Wat deed de consul met de KGB?

De diplomaat uit Assebroek heeft een palmares om u tegen te zeggen: de voorbije 25 jaren bezette Oswald G. hoge posten in Tokio, New York, Lissabon, Lagos, New Delhi en Kopenhagen. Gisteren lekte uit dat de Belgische consul van Kopenhagen al een jaar geleden in alle stilte naar huis werd terug geroepen. "In het belang van de dienst" heet de officiële uitleg van het kabinet van Buitenlandse zaken.

Aanleiding is een inlichtingen-onderzoek van de Belgische Staatsveiligheid. Die was door een bevriende inlichtingendienst getipt over een verdacht contact tussen Oswald G. en een door hen bekende Rus. Alain Winants, administrateur-generaal van de Staatsveiligheid, bevestigt: "We beschikten inderdaad over informatie die verder onderzoek vereiste."

Winants spreekt van internationale samenwerking, het uitwisselen van gegevens en het gebruik van Bijzondere Inlichtingen-methodes, zoals het afluisteren van telefoons en het hacken van computers.

"Volgens ons leverde dat voldoende info op om aan te tonen dat hij langdurige contacten onderhield met de Russische inlichtingendiensten in de verschillende posten die hij bekleedde. Maar dat is aan het federaal parket om te bewijzen. We hebben ons onderzoek aan hen doorgespeeld." Eric Van der Sypt van het federaal parket bevestigt maar wil geen details kwijt over het onderzoek.

Vreemd verhaal

Volgens onze informatie had Oswald G. meerdere keren per jaar contact met Russen die bij bepaalde instanties al bekend stonden als personen die gespecialiseerd zijn in het samenstellen van valse identiteiten voor Russen. Spionnen dus.

Oswald G. zou een eerste keer benaderd zijn toen hij een kwarteeuw geleden aan de slag was in Tokio. Een zogezegde Russische diplomaat legde toen contact met hem op een receptie. Dat contact zou uiteindelijk uitgemond zijn in regelmatige contacten met meerdere Russen. Oswald G. verklaarde tijdens recente ondervragingen door de federale gerechtelijke politie van Brugge telkens hetzelfde: dat hij inderdaad gesprekken had met Russen.

Maar hij noemt dat louter professionele contacten. Hij ontkent dat hij informatie die niet beschikbaar was op het internet heeft doorgespeeld en dat hij geld of iets anders zou hebben ontvangen.

Alain Winants van de Staatsveiligheid geeft toe dat het momenteel alleen de verdachte contacten heeft tegen Oswald G. "Maar wij hebben twijfels over zijn versie. Normale contacten in de uitoefening van zijn beroep? En dat over vijfentwintig jaar? En ook op al die verschillende posten? Dat is raar. Als consul ging hij over identiteitsdocumenten en paspoorten. Vanzelfsprekend interesseert dat de Russische inlichtingendiensten."

Het is de Brugse onderzoeksrechter Christine Poittiez die het onderzoek voert. Hoewel haar onderzoek al maanden loopt heeft ze de Slavist nog niet in verdenking gesteld. Het lijkt er dus op dat er vooralsnog geen harde bewijzen zijn tegen de consul.

Strenger screenen

Onlangs kregen ex-collega's van Oswald G. nog speurders over de vloer. Ze omschrijven de consul als een eerder stugge, eenzame en macho man die in Congo werd geboren en tot zijn achtste in Afrika woonde. Hij is gepassioneerd door klassieke muziek en boogschieten.

Oswald G. is volgens de meeste van zijn oud-collega's niet de populairste van de klas. Een oud-ambassadeur en ex-consul zegt dat hij niet zeker is dat Oswald G. effectief spioneerde. "Ik ken die man niet persoonlijk, maar met wat ik allemaal lees lijkt het me duidelijk dat hij een fout maakte: niet voorzichtig genoeg zijn met zijn contacten. Maar een fout maken, is niet hetzelfde als spioneren."

Volgens de man op rust had hij tijdens zijn professionele carrière zelf ook contact met Russen. "Zelfs ten tijde van de Koude Oorlog. Et alors? Contact hebben, is ook toegelaten. Alleen moet je daarvan altijd je ambassadeur op de hoogte brengen, zeker van zodra er twijfel is. Als je als lid van de kanselarij je ambassadeur daarvan hebt ingelicht dan is het zijn verantwoordelijkheid."

Jean-François Branders, de Belgische ambassadeur in Kopenhagen, wenste gisteren niet te reageren op de gedwongen terugkeer van Oswald G.

Minister van Buitenlandse zaken Didier Reynders (MR) zegt dat hij vorig jaar een klacht indiende tegen Oswald G. Hij pleit ook voor het strenger screenen van kandidaat-diplomaten.