“De vijandigheid tegenover voetgangers moet stoppen”: verontwaardiging na dodelijk ongeval in Koekelberg
De aanrijding van een vrouw in Koekelberg roept opnieuw vragen op over de veiligheid van voetgangers in het verkeer. Is dit een uitzonderlijk geval van roekeloos rijgedrag, zoals bevoegde politici claimen? Of is er meer aan de hand?
Zondagochtend in Koekelberg. Een 30-jarige vrouw uit Brussel wil de straat oversteken op het zebrapad. Ze wacht netjes tot twee wagens stoppen om haar over te laten. Maar zodra ze vertrekt, steekt een derde auto de stilstaande wagens langs rechts voorbij op het fietspad. De jonge bestuurder merkt de vrouw te laat op en kan niet meer stoppen. Ze wordt enkele meters weggeslingerd en is op slag dood.
De 19-jarige dader, zo blijkt achteraf, heeft enkel een voorlopig rijbewijs. Op het moment van het ongeval zou hij volgens de politie ook twee passagiers hebben vervoerd, wat niet mag. Na een ondervraging door de politie en een negatieve controle op alcohol en drugs mag hij beschikken. Zijn rijbewijs wordt voor vijftien dagen ingetrokken.
Wat volgt, zijn kaarsen, bloemen en tranen. Gisteravond hielden buurtbewoners nog een wake op de plaats van het ongeval. Maar er is ook woede. Want in Brussel lijken voetgangers wel vaker aangeschoten wild. Zo werd eind 2017 nog een jonge journaliste van De Standaard aangereden toen ze de Haachtsesteenweg wilde oversteken. Begin 2018 werden een vader en zijn dochter van vijf door een dronken bestuurder van de stoep gemaaid aan het Josaphatpark.
Lees ook:
Het opiniestuk van Brusselaar Kwinten Lambrecht: “Ze was dertig. Het meisje, de jonge vrouw die gisteren werd doodgereden in Koekelberg.”
Dispuut
Woede ook omdat de gewestweg in Koekelberg al langer gevaarlijk is. Vorig jaar stelden buurtbewoners een petitie op met de vraag om de straat opnieuw aan te leggen. Mobiliteitsminister Pascal Smet (sp.a) antwoordde begin dit jaar dat de petitie goed terecht was gekomen, maar dat een plan tot heraanleg was afgesprongen wegens protest uit Koekelberg. De oorzaak: Smet wou een buslaan verleggen, de gemeente niet.
“Sinds de lokale verkiezingen waren we opnieuw in overleg”, zegt Smet nu. “We hadden vorige week zelfs nog een vergadering over de veiligheid op dit kruispunt. De extra beveiliging zat in de pijplijn.” Dat dit ongeval vermeden had kunnen worden, zoals sommige buurtbewoners aanvoeren, valt volgens de minister echter te betwijfelen. “Een bestuurder met een voorlopig rijbewijs die langs rechts voorbijsteekt op het fietspad: dat is gewoon roekeloos.”
Heeft Smet een punt, en is dit een individueel geval? Of is dit een symptoom van een dieperliggend probleem? De cijfers wijzen alvast niet op een verslechtering. Vias Institute, het vroegere BIVV, pakte vorige week uit met een lichte daling van het aantal ongevallen met voetgangers. In 2018 vielen er 51 doden (ter plaatse) en 4.611 gewonden, ofwel 9 doden en 24 gewonden minder dan in 2017. Ook in Brussel ging het aantal slachtoffers lichtjes omlaag, van 1.125 naar 1.066. Het aantal doden ging er van 6 naar 5.
Toch valt er nauwelijks te spreken van een trend. De jongste jaren schieten de cijfers alle kanten op. De ene keer zijn ze wat lager, dan weer wat hoger. “In tegenstelling tot fietsers en motorrijders, die duidelijk achteruitgaan in de statistieken, doen voetgangers het iets beter. Maar dat is zeer relatief”, zegt Tom Dhollander, gedelegeerd bestuurder van de Voetgangersbeweging.
Het ongeval in Koekelberg wijst in zijn ogen wel degelijk op een groeiend probleem: de vijandigheid tegenover voetgangers. “Wie stilstaande auto’s aan een zebrapad voorbijrijdt, weet haast zeker dat hij slachtoffers zal maken. In dat geval wordt een auto gebruikt als een moordwapen. Alsof je met een geweer op het voetpad loopt en in het wilde weg begint te schieten. Die vijandigheid moet echt stoppen.”
Levensgevaarlijk
Niet het aantal ongevallen, maar wel de brutaliteit ervan, choqueert. Ze wijst volgens Dhollander op een attitudeprobleem dat dieper geworteld zit dan velen durven bevroeden. “Ik zie het bijna elke dag. Als twee auto’s elkaar niet kunnen passeren, dan moet de ene normaal wachten om de andere door te laten. Maar ze weigeren af te remmen. Dan rijdt de ene gewoon even op het voetpad om te kruisen. Levensgevaarlijk.”
En dan is er ook de concurrentie met de fiets. Onder de groeiende filedruk krijgen fietsers meer en meer ruimte. “Maar het is niet de auto die plaats ruimt voor fietspaden, wel de voetganger. Voor bomen en zitbankjes is er vaak geen plaats”, klinkt het. Circulatieplannen zoals in Gent of voetgangerszones zoals in Brussel tonen wel aan dat de geesten rijpen, vooral in de steden. En jawel, zelfs in Koekelberg. Daar gaan ze nu toch het voetpad verbreden en paaltjes plaatsen ten koste van parkeerplaatsen.
‘Wie stilstaande auto’s aan een zebrapad voorbijrijdt, weet haast zeker dat hij slachtoffers zal maken. In dat geval wordt een auto gebruikt als een moordwapen’
“Veilige infrastructuur is inderdaad een deel van de oplossing”, zegt Stef Willems van Vias Institute. “Oversteekplaatsen moeten goed zichtbaar zijn. Je moet bijvoorbeeld zorgen dat er niet vlakbij geparkeerd wordt.” Meer zones 30, zoals Groen en CD&V vragen, helpt ook. “Maar dan mag het niet blijven bij een verkeersbordje. De weg moet worden aangepast zodat die 30 kilometer per uur aanvoelt als een natuurlijke snelheid.” In Koekelberg gaan ze de weg nu ook versmallen.
Minder evident is de aanpassing van ons gedrag. Bij automobilisten moet er meer worden gehamerd op het inschatten van risico’s. “Rolt er bijvoorbeeld een bal over de weg, dan is de kans groot dat er ook een kindje komt aangelopen.” Al dragen ook voetgangers volgens het Vias Institute een verantwoordelijkheid. Willems: “Ik weet dat het in dit ongeval geen rol heeft gespeeld, maar je ziet ze nog te vaak lopen: smartphone-zombies die zonder kijken oversteken.”
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
