Primeur in Roemenië: moslima aan het roer
De nieuwe kandidaat-premier van Roemenië zou niet alleen de eerste vrouw, maar ook de eerste moslim zijn met die functie. De commotie rond haar aanstelling draait echter om iets helemaal anders.
Het kwam als een complete verrassing dat PSD, de grootste partij van Roemenië, Sevil Shhaideh aanduidde als kandidaat-premier. Shhaideh is een vrij onbekende politica, met als hoogtepunt zes maanden ministerschap.
De Tataarse gemeenschap waar ze deel van uitmaakt, is een kleine minderheid in een land met 80 procent orthodoxe christenen. Slechts één procent van de bevolking is moslim in Roemenië.
Als president Klaus Iohannis haar kandidatuur aanvaardt, is Roemenië de eerste EU-lidstaat met een islamitische premier. Volgens Jan Marinus Wiersma, Senior Visiting Fellow van de Nederlandse denktank Clingendael, ligt de gemiddelde Roemeen daar niet wakker van. "Er is weinig polarisatie in Roemenië", zegt Wiersma. "Het enige dat telt, is dat je jezelf Roemeen noemt. Er is maar één minderheid die moeilijker ligt, en dat zijn de Roma."
Volgens Wiersma is er een primeur die veel belangrijker is dan het feit dat een vrouw en moslim premier zou worden. "Het zou de eerste keer zijn in de Roemeense geschiedenis dat de partijleider geen premier wordt." De Sociaaldemocratische Partij scoorde een verpletterende verkiezingsoverwinning op 11 december, met 45 procent van de stemmen. Ze vormt een coalitie met de Alliantie van Liberalen en Democraten en het kleine UDMR, de Democratische Alliantie van Hongaren in Roemenië. Het zou logisch zijn als Liviu Dragnea, partijleider van de grootste partij PSD, de premier zou worden.
De reden dat PSD Shhaideh naar voren schuift, is dat Dragnea geen premier màg worden. Hij werd in april veroordeeld tot twee jaar cel met uitstel voor verkiezingsfraude. Daardoor mag hij wettelijk gezien geen premier zijn. Shhaideh heeft daarentegen wel een zuiver blazoen.
Corruptie is een groot probleem in Roemenië. Toen vorig jaar een dodelijke brand uitbrak in een nachtclub in Boekarest en bleek dat er gesjoemeld was met de vergunningen, besloot het land dat het anders moest. Er werd een regering van technocraten aangesteld.
Bedrogen
Volgens Oana Bogdan, zelf staatssecretaris van Cultuur in die regering, zou de aanstelling van Shhaideh een stap terug zijn voor het land. "Shhaideh is gewoon een marionet van de partijleider van PSD. Dragnea heeft iemand gekozen die hij volledig vertrouwt en die weinig macht heeft in de partij. Hij heeft zelf ook al onomwonden aangekondigd dat hij de politieke beslissingen zal nemen. De technocratenregering was een grote sprong voorwaarts, maar wat nu gebeurt, is middeleeuws."
Oana Bogdan is een Roemeense die 17 jaar in België heeft gewoond. Ze stopt sowieso als staatssecretaris om begin januari opnieuw aan de slag te gaan in het architectenbureau Bogdan & Van Broeck in hartje Brussel. Volgens haar zijn de Roemenen niet opgezet met de nieuwe ontwikkelingen. "De Sociaaldemocratische Partij heeft gewonnen dankzij een slimme campagne waarin ze het onmogelijke beloofde. Bovendien kreeg ze de steun van de Orthodoxe Kerk, die tijdens vieringen opriep om PSD te stemmen. Velen voelen zich nu bedrogen. De Sociaaldemocratische Partij is de corrupte oude garde in een nieuwe verpakking."
Ook al heeft de president bedenktijd tot na Kerstmis gevraagd, toch verwacht iedereen dat hij Shhaideh komende dinsdag aanvaardt als premier. Daarna volgt nog een vertrouwensstemming in het parlement.