteren tegen wat zij de 'pro-unionistische berichtgeving' van de staatszender noemen.
"We zullen desnoods de straat op trekken. We zullen onze overwinning niet laten stelen door een samenzwering waarin de BBC een centrale rol speelt", tekende The Independent op uit de mond van een actievoerder. Maar, beide kampen hebben sindsdien hun kiezers opgeroepen om ongeacht de uitslag de kalmte te bewaren. "Het referendum is een overwinning van de Schotse democratie. Het is belangrijk dat we ons op het echte debat focussen", zei een woordvoerder van de Yes-campagne. Ook de tegenstanders van onafhankelijkheid vragen "de uitslag te respecteren".
Emoties laaien op
De emoties lopen niet alleen op straat hoog op. De Britse premier David Cameron deed maandagavond zichtbaar zenuwachtig, en soms onbeholpen, een emotioneel pleidooi om de onafhankelijkheid te verwerpen. "Onafhankelijkheid zou een pijnlijke scheiding worden", zei hij, en beschuldigde de Schotse eerste minister Alex Salmond (SNP) ervan een beeld te schetsen van een autonoom Schotland dat "te mooi is om waar te zijn".
Cameron waarschuwde de kiezers ook niet voor onafhankelijkheid te stemmen omdat ze tegen hem zijn. "Als je niet van mij houdt - ik zal hier niet altijd zijn. Als je niet van deze regering houdt - ze zal niet altijd aanblijven. Maar als je het VK verlaat - dan zal dat voor altijd zijn."
Salmond haalde meteen daarna uit naar de "wanhopige paniekzaaierij van Downing Street 10". "Als we winnen zal vrijdag een dag van feestvieren worden, en we zullen een hand van vriendschap reiken naar iedereen."