Direct naar artikelinhoud

Vijftien en al eigen planeet

Op zijn derde stagedag aan Keele University kwam Tom Wagg (15) in een ander zonnestelsel een planeet ter grootte van Jupiter op het spoor. Hij is wellicht de jongste ontdekker van een planeet ooit.

Tom Wagg, nu 17, groeide samen met zijn broer Joe (15) en zijn zusje Lucy (13) op in het regenachtige stadje Newcastle-under-Lyme, in het westen van Engeland. Zijn vader is zakenman, zijn moeder leerkracht wetenschappen. Als kleine jongen maakte hij in de tuin frisdrankfonteinen door Mentos-muntjes in colaflessen te stoppen. "Ik was dol op chemische reacties", klinkt het aan de telefoon.

Het was zijn moeder die hem wegwijs maakte in de wetenschappen. "Ik wilde de wereld om me heen begrijpen en kunnen vatten hoe alles in elkaar zit", vertelt Wagg. Hij zit nog op de middelbare school en studeert wiskunde, hogere wiskunde, fysica en Latijn. Hij heeft ook net een onderzoek over kernfusie afgerond.

Twee jaar geleden liep Tom Wagg stage bij een team van wetenschappers aan Keele University in Newcastle-under-Lyme, om wat werkervaring op te doen. Wide Angle Search for Planets (WASP) is een Britse onderzoeksgroep die baanbrekend werk verricht in de zoektocht naar planeten in andere zonnestelsels dan het onze. Coel Hellier, de professor die het WASP-project leidt, omschrijft Wagg als "een intelligente jongeman" en "een plezier om mee samen te werken". Volgens Hellier is de jongen heel leergierig en leert hij bijzonder snel bij.

Al op zijn derde werkdag ontdekte de vijftienjarige een planeet ter grootte van Jupiter. "Het WASP-project heeft een telescoop in Zuid-Afrika die de wetenschappers van Keele University op afstand kunnen besturen", legt Wagg uit. "Hij wordt gebruikt om miljoenen sterren te observeren en hun lichtintensiteit te meten. De metingen worden weergegeven in een grafiek - de lichtcurve - die onderzoekers daarna kunnen bestuderen."

De taak van Wagg bestond erin te speuren naar minieme percentages van vermindering in lichtintensiteit. "Op de grafiek ziet dat eruit als een kleine dip: doordat een planeet voorbij een ster beweegt, wordt het licht even geblokkeerd."

Vóór zo'n terugval in de lichtcurve als een kandidaat-planeet kan worden beschouwd, moeten eerst allerlei bijkomende gegevens worden nagekeken. Astronomen aan de universiteiten van Genève en Luik bestudeerden de kandidaat-planeet en gingen na of de vondst de juiste kenmerken had om een planeet te kunnen zijn. Dat duurde twee jaar.

Buitenaards

Waggs ontdekking kreeg voorlopig de naam WASP-142b, omdat het de 142ste ontdekking is door een lid van de WASP-onderzoeksgroep. De Internationale Astronomische Unie (IAU) schreef onlangs een wedstrijd uit om exoplaneten - planeten die draaien rond andere sterren dan de zon - een naam te geven. Volgens Keele University kijkt Wagg ernaar uit om een inzending in te sturen voor zijn planeet.

De universiteit meldt ook dat astronomen wereldwijd al meer dan duizend exoplaneten hebben ontdekt, maar dat Wagg waarschijnlijk de jongste ontdekker ooit is. "Ik was totaal ondersteboven toen ik besefte wat ik bereikt had", zegt Wagg. "Het onderzoek van WASP en alle fysica die ik kreeg voorgeschoteld waren geweldig. Maar een planeet ontdekken voelde echt buitenaards aan."

Volgens Hellier wacht Wagg "een mooie toekomst als professioneel wetenschapper". Wagg zelf hoopt fysica te kunnen studeren aan de universiteit en wil zich specialiseren in astrofysica of in deeltjesfysica. "Ik wil wetenschapper worden om de geheimen van de fantastische wereld waarin we leven verder te kunnen ontrafelen."