Slechts één motief: wraak

Vermoorde vrederechter liet dader in 2007 uit appartement zetten na aanslepend huurgeschil

BRUSSEL

De schutter is een 47-jarige Belg van Iraanse afkomst. Hij was sinds 1986 erkend als politiek vluchteling. Politie en gerecht kenden de man wegens geweldfeiten. In 2007 liet rechter Isabella Brandon hem uit zijn flat zetten na een aanslepend huurgeschil.

Wraak nemen. Daar draaide het voor de 47-jarige Abdollazim Fathi Valmi allemaal om toen hij donderdagochtend dood zaaide in een zittingszaal van het vierde kanton van het vredegerecht in Brussel. Een half uur voor het einde van de zitting was hij daar binnengewandeld. Hij zette zich op een bank achteraan rechts neer. Zonder aanwijsbare reden stond hij enkele minuten later op, wandelde naar voren en haalde een pistool boven. Van kortbij schoot hij griffier André Bellemans door het hoofd. Meteen daarna onderging vrederechter Isabella Brandon hetzelfde lot.

Eén advocaat was getuige van de gruwel. De schutter liet hem ongemoeid en vluchtte. Hij raakte snel buiten, want de zittingszaal ligt vlak naast de uitgang. De dader ging zo goed als onmiddellijk op in de drukte van de Brusselse straten. Naar eigen zeggen dwaalde hij uren doelloos door het stadscentrum. Terwijl de politie volop jacht op hem maakte, trok Abdellozim Fathi Valmi zelf de aandacht. Om 19.27 uur kwam er een noodoproep binnen bij de politie: ‘Er staat iemand te schieten in het Warandepark!’ De politie was snel ter plaatse. Getuigen spreken van drie schoten, allemaal in de lucht.

Korpschef Guido Van Wymersch: “Onze agenten troffen daar inderdaad een gewapende man aan. Hij bedreigde de politie met zijn pistool. De agenten vroegen hem zijn wapen te laten vallen en op de grond te gaan liggen. Hij weigerde.” In het tumult slaagde een agent er in de man te ontwapenen. Volgens de Brusselse korpschef werd daarbij “het geweld gebruikt dat nodig was”. “In een moment dat de man niet oplette, sloeg een agent het pistool uit zijn hand door hard met een matrak op zijn arm te slaan.”

Een van de getuigen van de arrestatie was aftredend minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom (Open Vld). Zij heeft haar kabinet aan de overkant van het Warandepark. “Ik ging af op het lawaai van de vele sirenes omdat ik meteen besefte dat het niet om een gewone interventie ging. De link met de dramatische gebeurtenissen van ’s ochtends in het vredegerecht had ik niet gelegd. Ik zag nog net hoe de agenten de verdachte overmeesterden en op een brancard afvoerden. Indrukwekkend werk. Heel efficiënt”, zegt Turtelboom.

De man raakte bij de arrestatie gewond en moest voor verzorging naar het ziekenhuis. Voor de dokters zich over hem konden ontfermen, werd de verdachte in een zogeheten line-up geplaatst, tussen negen andere mannen. De getuige van het drama en enkele andere mensen die hem ’s ochtends zagen vluchten, herkenden de man formeel. Na de tussenkomst van de dokters werd hij voor het eerst ondervraagd.

“Hij legde even na middernacht volledige bekentenissen af”, zegt Glenn Audenaert, directeur van de federale gerechtelijke politie in Brussel. Nog volgens Audenaert was er intussen een robotfoto van hem beschikbaar. “Die robotfoto is een exacte kopie van de echte versie.” Het was de getuigen opgevallen dat de vluchtende man op zijn rechterwang twee kwetsuren had. Wondjes van bij het scheren, bleek bij de arrestatie.

Fathi Valmi is volgens officiële gegevens werkloos. Hij werd geboren in Chahccavar, Iran, ontvluchtte zijn vaderland op jonge leeftijd en belandde als dertienjarig jongen in België. In 1986 werd hij erkend als politiek vluchteling. Abdollazim Fathi Valmi stampte hier een taxibedrijf uit de grond. Dat zou vandaag niet meer bestaan. In september 1997 trouwde hij met de twee jaar jongere Brusselse Véronique J. Officieel zijn ze nog altijd getrouwd. Maar Véronique J. zou verhuisd zijn naar de Verenigde Staten. In 2002 werd Fathi Valmi Belg.

Abdollazim Fathi Valmi liet tijdens zijn ondervragingen uitschijnen dat hij al langer broedde op wraak. Aanleiding: in 2007 moest hij zich in een huurgeschil verantwoorden voor het vredegerecht in Brussel. Hij betaalde naar verluidt zijn huur niet en trok uiteindelijk aan het kortste eind. Hij werd uit zijn flat gezet. Rechter van dienst was toen Isabella Brandon. De griffier: André Bellemans.

Vrij snel na het voor hem tegenvallende vonnis kocht Fathi Valmi een wapen, een kaliber 7.65. Naar eigen zeggen deed hij die aankoop gewoon op straat. Het was met dat illegale wapen dat hij donderdag de rechter en griffier doodschoot. Met datzelfde wapen loste hij enkele uren later ook schoten in de lucht. Ballistisch onderzoek bevestigde intussen dat in de rechtbank en het Warandepark hetzelfde wapen werden gebruikt. Over het waarom van de schoten in het Warandepark legde hij verschillende verklaringen af. “Hij legt daar om het even welke verklaring over af: hij wilde opgepakt worden, maar zei ook al dat hij schoot omdat hij zelfmoord wilde plegen.”

Uit zijn verhoren leiden de onderzoekers af dat de man weinig spijt heeft. “Hij zegt dat vlakaf. Hij heeft die mensen gedood omdat hij niet blij was met die uitspraak van de rechter in 2007. Hij wilde niet uit zijn appartement, maar had geen andere keuze door haar beslissing. Daarom was hij kwaad op de rechter én op justitie in het algemeen”, zegt Jean-Marc Meilleur van het Brusselse parket. De naam van de man duikt in meerdere politiedossiers op. “Het gaat om kleinere dossiers uit de jaren 90. Meestal over slagen en verwondingen”, weet Meilleur. Abdollazim Fathi Valmi liep ook één veroordeling op bij de strafrechter: dat was in 2005 voor feiten uit 2000. Opnieuw wegens slagen en verwondingen.