Touwtrekkerij rond Griekse schuldverlichting duurt voort

Afgelopen dagen belde en mailde eurogroepvoorzitter Dijsselbloem intensief met de drie hoofdrolspelers: de Duitse minister van Financiën Schäuble, zijn Griekse collega Tsakalotos en IMF-baas Lagarde. De standpunten zijn nog lichtjaren van elkaar verwijderd. Het IMF zou een schuldverlichting hebben gevraagd die de Europese crediteuren 'deed flauwvallen'. Waar Lagarde meent dat zonder verlaging van de Griekse schuldenlast het land tot eeuwige recessie is gedoemd, vraagt Schäuble zich af of er überhaupt wel iets moet gebeuren.

Dat juist Lagarde zich als pleitbezorgster van de Griekse wensen opwerpt, maakt het er voor de Griekse premier Tsipras overigens niet makkelijker op. Hij heeft het IMF steeds neergezet als een begrotingszeis die overschrijdingen meedogenloos afkapt.

Lagarde vindt het echter wel genoeg geweest. Conform de afspraak van vorige zomer - toen Griekenland een nieuwe noodlening van 86 miljard euro kreeg van de andere eurolanden - heeft Tsakalotos een hervormings- en bezuinigingspakket van ruim 5 miljard euro opgesteld, goed voor bijna 3 procent van het bruto binnenlands product.

Deze operatie heeft de zegen van Lagarde. Wat haar tegen de borst stuit - net als Tsakalotos - is het noodpakket aan besparingen dat de eurolanden daarbovenop eisen voor het geval de Griekse begroting weer ontspoort: nog eens 3,5 miljard euro (2 procent bbp). In een door The Financial Times gelekte brief noemt Lagarde dit "ongeloofwaardig, onwenselijk en mogelijk contraproductief". Vandaar haar indringende verzoek voor substantiële schuldverlichting. Als waarschuwing voegt ze eraan toe dat het IMF anders zijn handen van het Griekse hulpprogramma aftrekt.

Dat plaatst begrotingshaviken als Duitsland, Finland, Oostenrijk en Slowakije voor een groot dilemma: juist zij willen dat het IMF bij de Griekse noodhulp betrokken blijft, als tegenwicht voor de Europese Commissie die ze als weekhartig beschouwen. Tegelijk gruwen Schäuble en zijn vrienden van de woordcombinatie 'schuldverlichting' en 'Griekenland', niet alleen uit economisch-politieke overtuiging maar ook uit electorale overwegingen: in die landen is kwijtschelding een scheldwoord.

Schäuble beroept zich op het akkoord met Griekenland van vorige zomer: pas als de eerste voortgangsrapportage over de saneringsafspraken met goed resultaat is afgerond (bijna het geval) wordt er 'indien noodzakelijk' onderhandeld over schuldverlichting.

Dijsselbloem probeerde vorige week de meningsverschillen te overbruggen. Taboe is een nominale korting van de Griekse staatsschuld (dit jaar geraamd op bijna 183 procent van het bbp). De plannen van Dijsselbloem voorzien in 'uitsmeren' (langere looptijden van de leningen), 'uitstellen' (tijdelijk geen aflossing) en 'afvlakken' (plafond aan jaarlijkse aflossing). Ook dit kost de geldschieters echter geld, vandaar de gevoeligheid.

Deal op 24 mei

Zaterdag maande de Duitse vicekanselier Gabriel (SPD) zijn coalitiegenoot Schäuble (CDU) tot meer souplesse. EU-president Tusk riep de financiënminister eerder op uiterlijk eind mei een akkoord te bereiken. Dat is wat betrokken EU-ambtenaren dan ook verwachten: geen deal morgen, maar op 24 mei, tijdens de volgende eurogroep.

Wat wel vandaag naar verwachting rondkomt, is de eerste beoordeling van de hervormingsafspraken, mits het Griekse parlement die zondagnacht zou goedkeuren. Het gaat om zware ingrepen, onder meer in het pensioenstelsel dat in verhouding tot andere eurolanden erg duur is. Tegen die plannen wordt al dagenlang gestaakt.

Als de rapportage er ligt, maakt dat de weg vrij voor een nieuwe tranche van circa 5 miljard euro uit de noodlening van vorige zomer. Daarmee kan Athene aan schuldverplichtingen voor de komende maanden voldoen.