Vlaams Belang wil N-VA rechts én links voorbij

“Tom heeft dat goed gedaan, hé.”

“Hij is echt gegroeid als voorzitter.”

“Gaan we nu een foto maken met Dries?”

“Is dat niet een beetje gênant?”

“Maar neen, jong, dat is zo’n schone souvenir.”

Twee zestigers wandelen in het Gentse Congrescentrum naar de uitgang na het programmacongres van Vlaams Belang. Hun dialoog vat de sfeer binnen de partij samen: het jong geweld heeft de boel overgenomen. Het gaat dan niet enkel over Tom Van Grieken, de voorzitter, of Dries Van Langenhove, oprichter van Schild en Vrienden. De posterboy van radicaal-rechts mocht mee op de foto met de militanten zaterdagmiddag, maar stond niet apart op het podium.

Daar speechten afgelopen zaterdagnamiddag andere twintigers en dertigers: Adeline Blancquaert (Oost-Vlaanderen), Bob De Brabandere (Brussel) en Roosmarijn Beckers (Limburg). Beckers maakte in 2003 op haar zestiende al een goede beurt in het politieke programma Bracke en Crabbé op één. Tien jaar lang bleef ze weg uit de politiek omdat ze ‘voor haar drie dochters wou zorgen’. Nu moet ze het VB een vrouwvriendelijker imago geven. Deze jonge garde zit strak in het (mantel)pak, heeft het haar keurig in de plooi, maar praat nooit té afgeborsteld Wetstraatees. Vlaams Belang wil dé anti-elitaire en extreemrechtse partij blijven. 

De ruim twaalfhonderd aanwezigen kregen een partij te zien die, na de winst bij de gemeenteraadsverkiezingen, sterk in zichzelf gelooft. “Laat 26 mei het begin zijn van de Vlaamse renaissance”, riep Van Grieken op. Voor die wederopstanding willen de Vlaams Belangers de teleurgestelde kiezers van N-VA (weer?) aan zich binden.

Want zij zijn de enige, echte geloofwaardige Vlaams-nationalisten. Dat Jan Jambon zich outte als kandidaat-premier van België kan niet voor deze radicale flaminganten. “Sorry, beste Jan,” zei Europees lijsttrekker Gerolf Annemans, “Vlaanderen is meer waard dan dit carrièrisme.” Keer op keer wezen Annemans en Van Grieken erop dat N-VA een deel van het establishment, en dus een deel van het probleem is geworden. “BDW heeft in Antwerpen het ware gelaat laten zien,” speechte de voorzitter. “Een stem voor N-VA is een stem voor sp.a.” Het boegeroep en applaus in de zaal was oorverdovend na die kreet.

Het Vlaams Belang koppelt zijn migratiestop voor de komende tien jaar aan opvallend sociale voorstellen. “Geen solidariteit zonder waterdicht migratiebeleid”, vatte De Brabandere samen. “Dat is de Derde Weg.” Net zoals sp.a en Open Vld garandeert het VB een minimumpensioen van 1.500 euro. Betalen doet de partij dat ‘door de transfers naar Wallonië te stoppen en niet langer de immigratiefactuur te betalen’.  Het electoraat van het Vlaams Belang heeft het doorgaans minder breed dan N-VA - in de volkswijken is PVDA vaak de tegenstander - wat deze ‘linkse’ recepten verklaart. 

De V-dagen van N-VA (gisteren hield de partij er een over migratie) werden hier gelabeld als ‘Vergeetdagen’. Ze moeten, althans volgens het VB, het mager palmares inzake migratie, begroting en meer Vlaamse autonomie uitwissen. Van Grieken: “Vergeet dat N-VA het nog slechter deed dan de PS. En vergeet dat het een N-VA’er was die humanitaire visa verkocht. Dat wil N-VA, maar de kiezers zijn geen dommeriken.”

Voor N-VA is Vlaams Belang slechts een voetnoot

Het Vlaams Belang had het afgelopen zaterdag veel vaker over N-VA dan omgekeerd. Op de eerder vernoemde V-dag, zaterdagvoormiddag in Brussel, zette Theo Francken zich af tegen ‘de ongenuanceerde slogantaal van het VB’, maar veel meer aandacht ging naar het N-VA-tienpuntenplan. Hoewel één Vlaamse minister (Liesbeth Homans) en twee voormalige staatssecretarissen (Zuhal Demir en Theo Francken) het woord namen, ging het nauwelijks over wat de federale en Vlaamse regering verwezenlijkten. N-VA wil zichzelf nog steeds presenteren als een niet-klassieke partij die durft te zeggen waar het op staat. Door de val van de regering-Michel kan de partij zich weer distantiëren van de traditionele machtspartijen, en die kans benut ze volop. Het Vlaams Belang - op zijn beurt - beukte op zijn congres net in op dat beeld van N-VA als ‘niet-traditionele partij’. Voor die partij zijn De Wever en co vergroeid met het ‘verfoeide’ politieke establishment. 

Francken benadrukte dus vooral wat er nog moet gebeuren: hogere inkomensvereisten voor gezinshereniging, asielaanvragen in de eigen regio, geen inburgeringstrajecten meer tijdens de asielprocedure en een burgerschapsexamen in het land van origine. “Migratie controleren mag,” zei hij. “Meer zelfs, migratie controleren moet.”

Terwijl Francken inging tegen Vlaams Belang, mocht Demir CD&V bashen. De Limburgse zette vol de aanval in op de ‘revolutie van de redelijkheid’, de titel van het boek en het leitmotiv van partijvoorzitter Wouter Beke (CD&V), die ze ‘de radicalisering van de lafheid’ noemde. Beke en Demir trekken samen de Kamerlijst in Limburg, wat de heftigheid van haar aanval ongetwijfeld mee verklaart.

Conclusie: N-VA en Vlaams Belang boksten afgelopen weekend elk tegen de partij die links van hen staat: N-VA -eerst en vooral- tegen CD&V, het VB tegen N-VA. Om beide toch maar zo rechts en zo zuiver mogelijk over te komen.