Onderzoek naar boekhouding oliereus Exxon
Normaal is het een kritische vraag op een aandeelhoudersvergadering, zo niet in New York. Daar gaat de openbaar aanklager onderzoeken waarom olieconcern Exxon zijn bezittingen nog steeds niet heeft afgewaardeerd, terwijl alle concurrenten hun oliebronnen inmiddels voor miljarden minder in de boeken hebben staan.
Het justitiële onderzoek werd vrijdag gemeld door de Wall Street Journal. De concurrenten van Exxon zagen zich de afgelopen twee jaar genoodzaakt tot de afboekingen door de sterke daling van de olieprijs. Die houdt in dat het voor grote delen van de voorraden niet rendabel is de olie naar boven te halen. De totale waarde van de mondiale bronnen waar nog naar olie kan worden geboord, is daardoor met zo'n 200 miljard dollar (179 miljard euro) geslonken.
Exxon wilde gisteren geen commentaar geven. Het olieconcern meldde alleen zich aan alle regels te houden. Doordat afboekingen uitbleven, liet Exxon de concurentie op de beurzen achter zich. De koers van het Amerikaanse oliebedrijf daalde de helft minder dan die van de rivalen Chevron, Shell, Total en BP. Die boekten sinds 2014 gezamenlijk 50 miljard dollar af.
Zes kwartalen op rij verlies
Dat Exxon dat heeft weten te voorkomen, roept vragen op over de boekhoudmethodes van het bedrijf. Volgens Exxon is de waarde van mogelijke nieuwe olievoorraden zo conservatief ingeschat, dat het risico op noodzakelijke toekomstige afwaarderingen klein is. Deskundigen zetten daar vraagtekens bij. Exxon draait met zijn Amerikaanse tak al zes kwartalen op rij verlies. Volgens olie-analisten die de Wall Street Journal aanhaalt, is het onmogelijk te geloven dat de oliereserves van Exxon niet minder waard zijn geworden.
Anderen denken daar weer anders over. Zo zou drie kwart van de reserves van Exxon zich bevinden in gebieden waar al olie en gas wordt gewonnen. Daar zijn de risico's kleiner dan in nog onontwikkelde gebieden. Exxon-baas Rex Tillerson zei vorig jaar dat afboekingen niet nodig zijn omdat managers weten dat projecten ook bij lagere prijzen rendabel moeten zijn.
Het boekenonderzoek bij Exxon moet onaangename herinneringen oproepen bij concurrent Shell. Dat had in 2004 zelf een groot boekhoudschandaal. Om hun bonus te halen, hadden managers de bewezen oliereserves veel te hoog ingeschat. De echte waarde van die reserves was een vijfde lager dan gerapporteerd. Het schandaal kostte toenmalig topman Philip Watts de kop. Ook moest Shell honderden miljoenen aan schadevergoedingen betalen aan beleggers.