België te lief voor multinationals

Sinds 2005 kunnen bedrijven in België door een fiscale ruling worden vrijgesteld van belastingen op dat deel van hun winst dat voortvloeit uit het feit dat ze deel uitmaken van een multinational. Die zogenaamde overwinst (excess profit) kan het gevolg zijn van diverse schaalvoordelen.

In de praktijk komt het er volgens de Commissie op neer dat de betrokken bedrijven geen belasting betaalden op 50 tot 90 procent van hun effectieve winst. Het systeem vormt volgens de Commissie een ernstige verstoring van de concurrentie.

"België heeft een selecte groep van multinationals aanzienlijke belastingvoordelen verleend die in strijd zijn met de Europese regels inzake staatssteun. Dit verstoort de concurrentie, omdat kleinere bedrijven niet dezelfde voorwaarden krijgen", stelt eurocommissaris voor Concurrentie Margrethe Vestager.

Vestager had in februari 2015 een diepgaand onderzoek naar de fiscale regeling gelanceerd. Volgens door België aangeleverde informatie profiteerden minstens 35 multinationals. Namen noemt de Commissie niet, omdat ze geen individuele rulings onderzocht. "Het is aan de Belgische autoriteiten om te bevestigen welke bedrijven van het systeem genoten en de terugvordering uit te voeren", zegt de Deense commissaris.

Bijzonder complex

Duidelijk is dat het voornamelijk om Europese multinationals gaat, maar ook om het Belgisch-Braziliaanse AB InBev. De bierbrouwer reageert ontgoocheld: "We blijven ervan overtuigd dat onze fiscale rulings in overeenstemming waren met de EU-wetgeving inzake staatssteun en dat we de Belgische en internationale fiscale bepalingen steeds hebben gerespecteerd."

Minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) laat intussen niet in zijn kaarten kijken. "We zullen handelen in het belang van de rechtszekerheid en van ons economisch weefsel. Het verdere verloop van de onderhandelingen zal onze positie bepalen. Op dit moment sluiten we geen enkele optie uit. Dat geldt ook voor het eventueel aantekenen van beroep tegen de beslissing. De volgende dagen en weken blijven we contact houden met de Europese autoriteiten."

Van Overtveldt wijst erop dat de excess profit ruling in 2004, onder paars dus, werd ingevoerd. Hij stelt voorts dat een opgelegde terugvordering "grote gevolgen zou hebben voor de betrokken bedrijven, en dat de terugvordering bijzonder complex zou zijn". Diverse werkgeversorganisaties tonen begrip voor de Europese beslissing, maar vragen een duidelijk kader omtrent de juridische rechtszekerheid.

Sinds de start van het Europese onderzoek werden geen rulings meer toegekend in het kader van het systeem, dat destijds werd aangeprezen met de slogan 'Only in Belgium'. Vestager hoopt dat er geen nieuw systeem wordt uitgedokterd. Bedrijven die zekerheid wensen, kunnen hun rulings voorleggen aan de Commissie, om te weten of ze geen staatssteun zijn.

In het vizier

De Commissie heeft al enkele jaren fiscale rulings tussen overheden en bedrijven in het vizier. In oktober vorig jaar veroordeelde ze al afspraken van Luxemburg en Nederland met Fiat en Starbucks. Er lopen ook nog onderzoeken naar rulings van Apple in Ierland en Amazon en McDonald's in Luxemburg. Die landen hebben al laten verstaan dat ze beroep zullen aantekenen.