Vlaams Audiovisueel Fonds slachtoffer van eigen succes. 12 miljoen euro extra nodig
Met meer dan twee miljoen bioscoopbezoekers voor de Vlaamse film en internationale erkenning voor onze film- en tv-reeksen was 2018 een goed jaar voor het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF). Al klinken er niet alleen hoeraberichten: 'We dreigen slachtoffer te worden van ons succes.'
Wanneer het VAF zijn jaarverslag voorstelt, wordt er meestal meteen doorgebladerd naar de pagina waar het aantal bezoekers voor de Vlaamse film terug te vinden is. Dat cijfer geldt al jaren als graadmeter voor het succes van de Vlaamse audiovisuele sector. Wat dat betreft, was 2018 een goed jaar. Met 2,2 miljoen bezoekers deed de Vlaamse film het een stuk beter dan de 1,7 miljoen van het jaar voordien. En dan hebben we het nog niet gehad over de internationale erkenning voor een film als Girl. Of het feit dat tv-reeksen als Tabula rasa, Beau Séjour of De dag ervoor zorgen dat de Vlaamse televisiesector steeds nadrukkelijker op de kaart staat in het buitenland.
Erwin Provoost, sinds vorig jaar intendant van het VAF, is tevreden met zijn eerste rapport. Tegelijk is hij de eerste om de cijfers te relativeren. Zo wijst hij erop dat de bioscoopcijfers voor 2018 hun voordeel doen met de kaskrakers die eind 2017 al in de zalen liepen. FC De Kampioenen 3 en K3 Love Cruise bijvoorbeeld zijn goed voor 20 procent van de bezoekers in 2018. Bovendien zijn die cijfers door het beperkt aantal releases volatiel, waarschuwt Provoost. "Eén of twee films die minder doen en de cijfers nemen meteen een duik."
Topactrices
Over het internationaal succes van de tv-reeksen waar het VAF geld in pompt, kan Provoost alleen maar tevreden zijn. Maar dat verhaal heeft een schaduwzijde. Een paar weken geleden liet het VAF aan de tv-producenten weten dat nu al het bijna volledige bedrag dat in 2019 voor steun aan tv voorzien was (zo'n 7 miljoen euro) opgesoupeerd was. "Vlaamse reeksen spelen nu mee op internationaal niveau", legt Provoost uit. "De lat komt, ook wat budgetten betreft, steeds hoger te liggen."
In de eerste subsidieronde van dit jaar passeerde bijvoorbeeld de VTM-reeks Red Light Districts van de Nederlandse topactrices Carice van Houten en Halina Reijn op het bureau van Provoost. Ook bij de VRT hebben ze met Vuurlinie zo'n topreeks. "Projecten waar je als VAF moet in meestappen", vindt Provoost. "Ook al weet je dat ze je het grootste stuk van je budget kosten."
Negentien miljoen bioscooptickets
Door het intern schuiven met budgetten komt er in september toch wat extra geld vrij. "Maar dat zijn tijdelijke lapmiddelen", zegt Provoost. Hij liep de voorbije weken in het Vlaams Parlement rond met een memorandum waarin hij pleit voor meer middelen. Het VAF kan nu elk jaar 17 miljoen euro verdelen. Dat bedrag moet volgens Provoost opgetrokken worden naar 29 miljoen. Een cijfer waarvoor hij zich baseert op de bedragen die in landen als Oostenrijk, Nederland of Denemarken in de sector worden gepompt.
Geld dat niet alleen van de overheid moet komen. Provoost pleit bijvoorbeeld voor een digital service-taks naar Brits voorbeeld. Daar willen ze platformen als YouTube, Instagram en Facebook laten betalen voor de audiovisuele content die ze aanbieden. Ook telecomoperatoren als Telenet en Proximus moeten meer bijdragen. "Nu investeren ze 1,3 euro per klant in de sector. Maar die klanten brengen steeds meer op. Het zou dus eerlijker zijn hen een percentage van hun omzet te laten investeren." En dan is er nog de bioscoopsector. "Jaarlijks worden negentien miljoen bioscooptickets verkocht. Geen euro daarvan vloeit terug naar de sector.”