“Excuses zijn mooi, nu graag nog wat meer medewerking van de regering”

Metiskinderen zijn kinderen die in de jaren 40 en 50 in Congo, Rwanda en Burundi geboren werden uit een relatie van een Belgische koloniaal en een inheemse vrouw. De Belgische staat nam de kinderen bij de moeder weg en bracht ze naar België, waar ze terechtkwamen in weeshuizen of bij adoptieouders.

Op welke manier bent u bij dit verhaal betrokken?

"Mijn mama, die nu 70 is, is als meisje van tien in Congo op een vliegtuig naar België gezet. Haar moeder was zwanger gemaakt door een Belgische blanke man die zich uitgaf voor missionaris, en in die tijd mocht een missionaris veel. Mijn mama heeft het geluk gehad dat ze in België in een goed pleeggezin terechtkwam, maar ze bleef met veel vragen zitten. En tegelijk met veel angst: ze was doodsbang voor zwarte mensen, omdat ze vreesde dat die haar kwamen terughalen. Maar eigenlijk heeft ze nooit veel willen vertellen over haar kindertijd. Dat begrijp ik wel."

En dus bent u op onderzoek gegaan?

"Een jaar of zes, zeven geleden ben ik eraan begonnen. Gemakkelijk is het niet, want je moet het zowat in je eentje doen - al heb ik wel hulp gevonden bij de vereniging Métis de Belgique / Metis van België. Het vergt ook enorm veel tijd, ook voor verplaatsingen naar archieven. Maar het is niet tevergeefs geweest: ik heb al het een en ander ontdekt. Zo weten we nu dat mijn Congolese oma, Regina, in 1980 is overleden. Ik heb wel een zus van haar gevonden, Astrida - die viel letterlijk bewusteloos nadat ik haar had verteld dat haar nicht in België woont en dat ik haar dochter ben. Men had de mensen daar wijsgemaakt dat de kinderen die op het vliegtuig werden gezet, vermoord zouden worden. Ik heb ook de familienaam van die zogenaamde missionaris achterhaald. Van zijn voornaam ben ik nog niet helemaal zeker."

Vandaag spreekt Charles Michel namens ons land excuses uit voor de manier waarop mensen zoals uw moeder zijn behandeld. Hoe kijkt u daartegenaan?

"Wel, het is natuurlijk een grote stap. We zijn trots en kijken er enorm naar uit. We worden eerst privé ontvangen bij de premier, en daarna is er een officieel gedeelte. We zijn met een mooie delegatie - ik denk zo'n dertig, veertig, misschien wel vijftig mensen - en krijgen een plaatsje in de Senaatstribune. Mijn mama is er helaas niet bij, voor haar zou het te emotioneel zijn. Net zoals ze ook niet meegaat op reis naar de familie in Congo later dit jaar. Ze kan dat niet aan."

Excuses zijn mooi. Wat zou er nog mooier zijn?

"Wat meer medewerking van de overheid om onze families terug te vinden. Ik weet wel dat dat niet eenvoudig is, vanwege de wetgeving op de privacy en zo, maar toch... Misschien kan de regering een uitdrukkelijke oproep doen tot al die vaders om zich bekend te maken? Over een financiële tegemoetkoming wil ik het niet eens hebben. Dat mag nooit de bedoeling zijn."

Uw verhaal mag niet verloren gaan. Hoe zorgt u daarvoor?

"Ik heb een hele kast vol documenten en foto's, en vertel erover aan mijn kinderen. Zelfs mijn puberzoon van zestien is fier op zijn familie. (lacht)"