Premier Michel: “Lijst van te herziene grondwetsartikels is communautaire waanzin”

De Kamercommissie voor de herziening van de Grondwet heeft dinsdag ruim 40 artikels uit de Grondwet voor herziening vatbaar verklaard. Het gaat om een lijst met een reeks uiteenlopende artikels, die na een chaotische stemming tot stand kwam. Dat betekent dat die artikels de volgende legislatuur kunnen worden gewijzigd, indien daar een tweederdemeerderheid voor te vinden is. Vanavond moet de plenaire Kamer zich sowieso nog uitspreken.

De goedkeuring van de lijst is een van de laatste beleidsdaden van de legislatuur. Eens gestemd en goedgekeurd door de regering, en nadien gepubliceerd in het Staatsblad, zijn Kamer en Senaat automatisch ontbonden. De Grondwetsartikels op de lijst zijn de enige die de daaropvolgende legislatuur kunnen worden aangepast.

“Democratische waanzin”

Het was uitkijken naar het standpunt van de regering, omdat zij de lijst ook zelf moet goedkeuren. Hoewel ze in lopende zaken zit, is ze juridisch niet gebonden door wat Kamer en Senaat beslissen. Michel lijkt nu dus niet van plan het parlement zomaar te volgen. 

N-VA-fractieleider Peter De Roover zei eerder al dat als Michel de grondwetsherziening zou blokkeren, dat “in de buurt van een staatsgreep” zou komen. Nu noemt hij het feit dat een “ontslagnemende minderheidsregering de parlementaire meerderheid zou blokkeren democratische waanzin”.

Het initiatief van de premier weekt ook verontwaardigde reacties los bij de andere partijen. Daarbij speelt mee dat de tweet werd verstuurd omstreeks het verstrijken van de deadline om vragen in te dienen die dan in de namiddag tijdens het vragenuurtje in de kamer kunnen worden gesteld.

De groene fractieleider Kristof Calvo eiste de aanwezigheid van de premier tijdens het debat. Kamervoorzitter Siegfried Bracke kondigde aan dat hij contact zou leggen met de kanselarij van de eerste minister. “Het is onaanvaardbaar dat de premier met ons weigert te praten, maar zich wel tot de rest van de wereld richt”, aldus Calvo.

Ook binnen de coalitie werd wrevelig gereageerd. “Dit is bijzonder onkies”, aldus Open Vld-fractieleider Patrick Dewael. “Dit is iets wat een premier niet kan doen wanneer een van de actoren zijn proces (voor de herziening van de Grondwet) afrondt.”

Onverwacht

De Franstalige partijen waren het er over eens dat er geen communautair geladen artikels zouden mogen passeren. Dat liep echter al snel mis. Zo kreeg totaal onverwacht artikel 1 groen licht. Dat schrijft voor dat België een federale staat is, samengesteld uit de gemeenschappen en de gewesten. CD&V had dat naar voren geschoven om er de scheiding der machten in te expliciteren. Omdat een lid van MR te laat voor de stemming was, was er een tegenstem te kort.

Maar er zijn nog opvallende artikels die een meerderheid kregen. Het meest in het oog springt artikel 7bis. Via die weg willen de voorstanders van de Klimaatwet die wet in de Grondwet verankeren. Ook stemrecht vanaf 16 jaar, de invoering van een federale kieskring, referenda op gemeentelijk en regionaal niveau en het initiatiefrecht van burgers behoren tot de mogelijkheden om na de verkiezingen te worden doorgevoerd. Het invoeren van stemrecht in plaats van stemplicht haalde het niet.

Voor alle duidelijkheid: het gaat om artikels die pas de volgende legislatuur gewijzigd kunnen worden. Bovendien is daar dan een tweederdemeerderheid voor nodig. Die is niet nodig om artikels op de lijst te plaatsen.