Campus is mannenbastion (en dat ligt ook een beetje aan de vrouwen zelf)
Een op de vier Leuvense docenten en professoren is een vrouw. Ondanks het beperkte aantal vrouwelijke sollicitanten krijgen bij nieuwe aanwervingen vrouwelijke academici steeds vaker de voorkeur. 'We gaan voortaan nog actiever op zoek naar vrouwelijke kandidaten.'
Een trage evolutie. Zo valt de vervrouwelijking van onze universiteiten te omschrijven. Op dit moment is 27,4 procent van alle docenten en professoren aan de KU Leuven een vrouw. Vijf jaar geleden lag dat nog op 23,1 procent. Dat meldt het Leuvense studentenblad Veto op basis van het laatste genderrapport van de universiteit. Op de hoogste trede van de academische ladder, waar de gewoon hoogleraren zich bevinden, is 15 procent vrouw, tegenover 11 procent in 2011.
"Op korte termijn lijkt het misschien niet zo, maar toch kunnen we spreken van een grote sprong voorwaarts", zegt vicerector diversiteitsbeleid Katlijn Malfliet, eveneens verantwoordelijk voor het genderrapport. "Vergeet ook niet dat in 1998 nog slechts 3 procent van alle gewoon hoogleraren vrouwelijk was. Die stijgende trend zal de komende jaren aanhouden, waardoor we, en dat klinkt misschien vreemd, langzaam moeten opletten dat er geen andere onevenwichten ontstaan. Bij een faculteit als Letteren moeten we er bijvoorbeeld voor zorgen dat genoeg mannen in de beoordelingscommissies zetelen."
Zulke commissies bepalen wie uiteindelijk deel mag uitmaken van het zelfstandig academisch personeel, het docenten- en professorenkorps. Zij werden vervrouwelijkt en kregen zogeheten genderspitsen: speciaal opgeleide professoren die mogelijke vooroordelen over vrouwen moeten opsporen en ontzenuwen. Het streefdoel? Minstens de helft van alle nieuwe docenten en professoren zou op termijn vrouw moeten zijn. "We zijn daar bij de benoemingsronde in juni voor het eerst in geslaagd", zegt Malfliet. "Zo'n 58 procent van de benoemingen was toen een vrouw."
Ook de andere universiteiten maken daar werk van, zo blijkt uit een belronde van deze krant. Het is de enige manier om de langzame toename van het aantal vrouwelijke professoren een impuls te geven. Aan de UHasselt is bijvoorbeeld 41 procent van de nieuw in dienst getreden docenten en professoren een vrouw. Aan de UAntwerpen en de Vrije Universiteit Brussel stopt de teller op respectievelijk 30 en 27 procent. Daardoor stijgen de algemene percentages gestaag, maar langzaam. Van de UHasselt tot de UGent: overal is iets minder of net iets meer dan een kwart van de docenten en professoren een vrouw.
De universiteiten willen daar graag verandering in brengen, maar zien dat er zich niet genoeg vrouwelijke kandidaten aanmelden. In Leuven is 'slechts' een kwart van alle sollicitanten een vrouw. Opvallend, want van alle studenten met een masterdiploma is meer dan de helft een vrouw. Ook bij de doctoraatsstudenten is de verdeling zo goed als fiftyfifty. De afgelopen jaren focuste de KU Leuven op de benoemingscommissies, maar daar blijkt de flessenhals zich dus niet (uitsluitend) te situeren.
Kostwinner
Volgens Malfliet is in onze samenleving nog altijd, toch zeker sluipend, het idee aanwezig dat een man de kostwinnersrol vervult. "Juist daarom gaan we voortaan nog actiever op zoek naar vrouwelijke kandidaten."
Kathleen Vercauteren (UAntwerpen), eveneens voorzitter van de werkgroep gender van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (Vlir), legt verder de nadruk op coaching- en mentoringgesprekken. "In de hoofden is al een cultuurshift aan de gang, maar vrouwen stellen zich inderdaad te weinig kandidaat. Het ligt dus ook een beetje aan henzelf. Met zulke gesprekken hopen we daar verandering in te brengen, maar dat lukt niet in een jaar tijd."