Het aantal wasberen in Nederlands Limburg is in anderhalf jaar tijd razendsnel gegroeid. Eind 2017 was er een eerste waarneming van een wasbeer met jongen, nu zijn er naar schatting zo’n honderd exemplaren. Uit angst voor een verdere exponentiële groei en een mogelijke verspreiding van ziektes nam het provinciebestuur vorige week het besluit om de dieren af te laten schieten. Dit zou de meest voordelige en efficiënte oplossing zijn.

Maar die drastische maatregel is alvast bij meer dan 10.000 Nederlanders in het verkeerde keelgat geschoten. Binnen enkele dagen tijd ondertekenden zij online een petitie van de Stichting AAP, die zich inzet voor het welzijn van exotische zoogdieren. Volgens de stichting heeft de provincie zich onvoldoende geïnformeerd over alternatieven voor de aangekondigde jacht. 'In plaats van de dieren af te schieten, zou je ze bijvoorbeeld ook kunnen vangen en gesteriliseerd terugzetten in hun habitat', zegt woordvoerster Ingeborg van Honschooten.

Ook bij ons

Ook in ons land heeft zich een populatie wasberen gevestigd. Het grote deel hiervan is afkomstig uit Duitsland en leeft in bossen in Wallonië. De afgelopen maanden zijn er volgens Kris Boers van Natuurpunt ook meerdere keren wasberen waargenomen in de provincie Antwerpen. 'We kregen meldingen uit onder meer Ranst, Wijnegem, Wommelgem en Duffel', zegt hij. 'Ik kan me niet anders voorstellen dan dat de wasberen hier ook hun plaats gaan opeisen in het ecosyteem. Ook in een stad als Brussel kunnen de dieren uitstekend overleven, je ziet dat bijvoorbeeld al in Amerikaanse steden.'

Het belang om na een waarneming van een wasbeer snel in te grijpen is in Europese richtlijnen vastgelegd. 'Wasberen zijn invasieve dieren, ze zijn afkomstig uit Noord-Amerika en horen hier niet thuis. Ze hebben geen natuurlijke vijanden en kunnen daardoor een grote, schadelijke impact hebben op onze inheemse fauna. Het is belangrijk om de dieren na een melding zo snel mogelijk te vangen', aldus Boers.

Het agentschap Natuur & Bos bevestigt het toenemende aantal waarnemingen van wasberen in Vlaanderen en ziet dit ook als een groeiend probleem. 'Dit jaar hebben we al een vijftal waarnemingen ontvangen. Niet alleen in Antwerpen, maar ook in Vlaams-Brabant. Voorlopig houden we vast aan het zo snel mogelijk vangen van de dieren en het plaatsen in gesloten opvangcentra. Onze specialisten buigen zich nog over een aanpak voor als de populatie te groot dreigt te worden.'

Duitse pelskwekers

Halverwege vorige eeuw importeerden onder meer Duitse pelskwekers wasberen uit Noord-Amerika om geld te verdienen aan hun vacht. Door verschillende succesvolle ontsnappingen en in enkele gevallen het bewust uitzetten van de dieren heeft zich bij onze oosterburen gestaag een grote populatie ontwikkeld. De wasberen hebben hun leefgebied dus nu ook uitgebreid in Nederland en België, met name in waterrijke bosgebieden.