Recordaantal kinderen op bijles door "groeiende onzekerheid bij ouders"

"Er ontstaat op dat vlak soms ook onderlinge druk tussen ouders", legt De Bruyckere uit in "Hautekiet" op Radio 1. "Ze spiegelen zich aan elkaar en denken dat ze hun opvoeding maar best net zoals de andere ouders aanpakken, die hun zoon of dochter wel al op bijles sturen."

Volgens de pedagoog zijn die buitenschoolse lessen echter niet altijd de beste oplossing. "Rust is ook heel belangrijk in het leerproces", benadrukt hij. "Kinderen hebben vaak al een erg drukke agenda. Je moet dus de afweging maken of de extra lessen echt het beste zijn voor het kind, of dat het eerder een beslissing is uit angst of onder invloed van de omgeving."

Ook Lieven Boeve, hoofd van het katholiek onderwijs, ziet een groeiende maatschappelijke druk ontstaan. "Het is erg belangrijk dat we duidelijk maken dat wat er op school gebeurt, de leerlingen volledig voorbereidt op het examen", benadrukt Boeve. "Het risico bestaat immers dat je het idee creëert dat dat niet meer voldoende zou zijn."

Maar waar komt die "opvoedingsonzekerheid" dan precies vandaan? "Het belang van kinderen is sterk gestegen", verklaart De Bruyckere. "Wij hebben collectief het gevoel dat we minder tijd steken in onze kinderen, maar onderzoek bewijst het tegendeel." Een tweede verklaring is volgens de pedagoog het opleidingsniveau van onze samenleving. Ook die is de afgelopen jaren namelijk sterk gestegen. "We hebben steeds meer informatie over waar het kan misgaan, en dat zorgt ervoor dat de angst toeneemt."

Al wil De Bruyckere in geen geval individuele ouders met de vinger wijzen. "De pedagoog en de ouder in mij zijn zelf constant in conflict", lacht hij. "Iedereen wil het beste voor zijn of haar kind, en wil er zeker van zijn dat zijn of haar zoon of dochter alle kansen heeft gekregen. Dat is niet meer dan normaal."

De Bruyckere vreest echter wel voor een "ondemocratiseringsgolf" binnen het onderwijs, als de "bijles-business" blijft groeien. Je betaalt bij een commercieel bijleskantoor immers al snel tussen de 15 en 30 euro per uur. "Niet iedereen kan dat zomaar betalen."

Ook Stefan Grielens, directeur van de vrije CLB's, wijst die commercialisering van de buitenschoolse lessen aan als één van de belangrijkste veranderingen in vergelijking met vroeger. "De bureaus spelen in op de bezorgdheid van ouders wiens kind het minder goed doet op school", legt hij uit in "De ochtend" op Radio 1. " Zo zijn ze een behoefte aan het creëren die vroeger niet bestond." 

Scholen moeten zich daarom volgens Grielens bezinnen over hoe zij een breder aanbod aan begeleiding kunnen ontwikkelen, zodat ouders niet meer buitenschools op zoek gaan naar ondersteuning. "Er bestaan nu bijvoorbeeld al scholen die systematisch herhalingslessen organiseren", zegt hij. 

Leerkrachten die buiten de schooluren zelf betaald bijlessen aanbieden aan hun eigen leerlingen, kan echter niet, vinden ze op het Sint-Bavo-humaniora in Gent. Daar mogen leerkrachten vanaf dit jaar geen bijles meer geven aan leerlingen van de school. "We moeten er alles aan doen om de leerlingen tijdens de les bij te schaven", zegt directeur Hilde Allaert aan Het Nieuwsblad. "Anders ontstaat er een nieuw klassensysteem, want enkel kapitaalkrachtige ouders kunnen hun kind op bijles sturen."

De bijleskantoren zelf zijn zich bewust van de kritiek, maar zien ook waar zij wel het verschil kunnen maken. "Ik denk dat wij zeker een meerwaarde hebben naast het onderwijs", zegt Toon Mertens, die zelf zo'n bureau runt. "Als een leerling het iets moeilijker heeft met een bepaald vak, dan kunnen wij individuele ondersteuning bieden op maat, die hen effectief verder helpt."