De urbanisatie van België is vertrokken

Eerst even kaderen: urban slaat op de moderne, grootstedelijke cultuur van jongeren, met alle etniciteiten, culturele achtergronden en religies uit die stad vertegenwoordigd. Maar urban is geen hiphop. "Hiphop is slechts een onderdeel van urban", zegt Sihame El Kaouakibi. Met de urban culture-organisatie Let's Go Urban injecteerde El Kaouakibi thuisstad Antwerpen de voorbije jaren met een flinke scheut urban. "Urban music slaat op hiphop die samensmelt met nieuwe beats, oude funk en zelfs klassieke muziek."

In dit verhaal geen namen als Halve Neuro, Uberdope, of Ondergronds, dus. Die zijnjong, bij de tijd en talentvol, maar al te zeer met hiphop verstrengeld. Minder soulvol dan pakweg Coely. Met een energetische stijl en onversneden woorden gooit de Antwerps-Congolese momenteel opvallend hoge ogen. Een klein meisje met MIA-allures, ontdekt door TLP, opgepikt door zowel Studio Brussel, MNM als Jim TV, op visite bij Vincent Kompany, gevraagd voor Reyers laat en te gast tijdens de Radio 1 sessies. Markant, want Coely is amper 18, rapt nog sneller dan ze praat en komt vanuit het grote niets.

Levendig en divers

Voor buitenstaanders, althans. Niet voor El Kaouakibi. "Er is een opkomst van kleine labels aan de gang", zegt zij, "zoals Eigen Makelij (met onder meer het Mechels-Gents MC-duo Safi & Spreej onder dak, red.) en Made Men Music. Hiphop bestaat in Vlaanderen al lang, maar op mensen als Flip Kowlier na zijn er weinigen doorgebroken in de mainstream media. Onterecht, aangezien groepen als de Sint Andries MC's een grote en waardevolle aanhang hadden. Maar dankzij YouTube worden er nu wel jonge artiesten opgepikt, zoals Coely. Daar trekken jonge mensen zich aan op. Het is een soort American Dream."

Dat merkt ook Sam Dermaut, een van de drijvende krachten bij REC, het aanspreekpunt voor wie in Vlaanderen actief met radio bezig is. "Urban leeft heel erg bij de jongeren, maar heeft daarbuiten veel te lang veel te weinig weerklank gekregen", zegt hij. "Er groeit nu eindelijk een breder besef dat urban geen marginale deelscene is. Coely is inderdaad een van de meest in het oog springende talenten die recent breed werden opgepikt, maar daaronder zit een heel levendige en diverse scene die terecht meer en meer aandacht begint te krijgen."

Onder impuls van Nadia Oussehmine, lid van het SupAfly Collective, en Wiebe Hennes, in het milieu beter bekend als Deejay Dysfunkshunal, zet REC dezer dagen dan ook gretig de schouders onder Chase, het allereerste urban radiokanaal van het land. Een crew van een twintigtal dj's, met klinkende namen als Lefto, Kastor en Dice en G-Spot, vormt de kern van Chase.

"Wij brengen music from scratch", zegt Sam Dermaut. "Het geluid van wat er allemaal zit te broebelen in de diverse urban scenes. We werken met verschillende veelbelovende artiesten samen, onder meer Bringhim Backalive, Jonas Lion en Mister Critical. En volgens ons is het slechts een kwestie van tijd voor zij de stap naar de grote festivals en andere radiozenders zullen zetten. Het momentum lijkt voor urban eindelijk losgebroken. Kijk maar naar initiatieven zoals Bergica op Acht en In de mix op de openbare omroep."

Sociaal kapitaal

El Kaouakibi echter, heeft kritiek op talentenjachten en programma's als So You Think You Can Dance of In de mix, die jonge rappers en hiphopsterretjes in spe in de kijker zetten. "Het is fijn dat ze jonge mensen aandacht geven, maar het schept ook valse verwachtingen", zegt ze. "Wat gebeurt er na een deelname aan zo'n programma? Zorgt de zender voor boekingen? In 90 procent van de gevallen is dat niet zo. En het volgende jaar is er opnieuw een talentenshow, met nieuwe deelnemers."

Ook TLP heef zo zijn bemerkingen. "In de mainstream media is er weinig aandacht voor deze artiesten", zegt de man die bij Studio Brussel als the dj with the baddest urban sounds door de ether gaat. "Als MNM een R&B-show zouden starten met iemand als Leki of Brahim, zou dat enorm veel succes hebben, daar ben ik zeker van. Maar anderzijds moeten artiesten ook proberen die urbanscene te doorbreken. Kijk naar iemand als Kaye Styles, die enkel binnen het urban publiek wil scoren: dat werkt ook niet."

Kaye Styles. Kevin, de winnaar van Idool 2011. Leki. De voorbije jaren stak urban music al meermaals de neus aan het venster. Voorzichtig wel, want na een kortstondige omarming door publiek en pers bleef de motor al te vaak haperen. Gehoopt wordt dat 2012 als een sleuteljaar de annalen in zal gaan. Eerder dit jaar was er Abie Flinstone, een jonge freule uit Lommel die een contract wist te versieren bij Konvict Muzik, het prestigieuze label van de Amerikaanse label Akon. En nu is er Coely.

"Als individu is het sowieso knokken om bekend te worden met urban muziek", zegt El Kaouakibi. "En in zo'n geval heb je als beginnende artiest het meest aan je sociaal kapitaal. Daarvoor is goede begeleiding nodig vanuit de sector en ondersteuning van de overheid."

Voorlopig zijn de capriolen van andere opkomende talenten, El Kaouakibi roemt ook de krachtige koters Kleine Ben & King B, vooral online te beluisteren. Al valt Chase vanaf deze week op alle frequenties van Hit fm en Antwerpen fm te horen. In de avonduren, dat wel. Maar onder meer het pas gelanceerde, driejarige opleidingstraject van Let's Go Urban in de Antwerpse Trix moet de jonge lichting verder professioneel klaarstomen. Zangtechnieken en songwriting komen aan bod, maar ook muziekbusiness, en een persoonlijke begeleiding om verdere stappen in de muziekwereld te ondernemen.

Aldus wordt België behoedzaam maar zeker geurbaniseerd. Nederland achterna. El Kaouakibi: "Het Vlaamse en Nederlandse hiphopmilieu worden aan elkaar gelinkt. Waalse en Brusselse artiesten halen hun buitenlands publiek dan weer over de Franse grens. "Dat heeft uiteraard grotendeels met taal te maken. Vlaamse artiesten zingen en rappen doorgaans in het Nederlands en Engels, Waalse en Brusselse artiesten uiten zich in het Frans. Bij de noorderburen zijn ze al tien jaar langer bezig met deze sector, geen wonder dat er nu talent komt bovendrijven." Maar, zo besluit de Antwerpse: "Ook hier is men steeds duurzamer en structureler bezig."

Coely vanavond om 18.30ugratis optreden in de Centrale in Gent. Chase is nu te beluisteren via www.chase.be. www.letsgurban.be voor urban music in TRIX.