'Harmonieuze muziek is ook maar een gewoonte'

Met topuitvoerders als Pieter Wispelwey en het Keller Quartet kiest Novecento uitgelezen ambassadeurs voor de razend interessante muziek van de vorige eeuw. De gebroeders Dieltjens treden aan als duo, en dat is een zeldzame gebeurtenis.

Thomas is pianist, Benjamin klarinettist. Ze spelen bij voorkeur de muziek van hun eeuw, de twintigste. Dat doen ze al bijna vijftien jaar met het door hen opgerichte en fel bejubelde kwintet Het Collectief. Maar ook als ze samen het podium delen gaan ze voluit voor muziek die zich nog een weg moet knokken naar het concertpodium.

Voor vele melomanen houdt de klassieke muziek op aan het einde van de 19de eeuw. Jullie staan muzikaal kniehoog in de 20ste-eeuwse muziek.

Benjamin Dieltjens: "De 20ste eeuw is onze eeuw. Ik herinner me als jongeling een uitvoering van Stockhausens Gesang der Jünglinge in Flagey met de componist zelf achter de knoppen. Dat heeft toch een diepe indruk gemaakt. Overigens zijn we niet exclusief met de 20ste eeuw bezig. Zelf ben ik net terug van een tournee met muziek van Mozart, gespeeld op historische instrumenten. Persoonlijk vind ik dat een muzikant zo veel mogelijk stijlperiodes moet proberen te beheersen. Ervaring met oude muziek levert interessante kruisbestuivingen op die je toelaten nieuwe muziek anders te benaderen en te spelen."

Het houdt niet op bij concerten alleen. Is er nog missionariswerk nodig voor de vaak versmade hedendaagse muziek?

"Mensen die zeggen dat ze niet van hedendaagse muziek houden begrijp ik niet. Niet zozeer omwille van hun muzikale smaak, maar omdat er niet zoiets bestaat als 'hedendaagse muziek'. Alban Berg of Igor Stravinksy componeerden in dezelfde periode maar hun muziek heeft werkelijk niets gemeenschappelijk. Behalve dan dat het muziek is. Mensen luisteren anders naar hedendaagse muziek dan naar bijvoorbeeld Mozart. Als je een Mozartrecital speelt spreken de mensen enkel over de uitvoering. Dat hoor je bij hedendaagse muziek zelden.

" Neem nu de muziek van Lachenmann, een van de grote componisten van onze tijd. Het vergt voor een uitvoerder een enorme investering van tijd en energie om zijn muziek onder de knie te krijgen. Het gebeurt zelden dat de uitvoering op het eerste concert goed zit. Toch zullen mensen niet zeggen dat de uitvoering hen niet zinde. De compositie zelf wordt meteen afgeschreven. Dat zal Mozart niet gauw overkomen.

"We willen die nieuwe muziek een eerlijke kans geven om gehoord te worden. Daarom ook een formule als een lecture-performance. Om mensen te tonen hoe zo'n partituur van Debussy in elkaar zit. Ik ben als klankingenieur ook erg geïnteresseerd in de fysica achter muziek. Ik doe dan graag ook wat fysische experimentjes met sinustonen, om te laten horen hoe klank werkt."

Ligt harmonie 'natuurlijker' in het oor?

"Hoewel men dat vroeger inderdaad dacht, heeft het met fysica niets te maken. Ook muziek die buiten de grenzen van het harmonische valt speelt met boventoonreeksen die perfect natuurlijk zijn. Ook dissonantie is eigen aan harmonie. Isoleer uit een partituur van Bach één enkel akkoord met een sterk dissonante kleur, dan zullen mensen het atonaal vinden. Binnen de context van zijn muziek slikken we het als zoete broodjes. Harmonie is niets meer dan gewoonte."

Benjamin en Thomas Dieltjens spelen De crème van de piano- en klarinetliteratuur vanavond in Stuk, Leuven om 20.30u. www.festivalvlaamsbrabant.be