Tussen de regels door

Catherine Ravenscroft moet plotseling kotsen wanneer ze in het boek De volmaakte vreemdeling aan het lezen is. Als haar man Robert vraagt wat er aan de hand is, zegt ze dat het waarschijnlijk te maken heeft met de afhaalmaaltijd.

Catherine liegt. In het boek herkende ze een stuk van haar eigen leven, een gebeurtenis van twintig jaar geleden die ze angstvallig geheim wil houden. Zo begint Disclaimer, het fantastische debuut van Renée Knight (55), die onder meer scenario's schreef voor de BBC. De rechten voor haar thriller zijn in een minimum van tijd verkocht in 25 landen, Hollywood spreekt al van een verfilming.

De thriller is een verhaal zonder moorden, zonder politie, zonder clichés. Hij zit wel vol leugens, in die mate dat je je vaak afvraagt of wat je pas gelezen hebt geen leugen was. Vreemd aan het boek dat Catherine zo radeloos maakte, is dat er een rode streep staat door de disclaimer: 'Elke overeenkomst met bestaande personen, levend of dood, berust op toeval.' Waaruit nog duidelijker blijkt dat ze wel degelijk de hoofdfiguur is in De volmaakte vreemdeling. Koste wat het kost wil ze achterhalen wie de schrijver is die haar twintig jaar oude geheim kent.

We leren Stephen Brigstocke kennen, een ex-docent Engels die al jaren met pensioen is en die in de eerste persoon vertelt. Brigstocke is een wat zielige weduwnaar die zeven jaar na de dood van zijn vrouw nog altijd met haar praat, en die twintig jaar geleden zijn zoon verloor.

Bij haar speurtocht wordt het voor Catherine duidelijk dat Stephen wellicht De volmaakte vreemdeling, het boek in het boek, heeft geschreven. Maar hoe kon hij haar geheim kennen? Dramatisch wordt het voor de relatie met haar man als die ook een exemplaar krijgt van de roman en nauwelijks kan geloven wat er over Catherine geschreven wordt. Stephen stalkt haar, wil om de een of andere reden wraak nemen, haar en haar gezin pijnigen.

Maar dat alles is nog maar een begin. Ja, je weet wie het boek dat Catherines geheim onthult, heeft geschreven. En waarom het is geschreven, waarom ze vol schuldgevoelens zit, dat haar zoontje Nick door haar schuld bijna dood was... Maar de vraag of het wel allemaal waar is, blijft overeind en houdt je in een bijna ondraaglijke spanning. Renée Knight toont zich in Disclaimer een uitstekende plotter, die in veel korte hoofdstukjes niet alleen handig van perspectief verandert, maar ook glad door de tijd glijdt en je nu en dan kort beetneemt.

Zwarte onderlaag

Knight koos voor haar debuut het genre van de zogenaamde 'domestic noir'. Het verhaal gaat eigenlijk over alledaagse mensen, over relaties die je kunt herkennen. Of over problemen die je misschien wel oplost. Maar de vraag of je wel de goede keuze hebt gemaakt, blijft toch bestaan. Daarbij blijkt het schattig mooie gezin onder de oppervlakte een diepe zwarte onderlaag te hebben.

Het boek behoort tot het beste wat het genre tot nog toe heeft voortgebracht. Overtuigende personages stuwen een complex verhaal, in een thriller die soms ontroert. Dat laatste is in het genre ongewoon. Vertrouwen en wantrouwen, bedrog en verraad, jaloersheid zijn de thema's van Disclaimer. Maar ook de vraag of je iemand ooit echt kunt kennen komt aan bod.