'Ja, als justitie haar werk doet'

Het federale parlement keurt vandaag de uitbreiding van de Gemeentelijke Administratieve Sancties (GAS) goed. Het akkoord is erg streng: voortaan kunnen burgemeesters een plaatsverbod opleggen. De minimumleeftijd wordt verlaagd van zestien naar veertien. En de geldstraffen worden verhoogd, tot 175 euro voor minderjarigen.

Vorig jaar zei u in een interview met deze krant (DM 4/4/2012) dat GAS-boetes de scheiding der machten aantasten. 'Wij zijn toch geen sheriffs', klonk het toen verontwaardigd.

Daniël Termont: "Dat meen ik nog altijd. De GAS-wet is een ronduit ondemocratisch systeem. Gemeenten zijn rechter en partij tegelijk, dat is slecht voor een rechtsstaat. De GAS-wet creëert willekeur en rechtsonzekerheid. In de ene gemeente mag je niet op de grond spuwen, in de andere wel. Bovendien is de burger afhankelijk van de willekeur van de GAS-ambtenaar in zijn of haar gemeente. Onnozelheden zoals een verbod op sneeuwballen tonen aan dat daar niet verstandig mee wordt omgesprongen."

Nog eentje: 'Vrijheidsberoving is niet iets waar een burgemeester mee belast mag worden.'

"Ook dat is een stelling waar ik nog altijd achter sta. Ik zal dat plaatsverbod door burgemeesters nooit verdedigen. Als dat wordt goedgekeurd, moet ik enkel nog een ster en een hoed kopen. Dan kan ik als een sheriff door Gent lopen."

U zit in Gent dus niet te wachten op strengere GAS-boetes?

"Neen. Eerlijk gezegd: ik vind die boetes belachelijk en totaal irrelevant. Het zijn toch altijd de ouders die betalen en daarna kunnen de kinderen weer herbeginnen. In Gent gaat het vaak nog om kinderen uit Oost-Europa. Je moet die mensen geen GAS-boete opleggen, want die ouders hebben toch geen geld."

En toch stemt uw partij sp.a vandaag voor de strengere GAS-wet. Stel: u moet mee op het knopje drukken. Stemt u voor of tegen?

"Ik zou ja stemmen."

Is dat niet hypocriet?

"Ik vind GAS-boetes vandaag een noodzakelijk kwaad. In Gent werden dit jaar 331 minderjarigen tussen tien en achttien gevat voor hun eerste misdrijf. Dat gaat om zaken als diefstallen, overvallen en verboden wapendracht. Via het 'first offender' systeem begeleiden we die jongeren. Als ze zich goed gedragen, zijn ze na zes maanden verlost van het parket. Maar niet iedereen wil zomaar meewerken. Voor hen zijn de GAS-boete een stok achter de deur."

Maar weegt die stok achter de deur op tegen het gevaar dat eraan verbonden is? Je zei zelf dat de GAS-wet de deur openzet voor willekeur.

"Mijn antwoord: wat is het alternatief? Deed justitie haar werk, dan had ik die GAS-boetes niet nodig. Mensen vervolgen via de rechtbank is de enige juiste optie in een rechtsstaat. Vroeger bestond er zo'n snelrecht voor kleine overtredingen. Maar het parket vervolgt niet meer. Kleine zaken worden sowieso geseponeerd. Zonder de GAS-boete kun je in Gent onbestraft wildplassen, sluikstorten en mensen lastigvallen. Dat is straffeloosheid. Zo hou je een maatschappij niet samen."

Landuyt in Brugge, Vanvelthove in Lommel, Tobback in Leuven: zij hebben de GAS-boetes nochtans niet nodig.

"Moest ik burgemeester zijn in Brugge, dan zou ik hetzelfde zeggen. Maar hoeveel minderjarigen heeft Landuyt dit jaar gevat voor diefstal en overval met geweld? Ik denk dat je die op één hand kan tellen. Ik zou graag hetzelfde antwoorden als Landuyt, maar in een stad als Antwerpen of Gent kan dat helaas niet."

Waarom pleit u niet gewoon voor een hervorming van justitie?

"Natuurlijk vind ik dat de regering-Di Rupo meer moet inzetten op justitie. Maar ik zit niet in de regering. In Brussel vraagt men mijn advies niet."

Ook niet uw eigen sp.a-fractie?

"Ik heb wel gesproken met Karin Temmerman. En ik heb haar gezegd dat ze de regering de verantwoordelijkheid weer afschuift op de gemeenten. En voor alle duidelijkheid: dat brengt ons geen geld op, dat kost geld. We moeten daar tijd, energie en mensen insteken. Maar veel heeft natuurlijk te maken met budgetten. En je ziet hoe moeilijk de regering het nu al heeft."

Begrijpt u het protest bij jongeren?

"Het viel te verwachten dat er verzet zou komen. Maar dat dat zo sterk zou zijn, dat had ik eerlijk gezegd niet verwacht. Ik heb begrepen dat de sp.a in extremis nog heeft voorgesteld om bij elke nieuwe GAS-boete het advies van de lokale jeugdraad te verplichten. Maar dat lijkt mij een doekje voor het bloeden. Alsof je de bevolking zou vragen of je de belasting moet verhogen."

Snijdt de sp.a niet in eigen vel?

"Ik weet dat niet. Ik weet wel dat ik elke dag tientallen mails krijg over sluikstorters, lawaaihinder of vandalisme. De Gentenaars vragen mij om op te treden tegen dat soort overlast. Zonder GAS-boetes is dat vandaag onmogelijk. Wat moet ik dan antwoorden? 'Sorry, maar de sp.a is principieel tegen GAS-boetes. Ik kan niets voor u doen?'. Ik denk het niet."