De nieuwe sterkhouder van Colruyt

Een uitblinker in communicatie is Colruyt nooit geweest. Groot was de verbazing toen Frans Colruyt eind 2010 aankondigde dat hij een sabbatjaar nam. Even groot was de verbazing toen Colruyt in mei aankondigde dat Frans terug aan de slag ging. Per 1 september neemt hij de winkels van Colruyt onder zijn hoede. Heel het retailgebeuren komt onder zijn leiding te staan. Dat is het gros van de groep, met naast de supermarkten Colruyt in België en in Frankrijk, ook andere onderdelen zoals Spar, DreamLand en Collishop.

De 52-jarige Frans Colruyt mag zijn borst natmaken. Colruyt gaat door een moeilijke periode. Midden vorig jaar moest Colruyt met het schaamrood op de wangen bekennen dat het zijn winstdoelstellingen niet had gehaald. Voor het eerst sinds halfweg de jaren tachtig, werd de onuitgegeven reeks van jaarlijkse winstgroei onderbroken.

Colruyt was in de problemen gekomen door te snel gestegen personeelskosten en investeringen. De kosten stegen sneller dan de omzet en dat zette de resultaten van de winkelketen onder druk. Een jaar later zijn de problemen min of meer rechtgezet.

Toen Colruyt eind juni met zijn jaarcijfers uitpakte, verraste het vriend en vijand met beter dan verwachte resultaten. Had de groep aangekondigd dat de winst over het boekjaar 2011-2012 (eindigend in maart) niet meer zou stijgen, dan presenteerde Colruyt toch 1,5 procent meer winst (343 miljoen euro). Ook omzet (7,85 miljard euro) en marktaandeel (25,5 procent in België) gingen hoger. In een moeilijke markt, waarin de consument de vinger op de knip houdt, was dat geen geringe prestatie.

"Colruyt heeft in de tweede helft van het boekjaar flink bijgestuurd", zegt Pascale Weber, die voor beurshuis KBC Securities Colruyt opvolgt. "Er zijn minder aanwervingen gebeurd. Er is meer focus op kostenbeheer. In zes maanden tijd is er veel veranderd."

Beleggers, die vorig jaar het aandeel Colruyt massaal dumpten, sloten de groep weer in de armen. De groep zelf wil niet te hoog van de toren blazen, daarvoor zijn de marktomstandigheden veel te onzeker. "We behaalden onze resultaten in een moeilijk klimaat, waarbij overheidsbesparingen, werkloosheid of jobonzekerheid duidelijk hun stempel hebben gedrukt op het bestedingspatroon van de consument. Ook de komende periode wordt zeer uitdagend", liet grote baas Jef Colruyt zijn 25.000 werknemers weten.

Geen ommezwaai

Extra steun om het Colruytschip op koers te houden kan Jef Colruyt, voorzitter en CEO van de groep, best gebruiken. Frans Colruyt is hiervoor de aangewezen persoon. De twee jaar jongere neef van Jef werkt al 21 jaar voor Colruyt. Hij verdiende zijn sporen als retailer en als crisismanager bij Spar. Daar zorgde hij voor een ommekeer. De verlieslatende keten werd fors afgeslankt, de prijzen werden naar beneden gehaald en de service verbeterd. Na vijf jaar aan het roer van Spar te hebben gestaan, zagen de resultaten van de keten er plots veel beter uit, een prestatie die heel wat respect afdwong in de groep en in de stichtende familie.

"Frans Colruyt past perfect in het plaatje. Hij heeft bij Spar bewezen dat hij op de kleintjes kan passen", zegt Weber. "Frans Colruyt kent het bedrijf door en door. Hij is door de wol geverfd in retail", zegt Marc Leemans, analist van Bank Degroof.

Van de nieuwe retaildirecteur wordt vooral continuïteit verwacht. Lage prijzen, efficiëntie en soberheid zijn het handelsmerk van Colruyt. Ook in de toekomst wil het bedrijf hier verder op inzetten. "Een bijsturing van de strategie is niet aan de orde", zegt Leemans. "Het is niet omdat de strategie door economische omstandigheden een half jaar niet heeft gewerkt dat Colruyt het roer zou moeten omgooien."

"De Colruytstrategie heeft bewezen dat ze goed zit, zelfs in crisistijden", zegt Gino Van Ossel, professor aan de Vlerick Management School. "Verwacht dus zeker geen grote ommezwaai. Frans Colruyt gaat de koers die in het verleden werd uitgestippeld, verderzetten."

Ook Weber verwacht dat Colruyt op de ingeslagen weg voortgaat. "Terwijl andere groepen zoals Delhaize zichzelf opnieuw proberen uit te vinden, blijft Colruyt trouw aan zichzelf. Het bedrijf heeft bewezen dat het heel goed weet hoe het de zaken moet aanpakken."

Binnen de retailsector behoort Colruyt bij de Europese top. Van het bedrijf wordt verwacht dat het de komende jaren het verschil met de concurrentie nog zal uitdiepen. Met zijn lageprijzenstrategie staat Colruyt op de eerste rij om te profiteren van de crisis in Europa.

"Het blijvend onzeker economisch klimaat in de eurozone doet de consument op zijn centen letten, waardoor de focus gelegd wordt op laagste prijs, aangescherpte promoties en een verschuiving naar huismerken", klinkt het in Halle.

Met het aantreden van Frans Colruyt komt de leiding van de Halse supermarktketen in handen van een duo. "Tot dusver was Jef Colruyt de enige die de touwtjes in handen had. Maar het bedrijf is zo groot geworden dat het allemaal te veel wordt voor een man om de boel te beredderen. Vandaar dat het bedrijf nu in tweeën wordt gekapt", zegt Van Ossel.

Jef Colruyt blijft voorzitter en CEO van de groep, maar het is Frans Colruyt die de feitelijke baas wordt van de retailactiviteiten. Jef Colruyt gaat zich meer toeleggen op alles wat niet met retail te maken heeft. Dat niet-retailgebeuren omvat met onder meer windenergie en alternatieve brandstoffen tal van activiteiten.

Hoe de twee neven precies zullen samenwerken, daarover moeten ze nog een modus vivendum vinden. Maar problemen worden niet verwacht. De twee kennen elkaar van kindsbeen af. Bovendien zijn ze bijzonder complementair. Jef Colruyt is de strateeg van de groep. Frans Colruyt is de doener. In een interview dat de twee een paar jaar geleden gaven in Trends, omschreef Jef Colruyt zichzelf als "architect". Zijn jongere neef plakte hij het etiket van "ingenieur" op.

Opvolging

Colruytwatchers zien nog een andere reden waarom Frans Colruyt als nieuwe sterkhouder naar voor wordt geschoven. Er wacht het bedrijf over enkele jaren een aflossing van de wacht en daar kunnen ze in Halle maar beter op voorbereid zijn. "De generatie die Colruyt nog groter heeft gemaakt, is fin-de-carrière", zegt Van Ossel. Hij verwijst onder meer naar algemeen directeur Luc Rogge en commercieel directeur Jean-Pierre Roelands.

Mogelijk wordt Frans Colruyt klaargestoomd om Jef Colruyt op te volgen aan de top van de groep. "Ik sluit niet uit dat dit gaat gebeuren", zegt Leemans. "ik zou niet versteld staan, mocht Jef Colruyt over zes maanden aankondigen dat hij op sabbatical gaat", zegt Van Ossel.

Sabbatjaren zijn 'in' bij Colruyt. Zo zocht Jef Colruyt inspiratie in het zenboeddhisme en trok hij zich een paar jaar geleden terug in het verre Oosten. Neef Frans was anderhalf jaar geleden ook toe aan periode van rust. Hij wilde even "zijn geest leegmaken" om naar eigen zeggen "de essentie van het leven terug te zoeken." Of de nieuwe operationele directeur een antwoord op die filosofische vragen heeft gevonden, is niet bekend. Frans Colruyt was niet bereikbaar voor commentaar.