'Managers worden er rijk van, klanten in geen geval'
'Als al het geld dat ooit geïnvesteerd is in hedgefondsen in schatkistpapier was gestopt, zou het rendement twee keer zo hoog zijn geweest.' Zo begint Simon Lacks boek 'The Hege Fund Mirage', een onderzoek naar de rendementen van hedgefondsen.
Wie geld wil verdienen, betoogt Lack, moet een hedgefonds oprichten. Wie grote kans wil lopen geld te verspillen, moet beleggen in een hedgefonds. Van 1998 tot en met 2010 ging 84 procent van de beleggingswinsten inaar hedgefondsmanagers.
"Bovendien", zegt Simon Lack telefonisch vanuit Westfield, New Jersey, "ging nog eens 14 procent naar zogeheten fondsen van hedgefondsen. Dus slechts 2 procent van de winst kwam ten goede aan de investeerders, en dat is dan nog gerekend over de periode tot en met 2010. In 2011 hebben de hedgefondsen flink verloren, zodat de klanten alles bij elkaar vrijwel niets aan hun beleggingen hebben overgehouden." En de klanten, dat zijn niet alleen rijke individuen, maar ook pensioenfondsen.
Lack werkte 23 jaar lang voor zakenbank JPMorgan, waar hij onder meer zitting had in een investeringscomité dat 1 miljard dollar stak in hefboomfondsen. Zijn argwaan tegenover de cultus van financiële magiërs rond de hedgefondsindustrie nam toe. "Tijdens cocktailfeestjes stelde ik als gezelschapsspel vaak een quizvraag aan adviseurs die hedgefondsen aanbevolen bij hun klanten: noem één investeerder die rijk werd omdat hij klant was van hedgefondsen. 'George Soros', was dan vaak het antwoord. Fout: Soros werd rijk met zijn eigen hedgefondsen. 'Noem iemand die rijk werd als klant.''Waarna adviseurs meestal minutenlang peinzend naar het plafond staarden; ze konden niemand bedenken."
De belangrijkste oorzaak van de magere opbrengsten voor klanten zijn de riante honoraria voor de managers van hefboomfondsen, zegt Lack. Van 1998 tot 2010 streken zij in totaal 440 miljard dollar op, terwijl de nettowinst voor de investeerders slechts 9 miljard dollar bedroeg. "Hedgefondsen zijn de afgelopen jaren een fantastische belegging gebleken, met de kanttekening dat de winsten niet naar de beleggers zijn gegaan. Investeerders zouden meer waar voor hun geld krijgen als de honoraria omlaag gingen."
Een andere oorzaak is het uit de kluiten groeien van de hedgefondsen: van een industrie van ruim 100 miljard dollar aan het eind van de jaren negentig naar meer dan 2 biljoen dollar nu. In de beginjaren maakten sommige hedgefondsen fabelachtige winsten door tegen de markt te investeren. Nu zijn ze min of meer zelf de markt geworden. "Naarmate de industrie groter werd, gingen de opbrengsten naar beneden. De meeste mensen zijn het erover eens dat kleine fondsen het beter doen dan grote fondsen, en dat de groten het beter deden toen ze nog klein waren."
Lacks boek kreeg deze maand een repliek van de Alternative Investment Management Association, een lobbygroep voor de hedgefondsindustrie, die vreemd genoeg met cijfers kwam die deels nog minder rooskleurig waren dan Lacks onderzoek. Maar van de meeste hedgefondsmanagers kreeg hij bijval, zegt Lack. "Je zou verwachten dat mijn boek een hoop opschudding zou veroorzaken in de industrie, maar veel hedgefondsmanagers komen naar me toe en zeggen: 'Je hebt helemaal gelijk, heel veel fondsen presteren inderdaad buitengewoon matig. Hoewel dat natuurlijk niet geldt voor mijn hedgefonds', voegen ze er dan snel aan toe."
"Hedgefondsmanagers behoren tot de slimste mensen die ik ken, dus voor veel van hen biedt mijn boek niets nieuws. Ze wisten het al. Maar hun klanten niet."
Lack wil niet beweren dat alle hedgefondsen slecht presteren. Daaruit vloeit zijn advies aan pensioenfondsen voort. "Volgens beleggingstheorieën is het goed een zo divers mogelijk portfolio te hebben, omdat je daarmee risico's spreidt. Maar bij hedgefondsen geldt dat juist niet, want in hoe meer fondsen je investeert, des te meer het rendement naar het gemiddelde neigt."
"Mijn advies aan pensioenfondsen is dus om zich te concentreren op twee of drie managers van hedgefondsen in wie ze veel vertrouwen hebben. Pensioen-fondsen kunnen beter slechts 2 procent van hun portfolio in hedgefondsen beleggen dan 20 procent."
Lack blijft realistisch over de impact van zijn werk. "Eén boek zal niet genoeg zijn om een industrie van 2,1 triljoen dollar te veranderen. De verandering zal van investeerders moeten komen."