Direct naar artikelinhoud
Oekraïne

Deze komiek ligt in polepositie om de nieuwe president van Oekraïne te worden

Volodymyr Zelensky brengt zijn stem uit bij de verkiezingen in Oekraïne.Beeld AFP

Vijf jaar na de revolutie op het Maidanplein gaat Oekraïne vandaag naar de stembus voor nieuwe presidentsverkiezingen. De belangrijkste uitdager van Petro Porosjenko: komiek Volodymyr Zelensky. Wie is hij? 

Zet in Oekraïne de tv aan en Volodymyr Zelensky is al president. In de serie Dienaar van het Volk maait Zelensky het hele Oekraïense parlement neer met twee machinegeweren, uit afkeer van een corrupte clan die het land uitbuit.

Dan begint het reclameblok met campagnefilmpjes voor de echte presidentsverkiezingen en duikt het jonge gelaat van Zelensky weer op. Nu als kandidaat. “De nieuwe president. Coming soon.”

Aan kop in de peilingen

Als de opiniepeilingen kloppen is Volodymyr Zelensky binnenkort niet alleen Oekraïens president in een komische tv-serie, maar ook in de echte wereld. Vandaag maakt de acteur de meeste kans van bijna veertig kandidaten om een land in oorlog te gaan leiden.

‘In Zelensky’s campagne lopen fictie en werkelijkheid door elkaar heen. Geen speeches met politieke plannen, maar comedyshows met grappen over zijn tegenstanders’

In een recente peiling van het Razumkov Centre staat Zelensky op 19 procent, gevolgd door president Porosjenko met 16 procent. Een dergelijke uitslag zou betekenen dat Zelensky en Porosjenko in een tweestrijd belanden op 21 april.

In Zelensky’s campagne lopen fictie en werkelijkheid door elkaar heen. Geen speeches met politieke plannen, maar comedyshows met grappen over zijn tegenstanders. “In tegenstelling tot onze geweldige politici wil ik geen loze beloftes doen. Maar ik beloof dat ik het op de juiste manier zal doen”, zei Zelensky in een recente show.

Waarom Oekraïne de buik vol heeft van suikerbaron Petro Porosjenko
Vijf jaar na de revolutie op het Maidanplein maakt Oekraïne zich op voor presidentsverkiezingen. Het land is verscheurd, al het goede van de opstand is verkwanseld. Hoofdschuldige: president Petro Porosjenko. Toch is hij zondag niet kansloos.

En in een afgeladen voetbalstadion in industriestad Dnipro afgelopen week: “Waarom zou ik campagne moeten voeren? Jullie zijn slimme mensen, jullie weten wat jullie moeten doen op 31 maart, toch?”

De “oprechte provinciejongen”

De 41-jarige komiek doet zich op alle vlakken voor als de kandidaat die radicaal anders is dan de rest. De rest bestaat volgens Zelensky uit corrupte handpoppen van oligarchen. Zelensky is de oprechte provinciejongen die orde op zaken gaat stellen.

Porosjenko vormt een ideaal mikpunt voor hem. De president is zelf een oligarch met een snoepfabriek. In plaats van zijn snoepfabriek te verkopen, zoals hij vijf jaar geleden beloofde, heeft Porosjenko zijn zakenimperium alleen maar verder uitgebouwd. Ook een van de grootste nieuwszenders van Oekraïne is nog steeds in Porosjenko’s handen.

Maar het is de vraag in hoeverre Zelensky werkelijk zo anders is dan zijn tegenkandidaten. Zelensky komt weliswaar uit een mijnstad, maar verdient tonnen per jaar en heeft meerdere huizen. Journalisten kwamen erachter dat hij aandeelhouder is van een firma op Cyprus. De firma blijkt eigenaar van een Russische filmstudio.

Kijk naar Dienaar van het Volk en er valt nog iets op. De serie wordt uitgezonden op 1+1, een zender van Ihor Kolomoisky, een Oekraïense oligarch die vanuit Israël campagne voert tegen president Porosjenko. Op de dag voor de verkiezingen, waarop campagnevoeren verboden is, zond 1+1 de hele avond comedyshows van Zelensky uit. En daarna een documentaire over Ronald Reagan, de acteur die president werd.

Populair in Russisch taalgebied 

De grootste aanhang van de Russisch sprekende Zelensky bevindt zich in het oosten en zuiden van het land, de delen van Oekraïne waar Russisch de voertaal is. Daar kunnen veel mensen zich niet vinden in het nationalistische beleid van president Porosjenko, met taalwetten, afscheiding van de Russisch orthodoxe kerk en harde opstelling tegenover Rusland en de pro-Russische separatisten in het oosten van het land.

Zelensky steekt de draak met Porosjenko’s nationalisme in zijn optredens. Hij is bereid tot onderhandelingen met de separatisten, zonder grondgebied af te staan. En hij wil het geld eerlijker verdelen in het land – nu profiteren weinig mensen van economisch herstel door sterk gestegen gasrekeningen.

Het enige dat plaatsing voor de eindronde vandaag lijkt te kunnen voorkomen is Zelensky’s eigen tv-succes: zijn stemmers moeten nog wel van de bank komen.