Homans, minister van traagheid
Het integratiepact van Liesbeth Homans (N-VA) loopt al meer dan een jaar achter op schema, maar zij schuift de schuld in de schoenen van de Diversiteitsambtenaar. Coalitiepartner Open Vld heeft genoeg van Homans' traagheid.
Hooggestemde ambities, viceminister-president Liesbeth Homans grossierde erin, bij de start van deze regering. Het integratiepact was één van die zaken waarmee Bourgeois I het verschil wou maken. Dat pact moest eindelijk gericht racisme en discriminatie aanpakken. Het eerste jaar van de legislatuur gebeurde er echter niets. Daarna volgden er twee vergaderingen met de betrokkenen. Van het Minderhedenforum tot het onderwijs en de VRT, allemaal zaten ze rond de tafel. "Veel moet u zich daar wel niet bij voorstellen", relativeert Wouter Van Bellingen van het Minderhedenforum. "Het waren eigenlijk brainstormsessies."
Sindsdien werd er van het integratiepact niks meer vernomen. De vertraging weet Homans in de commissie geheel en al aan de Diversiteitsambtenaar. Die zou in juni 2015 een voorstel op tafel hebben gelegd dat niet voldeed. Homans had kritiek op de gevraagde extra mensen en vond de kostprijs, jaarlijks 3,3 miljoen euro, te hoog. Nog volgens de minister kreeg de ambtenaar tot 9 mei voor een nieuw voorstel, maar haalde ze die deadline niet. "Ik hoop dat ze heel snel haar verantwoordelijkheid zal nemen", besloot Homans. De betrokken ambtenaar in kwestie, Alona Lyubayeva, wou geen commentaar kwijt over de hele heisa, net zoals haar naaste medewerkers.
Andere ministers
Elders valt te horen dat de ambtenaren zwaar gedemotiveerd zijn omdat Homans niet vooruit wil. Dat het moeilijk werken is met een minister die racisme constant 'relatief' noemt. Er wordt zelfs aan getwijfeld of de minister wel een effectief integratiepact wil. De projectleider van het pact heeft intussen zelfs al zijn boeltje gepakt. Meer dan twee miljoen euro zou Homans er niet voor willen uittrekken, en dat gespreid over vier jaar. "De verwachtingen van de minister zijn uitgesproken laag. De verwachtingen van de betrokkenen zijn uitgesproken hoog. Daartussen zit de administratie geprangd", vat een ingewijde samen.
Groen stuurt alvast aan op een hoorzitting waar de Diversiteitsambtenaar haar kant van het verhaal kan laten horen. "De wijze waarop Homans een topambtenaar aan de schandpaal nagelde, is onbehoorlijk", zegt An Moerenhout (Groen). "Zij is de politieke eindverantwoordelijke." Eens de conceptnota op tafel ligt, en de groenen die eis herhalen, willen de liberalen daarin meestappen. Dat Homans enkel verwijst naar de betrokken ambtenaar, is ook voor Mercedes Van Volcem (Open Vld) geen geldig excuus. "Stel dan iemand anders aan of doe het via een externe opdracht", oppert ze.
Het integratiepact is veel meer dan een projectje van Homans alleen. "Wat het uitblijven ervan nog veel problematischer maakt, is dat andere ministers er zich achter verschuilen", zegt Moerenhout. "Philippe Muyters van Werk, Hilde Crevits voor Onderwijs, Sven Gatz voor Media. Allemaal verwijzen ze naar het integratiepact om de fouten in hun eigen beleid weg te gommen."
Het is niet het enige dossier dat Homans laat betijen. In elk van haar acht bevoegdheden kan ze, ook volgens diezelfde liberalen, maar beter wat vaart maken. "Homans is wel straf in controverse, maar niet in daadkrachtig besturen", vat Van Volcem samen. Denk aan de huisvesting van de vluchtelingen, haar plan rond deradicalisering of de fusies van de gemeentes, erg concreet wordt het allemaal niet.
Op het kabinet van Homans laten ze zich echter niet opjagen. Zeker niet als het over het integratiepact gaat. "Het pact in zijn geheel moet pas in 2017 klaar zijn", zegt Jan Van Der Vloet, de woordvoerder van Homans. "Die deadline zullen we halen." Dat het plan van aanpak al drie maanden te laat is, wordt geminimaliseerd, net als de meningsverschillen tussen Homans en de Diversiteitsambtenaar. Haar kabinet wil de rel duidelijk niet groter maken dan ze al is. Van der Vloet, sussend: "Het gaat om een samenloop van omstandigheden."