De vijf boeken die het leven van Febelfin-topman Karel Van Eetvelt hebben veranderd

Als kind was Karel Van Eetvelt een slechte slaper. Dus las hij urenlang stiekem in bed, met een zaklamp onder de dekens. Tegenwoordig is lezen iets wat hij vooral tijdens vakanties doet.  Dikwijls zijn dat twee of drie boeken tegelijkertijd, vooral non-fictie.  Karel Van Eetvelt leest meestal - in functie van zijn job - economische en historische boeken.

"Ik heb deze reeks gelezen,  herlezen en verslonden", steekt Karel Van Eetvelt van wal. Hij heeft het over de stripreeks "De bijbel", die hij als kind cadeau kreeg van zijn ouders. Een strip vol kleurrijke tekeningen, zoals die van Mozes die zijn volk door de woestijn leidde en de Rode Zee deed opensplitsen. Ook de wonderverhalen met Jezus in de hoofdrol spraken tot de verbeelding. Van Eetvelt was als kind al gefascineerd door verhalen over leidersfiguren die  hun volk naar een beter leven leidden, leiders die goed deden waar ze konden. Die waarden vond hij terug in deze stripreeks.  

De vader van Karel Van Eetvelt, CVP-politicus Jozef Van Eetvelt, was burgemeester in Bornem. "Ons huis was een thuis voor het hele dorp", vertelt Van Eetvelt. "Mijn ouders hebben me deze grote levensles altijd ingelepeld: dat je altijd moet proberen om goed te doen voor anderen omdat je daar zelf ook gelukkig van wordt." Het verbaast hem dan ook niet dat hij de bijbelse stripreeks van zijn ouders  kreeg. "Het past in de opvoeding die ze mij hebben meegegeven en die - nog steeds - heel bepalend is in mijn levensloop.  Ze blijft als een soort spiegel aanwezig. Een spiegel die ik me constant probeer voor te houden. Als zaken botsen met de waarden die ik van thuis heb meegekregen, zal ik ze niet doen. Zelfs als ik hierdoor professioneel in moeilijkheden kan geraken."

"Dit werk kan niet ontbreken", vindt Van Eetvelt. "Geert Noels is, naast een goede vriend, ook iemand waarmee ik lange en grondige gesprekken voer.  We proberen mekaar altijd te inspireren met vragen zoals : waar gaan we naar toe? Wat zien we rondom ons gebeuren?  Hoe wordt onze economie en onze leefwereld daardoor beïnvloed? Geert is een van de mensen geweest die zich vrij vroeg vragen heeft gesteld bij het soort economie waarin we vandaag nog altijd zitten. "

Van Eetvelt gebruikt dit boek intensief: "Mijn exemplaar heb ik helemaal volgekribbeld met kanttekeningen in de marge. Ik gebruik het heel vaak om lezingen voor te bereiden voor ondernemers. Ik probeer hen duidelijk te maken dat, in de richting waarin onze samenleving evolueert, er uitdagingen zijn.  Zo probeer ik om hen bewust te maken van de wereld waarin we leven. We hebben een verantwoordelijkheid en we moeten daar iets mee doen.  Actie moet gebeuren vanuit een bezorgdheid voor mensen, maar ook vanuit zuiver economische redenen." 

Als de maatschappij grondig verandert, heeft dat ook een invloed op de economie. "Neem nu het peer-to-peer model en de deeleconomie, om de overconsumptie een halt toe te roepen", legt Van Eetvelt uit. "Als die manier echt doorgang vindt, en dat verwacht ik wel, moet je beginnen nadenken hoe je als ondernemer toch nog op een goede manier een groeimodel voor je zaak kan ontwikkelen." Daarover gaat hij graag in discussie met ondernemers, om te triggeren en hen te doen nadenken.

De eerste versie van "Econoshock" is 10 jaar geleden uitgebracht. Op de vraag of hij het boek vandaag nog altijd zou aanraden antwoordt Karel Van Eetvelt bevestigend: "De update, "Econoshock 2.0" (uitgegeven in 2013, red.), vind ik nog altijd relevant. Als je dat leest, ga je nadenken over welke richting de samenleving en dus ook de economie evolueert, en op welke zaken je moet letten als je in economische middens zit." 

Bekijk hieronder een interview met Geert Noels over zijn boek "Econoshock", in de gelijknamige reeks op Canvas:

"Dit is mijn absolute lievelingsboek", zegt Van Eetvelt over "De renner". Het boek vertelt het verhaal van een amateur-wielrenner (de auteur Tim Krabbé zelf) die in de zomer van 1977 deelneemt aan een rittenwedstrijd in Zuid-Frankrijk, en elke kilometer van een bepaalde etappe beschrijft . 

"Het is een mix van droom en realiteit die uitstekend beschrijft wat een renner allemaal kan meemaken: van euforie bij winst, tot grote tegenslagen", vertelt Van Eetvelt. "Maar evengoed gaat het over het ervaren van de natuur die je rondom je ziet tijdens zo'n wedstrijd. Dat soort beschrijvingen is voor mij een reden geweest om zelf te beginnen fietsen, in 1993.  Ik werd eerlijkheidshalve ook wel gedwongen te fietsen, om zo te revalideren van een knieblessure. Maar het is nu een hobby en een passie geworden."

In de ondernemerswereld lijkt fietsen voor veel ondernemers een manier om te netwerken, maar Van Eetvelt vindt dat fel overroepen. Volgens hem is de fietstocht niét het uitgelezen moment om zaken te doen, het gaat veeleer over mensen die een bepaalde passie delen. "De renner" van Tim Krabbé is trouwens net opnieuw verschenen, bij uitgeverij Prometheus.

Bekijk hieronder een fragment uit "Vive le vélo" van 5 juli 2013, waarin Tim Krabbé voorleest uit zijn boek "De renner":

"Peter Hinssen wordt in de economische wereld soms beschouwd als een goeroe", vindt Van Eetvelt. Hinssen schrijft boeken en geeft lezingen over de impact van technologie en artificiële intelligentie op ons leven.  Hij maakt duidelijk wat allemaal mogelijk is door technologie, en hoe snel die ons leven beïnvloedt.  Hinssen beschrijft zeer goed welke technologieën er allemaal op ons afkomen en hoe daar ethische vragen bij gesteld kunnen worden. 

Van Eetvelt heeft ook kritiek op de visie van Hinssen: "Hij brengt een sterk verhaal van mogelijkheden, maar staat te weinig stil bij de vraag hoe de samenleving ermee zal omgaan. De snelheid waarmee technologie wordt ingevoerd en evolueert, leidt de facto tot een wereld die niet in één of twee maar misschien wel in vijf snelheden zal evolueren. De verschillen worden telkens groter."

"Mensen die niet meekunnen met de vernieuwing,  dreigen af te haken.
Hoe zal de samenleving daarop reageren? Hoe zal ze omgaan met die toenemende ongelijkheid?" Daar geeft Hinssen te weinig antwoorden op, vindt Karel Van Eetvelt. 

Of de boeken van Peter Hinssen geruststellend zijn, hangt af van de manier hoe je ze leest, zegt Van Eetvelt: "Lees je ze met een dynamisch ondernemende bril, dan geven ze je een boost. Zeker als je in business-to-consumer (bedrijven aan consumenten, red.) activiteiten actief bent. Want je leest wat de behoefte van mensen is, en probeert daar de best mogelijke antwoorden op te geven."

"Als je Hinssen anders leest, en gaat nadenken over het feit dat niet iedereen zomaar mee kan, wordt het een ander verhaal. Dan moet je toch beginnen nadenken hoe een samenleving daar uiteindelijk mee zal omgaan.

Het zijn onderwerpen die Van Eetvelt niet loslaten: "Als ik zo’n boek lees  zet ik een soort tweede bril op. Dat deed ik vroeger ook toen ik betrokken was bij het sociaal overleg. Daar word je wel getraind om anders te kijken, omdat je discussieert met mensen die andere belangen hebben. Hoe lossen we dat op? Hoe pakken we dit aan? Hoe proberen we toch inclusief te zijn? Dat soort vragen houdt me enorm bezig."

Bekijk hieronder een interview met Peter Hinssen,  in "Alleen Elvis blijft bestaan" op Canvas:

"Een geschiedenis van België, zoals in dit boek beschreven, is bijna een must-read voor iemand die met het sociaal-economische bezig is", vindt Van Eetveldt. "Het geeft je een inzicht in hoe we tot dit land zijn gekomen, vooral op sociaal-economisch gebied. Het boek begint net voor de Eerste Wereldoorlog. Toen was België nog de vijfde wereldmacht, op economisch gebied." 

Karel Van Eetvelt interpreteert "Het gestolde land" als volgt: "Het brengt het verhaal van opeenvolgende compromissen, die in ons land jarenlang voor stabiliteit hebben gezorgd. Ook in moeilijke periodes was België daardoor bestand tegen schokken. We bleven bijvoorbeeld als een van de weinige landen vrij stabiel tijdens de financieel-economische crisis van 2008."

"Nu wordt er soms smalend gedaan over de economische groei van ons land, die bij de laagste van de Europese Unie is. Maar men vergeet snel dat vijf jaar geleden onze terugval óók bij de laagste van Europa was."

Er zit ook een keerzijde aan de medaille, vindt Van Eetvelt. Door constant te zoeken naar die stabiliteit, zie je dat ons land constant achteruit is gegaan. Dat is de rode draad van "Het gestolde land".

"Dit boek gaf mij inzicht over hoe en waarom vakbonden en werkgevers- of zelfstandigenorganisaties zich op een bepaalde manier gedragen tijdens het sociaal overleg: Waarom denken ze progressief over het ene thema en eerder conservatief over een ander? Daarvoor staan heel veel verklaringen in dit boek. Iedereen aan de overlegtafel zou dit moeten lezen. Het is een behoorlijke turf, maar het is vlot geschreven."

Beluister hieronder een gesprek met auteur Kristof Smeyers over het boek "Het gestolde land", in "Interne keuken" op Radio 1: