Direct naar artikelinhoud

Erdogan stuurt Europa wandelen

De Turkse president Erdogan is niet van plan de terreurwetgeving in zijn land aan te passen, zoals de Europese Unie wenst. De wetswijziging is een van de eisen die Brussel stelt voor de opheffing van de visumplicht voor Turken.

"Terwijl Turkije wordt aangevallen door terroristen en de krachten die hen direct of indirect steunen, vertelt de EU ons onze terreurwet aan te passen. Wij gaan onze weg en jullie gaan jullie weg", zei Erdogan in een toespraak die live op televisie werd uitgezonden. Mensenrechtenorganisaties en westerse landen klagen al langer dat Turkije terrorisme te breed definieert en de wetten gebruikt om onder meer kritische journalisten en academici aan te pakken.

De opheffing van de visumplicht was een van de Turkse eisen in het vluchtelingenakkoord met de Europese Unie. Europese functionarissen zeiden eerder deze week erop te vertrouwen dat Turkije een lijst van eisen die aan het visumvrije reizen zijn verbonden, zou inwilligen.

Met het vertrek van premier Davutoglu, die na een machtsstrijd met Erdogan opstapte, lijkt de deal met Turkije echter op losse schroeven te staan. Davutoglu onderhandelde namens Turkije over het leeuwendeel van de deal met de EU.

Intense strijd

De Turkse minister van EU-zaken reageerde al dat Turkije alles heeft gedaan wat het kan. "Het is niet mogelijk de wetgeving en regels over terrorisme te wijzigen terwijl ons land zich in een intense strijd tegen diverse terreurorganisaties bevindt", stelde Volkan Bozkir. Hij benadrukte dat Turkije al enkele Europese verzoeken heeft ingewilligd. "We kunnen ons niet de luxe veroorloven verdere wijzigingen door te voeren."

Gisteren maakte de EU bekend dat ze verwacht dat Turkije de afspraken van het akkoord naleeft, ondanks het vertrek van Davutoglu.

"Om de deal af te ronden, hebben we continuïteit nodig", zei Hansjørg Haber, de EU-gezant in Ankara. Hij verwacht dat Turkije bereid blijft ook te voldoen aan de resterende voorwaarden voor visumvrijstelling voor zijn inwoners.

Uit Duitsland kwam een soortgelijk geluid. "Bondskanselier Angela Merkel heeft goed kunnen werken met Davutoglu en wij verwachten de constructieve samenwerking met de nieuwe Turkse premier te kunnen voortzetten", klonk het. "Wij zullen onze toezeggingen nakomen en verwachten dat Turkije dat ook doet." In ruil voor onder meer visumvrijstelling vanaf eind juni heeft Turkije beloofd migranten die de oversteek naar Europa maken terug te nemen.

Referendum

Erdogan lijkt na het vertrek van Davutoglu zijn kans schoon te zien om zijn macht uit te breiden. Zo liet hij weten dat een nieuwe grondwet en een nieuw presidentieel systeem nodig zijn voor Turkije. Volgens de president zal dat het land sterker en stabiel maken. Hij wil een referendum om dat zo snel mogelijk te kunnen organiseren.

Erdogans Partij voor Recht en Rechtvaardigheid (AKP) heeft in het Turkse parlement 317 zetels op 550, 13 te weinig om eigenhandig een referendum door te drukken.

Het is niet de eerste keer dat hij pleit voor meer macht voor het Turkse staatshoofd. Volgens critici ondermijnt hij de democratie in zijn land. De Turkse oppositie vreest dat de macht van Erdogan te groot wordt en noemt het gedwongen aftreden van Davutoglu een 'paleiscoup'. De aanhangers van de president beschuldigden Davutoglu er net van de hervormingen van Erdogan tegen te houden.