'De wereld is een betere plek dankzij Tony'

Brussel

Eigen berichtgeving

Fabian Lefevere

De pennen werden in vitriool gedoopt toen Tony Blair net voor de parlementaire verkiezingen van begin juni de campagne op gang schoot in de kapel van een prestigieuze meisjesschool. In zijn beste tenorstem zong Blair, voor een kruis geposteerd, een hymne met de meisjes. Dominee Blair of Saint-Tony: de grapjes lagen voor het rapen. De pers kon het hoongelach amper onderdrukken en niemand leek nog om de vaststelling heen te kunnen dat Blair allang niet meer in staat was die begeestering te wekken die zijn derde weg eertijds had opgeroepen, en waarmee hij jaren eerder de conservatieven naar de oppositiebanken verwezen had. Dat Blair alsnog de verkiezingen won, met sprekend gemak zelfs, had hij enkel en alleen te danken aan de fletse tegenstand van de inmiddels naar de vuilbakken der geschiedenis verwezen conservatieve leider William Hague

Maar Blair is weer helemaal terug en staat, helemaal in tegenstelling tot verliezer Hague, op de drempel om eens en voorgoed de historie binnen te treden. De eerste minister drijft dezer dagen mee op een golf van Brits chauvinisme die Amerikaanse dimensies heeft aangenomen. "Sommigen zullen hem nu niet meer zomaar dominee noemen, maar opperrabbi, paus of zelfs imam", sneerde David Aaronovitch, columnschrijver van de krant The Independent, vorige week nog naar mogelijke sceptici. "Maar dit was voor mij de meest opwindende en internationalistische toespraak van een Britse politieke leider sinds Winston Churchill na de Tweede Wereldoorlog over de politieke bühne doolde en pleitte voor een nieuwe wereldorde."

Met 'dit' doelt Aaronovitch op de speech die Tony Blair vorige week afstak op het partijcongres in het badplaatsje Brighton, volgens een niet onaanzienlijk deel van de pers zijn belangrijkste ooit. Een bijzonder ambitieuze speech ook, waarin Blair de oorlog verklaarde aan de Taliban maar ook een pleidooi hield voor een nieuwe en bijna perfecte wereld zonder honger, milieuvervuiling, analfabetisme of etnische strubbelingen. Reminiscenties aan Churchill riep het volgens de media op, maar ook aan Lord Gladstone, de legendarische liberale Britse premier uit de tweede helft van de negentiende eeuw die de wereld opnieuw wilde ordenen op basis van een internationale ethiek, de imperialistische koers van conservatief en aartsrivaal Disraeli bestreed én zich verzette tegen diens ambities in, jawel, Afghanistan.

Het lijkt alsof Tony Blair plots symbool is gaan staan voor alweer een nieuwe ethische orde, alsof met de inslag van de gekaapte vliegtuigen in New York en Washington plots een eind is gekomen aan de postmoderniteit en haar geïnstitutionaliseerde twijfel. Tony Blair is een baken geworden, die ook als overtuigd christen een zekere morele superioriteit aan zijn ambt heeft verleend. En meteen de Britten ook wat van hun imperialistische grandeur en status als richtsnoer voor de wereld teruggeschonken heeft. De krantenkoppen liegen er niet om in hun commentaar. "Ik zal de wereld genezen", kopte The Mirror. "De wereld is een betere en veiligere plek dankzij Tony", schreef The Sun. "Magistraal" of "Verbazingwekkend", zijn slechts enkele andere kwalificaties. Een zeldzame sneer kwam er in The Times: "Zo vastberaden is de premier dat het grijs zelfs uit zijn haren is verdwenen."

Maar ondanks de (vertrouwde maar nu wel erg slappe) kritiek op Blairs teveel aan ambitie, is iedereen het erover eens dat hij zijn job niet minder dan fantastisch vervult, niet het minst op praktisch vlak. Blair heeft altijd al de reputatie gehad op zijn best te zijn als hij een eindje voor de rest uit mag lopen, en daartoe heeft hij de voorbije weken volop kansen gehad. Het was Blair die stelde dat er bewijs zou worden gegeven voor de schuld van Bin Laden, het was Blair die het regime in Pakistan ging overtuigen mee te werken en het was Blair die gisteren een interview weggaf aan het Arabische nieuwsstation Al-Jazeera. Blair is voorlopig alvast geslaagd in zijn internationale examen, meer nog dan Bush (zie hieronder). Maar de vraag blijft wat de reactie zal zijn op het moment dat de eerste Britse soldaten in een bodybag naar het thuisland gerepatrieerd zullen worden.

Het lijkt alsof Blair symbool is gaan staan voor een nieuwe ethische orde