Wie betaalt de factuur voor de CAR?
België staat klaar om steun te geven aan een EU-vredesmissie voor de Centraal-Afrikaanse Republiek. Maar de defensietop waarschuwt dat het geld niet van zijn begroting mag komen. 'Defensie is virtueel failliet.'
"Als vandaag op de EU-raad van ministers van Buitenlandse Zaken de beslissing valt om een EU-vredesmacht te sturen naar de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR) zal België daar wellicht aan deelnemen", bevestigde de woordvoerder van minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) gisteren. "We moeten daarna wel de concrete vraag van de EU over het aantal en soort troepen aan ons land afwachten, waarna de ministerraad zal beslissen hoe we daarop kunnen ingaan."
De verwachting is dat de EU-ministers de lidstaten zullen verzoeken 500 tot 1.000 grondtroepen te sturen vanaf eind februari, voor een periode van vier tot zes maanden. Zij zouden dan - onder een nog af te spreken VN-mandaat - 1.600 Fransen versterken, die er samen met vredessoldaten van de Afrikaanse Unie proberen een genocide te voorkomen. België steunt op vraag van Parijs nu al de Fransen met een airbus en een C130, die afgelopen zaterdag vertrok met 35 militairen.
Onvrede
Frankrijk verzocht de EU een multinationale missie te ontplooien om de hoofdstad Bangui beter te beveiligen. Concreet polste Parijs ons land al in december informeel om grondtroepen te sturen die de luchthaven van Bangui zouden bewaken, op basis van een gelijksoortige ervaring die België opdeed in Kaboel (Afghanistan). Minister Reynders neigt meer naar logistieke steun en het sturen van instructeurs die lokale militairen trainen, wat België nu ook al in Afghanistan, Mali en Congo doet.
Maar de defensietop vertrekt in de huidige werkomstandigheden liever helemaal niet. "Defensie is virtueel failliet", vertelde een hoge defensiebron ons gisteren. "Als minister Reynders vandaag Belgische steun toezegt, dan moet dat geld maar uit het budget Buitenlandse Zaken komen of de interdepartementele begrotingslijn. Wij hebben geen kredieten voor nieuwe vredesoperaties."
De onvrede bij defensie, zowel op het kabinet-De Crem als bij de generale staf, zit diep. Ze wortelt in nieuwe besparingen die het leger afgelopen november kreeg opgelegd. Daardoor werden enkele investeringen voor de Landcomponent opnieuw uitgesteld. Onder meer 40 miljoen euro die voorzien was voor de aankoop van rapid reaction vehicles voor de Lichte Brigade werd bevroren. Die moesten de laatste, intussen antieke ILTIS-Bombardier-jeeps vervangen. "Die ongepantserde jeeps uit 1982 worden nog altijd ingezet maar moesten al lang volledig vervangen zijn. Er werden in 2005 light multirole vehicles van Iveco aangekocht als verbindingsvoertuigen, maar er was ook hoge nood aan gepantserde rapid reaction vehicles, vooral om de veiligheid van onze strijdkrachten in het buitenland te garanderen", zegt de hoge defensiebron nog. "Vooral onze paracommando's zitten door het structureel tekort aan snelle, gepantserde interventievoertuigen met de handen in het haar."
Rwanda
Nadat tien Belgische para's omgekomen waren in Rwanda tijdens de genocide van 1994 was er al kritiek dat ze waren uitgestuurd met de onbeschermde ILTIS-jeeps. "Het risico dat er bij ontplooiing in Bangui met ons huidig materieel opnieuw slachtoffers vallen, is groot", trekt de defensiebron de parallel met Rwanda. "De situatie daar is erg explosief en onvoorspelbaar."
De VN waarschuwde al voor het risico op een genocide in de CAR. Islamistische en christelijke milities bevechten elkaar sinds maart vorig jaar, maar vermoorden ook steeds meer burgers.