Gezinnen betalen rekening
Het begrotingsevenwicht van de Vlaamse regering wordt in 2015 voor een heel stuk betaald door besparingen bij de overheid, maar zal toch vooral gevoeld worden door de gezinnen. Van een hogere prijs voor kinderopvang over hoger inschrijvingsgeld voor het hoger onderwijs tot duurder openbaar vervoer.
Hoe duur een busticketje precies zal worden, daarover onderhandelt De Lijn momenteel nog met bevoegd minister Ben Weyts (N-VA). Een aantal andere prijskaartjes zijn al wel heel concreet. De bijdrage voor zorgverzekering verdubbelt bijvoorbeeld van 25 naar 50 euro per jaar.
De lagere inkomens zullen 25 euro betalen in plaats van 10 euro nu. De kinderbijslag zal volgend jaar niet geïndexeerd worden, wat voor een doorsnee gezin met twee kinderen een verschil maakt van een handvol euro's per maand. Met die opbrengst wil de regering een stukje van de wachtlijsten in de gehandicaptenzorg wegwerken.
Daarnaast blijft de kost voor basisonderwijs gevrijwaard, maar stijgt het inschrijvingsgeld voor hoger onderwijs wellicht met meer dan 50 procent naar 950 euro. Kinderopvang wordt eveneens duurder, maar dan vooral voor de lagere inkomens. Het basistarief van 1,57 euro per dag wordt meer dan verdrievoudigd tot 5 euro. Het minimumtarief van 1,57 euro zal enkel nog gelden voor leefloners en voor wie recht heeft op een individueel verminderd tarief.
Voor wie een activeringstraject volgt of een laag inkomen uit arbeid heeft, komt er een 'tussentarief' van 3 euro per dag. De inkomensgrens daarvoor is nog niet bepaald. Het maximumtarief in een inkomensgerelateerde crèche blijft op 27,71 euro per dag. En dan zijn de woonbonus, die een pak minder voordelig zal worden, en de hogere waterfactuur nog niet vermeld.
Tering naar de nering
Het is een greep uit de maatregelen die de Vlaamse regering treft zodat ze haar begroting van 2015, net zoals die van 2014 overigens, in evenwicht kan houden. Volgens Bourgeois I wordt het geld voor hun fikse besparingsronde, net geen 1,2 miljard euro in totaal, vooral gehaald bij de overheid zelf.
Daar wordt beknibbeld op de werkingsmiddelen voor de eigen diensten en onder meer ook van externen als de VRT en De Lijn - respectievelijk 15 en 30 miljoen euro. Tegen 2019 moeten er 1.950 ambtenaren minder zijn en de overheidsstructuren worden afgeslankt. Tel daar de efficiëntere werking van de overheid en de focus op kerntaken bij, en we zitten aan zowat de helft van de totale inspanning.
Voor de resterende besparingen kijkt de Vlaamse regering dus naar de gezinnen. "Voor bepaalde overheidsdiensten die tot nog toe gratis of veel te goedkoop waren, gaan we nu faire tarieven hanteren", vat minister van Begroting Annemie Turtelboom (Open Vld) die beslissing samen. Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) vindt evenmin dat de gezinnen geviseerd worden. "Eigenlijk is dit een geruststelling voor de Vlaming. We gaan de tering naar de nering zetten."
Tegenover de 1,2 miljard aan besparingen staat 98 miljoen euro aan nieuw beleid in 2015. 65 miljoen euro daarvan zal besteed worden aan Welzijn, 20 miljoen euro aan Onderzoek en Ontwikkeling en de overige 13 miljoen euro wordt verdeeld over andere bevoegdheden.
Miserietaks
In vergelijking met de besparingsoperatie van net geen 1,2 miljard euro is het een peulschil. Maar daarvoor is een goede reden, luidt het. "We hebben ervoor gekozen om de eerste twee jaar echt orde op zaken te stellen, zodat er tegen het einde van de legislatuur meer budgettaire ruimte zal zijn", zegt Turtelboom. De begroting van 2015 is dan ook in evenwicht, net zoals die van 2014. In het rood gaan was geen optie. "Als je nu geen evenwicht haalt, dan resulteert dat later in extra belastingen."
Zo heeft de Vlaamse regering er overigens net eentje geschrapt: de gecontesteerde miserietaks, de belasting die onder meer scheidende koppels moeten betalen wanneer hun huis verkocht moet worden, daalt opnieuw van 2,5 naar 1 procent. Daarmee maakt Bourgeois I alvast één beslissing van Peeters II ongedaan.