Uit onderzoek blijkt dat uitstel- en ontkenningsgedrag de succesvolle behandeling van huidkanker vaak in de weg zit. Zo wacht 49% van de patiënten die de eerste symptomen waarnemen gemiddeld 3 tot 6 maanden om professionele hulp in te winnen.

Explosieve groei huidkanker

De Stichting Kankerregister becijferde de explosieve groei van huidkanker in ons land: een toename van 342% in 12 jaar, van 2004 tot 2016 gemeten. Jaarlijks komen er in België bijna 39.000 nieuwe huidkankerpatiënten bij. Daarmee is huidkanker de meest voorkomende én snelst stijgende vorm van kanker. Ter vergelijking, er worden in België jaarlijks 67.000 andere invasieve tumoren (kankers die zich hebben uitgezaaid) gediagnosticeerd. In 2016 stierven er 61.680 mensen aan een melanoom. Dermatologen geloven dat ruim de helft (54%) van deze overlijdens voorkomen had kunnen worden als de patiënt sneller medische hulp had ingewonnen.

Ontkenning

Recent onderzoek bij 1.300 dermatologen laat zien hoe ontkenning bij patiënten het risico op huidkanker vergroot. Wat zonbescherming betreft, erkent 88% wereldwijd het belang ervan maar beschermt slechts 18% zich altijd tegen blootstelling aan de zon. Voor België lopen de cijfers nog verder uiteen: 93% ziet in dat te veel zon schadelijk kan zijn voor de gezondheid maar amper 6% beschermt zich het hele jaar rond. “Het probleem is dat mensen wel het verband zien tussen blootstelling aan de zon en huidkanker, maar niets ondernemen om dit verhoogde risico tegen te gaan. Huidkanker is te voorkomen en je beschermen tegen de zon moet een tweede natuur worden, zoals tanden poetsen”, aldus professor Véronique del Marmol, voorzitster van Euromelanoma Europa.

Uitstelgedrag

Ontkenning bij patiënten houdt zelfs aan bij mogelijke symptomen van huidkanker. Bijna de helft van de patiënten (49%) schuift bij de eerste tekenen professioneel advies 3 tot 6 maanden voor zich uit, 39% wacht tussen 7 en 12 maanden en 14% een jaar of langer. En dat houdt risico’s in, want de kans op overlijden bij een melanoom, de meest agressieve vorm van huidkanker, stijgt met 41% als je 4 maanden wacht om medisch advies in te winnen. De derde ontkenningsfase duikt op bij verdere behandeling na een eerste huidkanker: 5% van de patiënten mist zijn opvolgingsafspraak bij de dermatoloog – een aandeel dat na 2 jaar oploopt tot 30%. Risicovol, want mensen die al eens huidkanker hebben gehad, hebben meer kans om nog eens huidkanker te ontwikkelen.

Positieve trend

Nochtans ziet Maselis ook een positieve trend in zijn praktijk: “Mensen komen vandaag veel sneller langs met een verdacht vlekje. Waar ik in 2001 nog 1 op 3, of zelfs 1 op 2, melanomen in een laat stadium zag, is dat aantal vandaag fors gereduceerd tot amper 1 op 8. Keerzijde wel, het aantal huidtumoren stijgt sterk en er is nog steeds een deel van de patiënten dat veel te laat komt. Vooral oudere mannen blijven een risicogroep en zetten niet snel de stap naar een dokter of dermatoloog. Bij hen leeft nog vaak het idee ‘het is maar een vlekje op mijn huid, dat kan geen kwaad voor de rest van mijn lichaam’. Die foute perceptie moet weg, anders blijven we patiënten verliezen aan een ziekte die met succes kan worden voorkomen of behandeld.”