100 ideeën om het gat te dichten
De zoektocht naar 4,2 miljard euro voor de begroting is zo'n onbegonnen werk, dat premier Michel alle denkbare opties voor nieuwe inkomsten en besparingen heeft gebundeld in een catalogus. Tot de meest explosieve toe.
De horrorlijst of 'shitlist' van Kris Peeters (CD&V) kenden we al sinds de onderhandelingen over de tax shift. Nu lijkt er sprake van 'de catalogus van de wanhoop' van Charles Michel (MR). Maandag arriveerde de bundel op alle kabinetten en her en der zorgde dat voor flink wat wenkbrauwgefrons.
"Werkelijk alle taboes én natte dromen van alle regeringspartijen zitten erin", zegt een bron. Denk aan dingen als een verhoging van de btw naar 22 procent, een beperking van de werkloosheid in de tijd, een vermogensbelasting, een tweede indexsprong, een verlaging van de terugbetaling van bepaalde medicijnen enzovoort. Een mens zou durven concluderen dat men de oefening als zo onhaalbaar en pijnlijk wil voorstellen, dat een uitstel van het begrotingsevenwicht tot pakweg 2020 de enige uitweg is.
RVA-cijfers
De catalogus kwam tot stand na een oproep bij alle regeringspartijen om nog eens hun ladekasten leeg te maken en alle mogelijke maatregelen voor nieuwe inkomsten en besparingen op tafel te leggen. Dat resulteerde in meer dan 100 pistes, waarvan heel wat ideeën die eerder al van tafel waren geveegd of simpelweg tegen het regeerakkoord ingaan.
Opvallend: CD&V diende geen eigen voorstellen in. Sinds N-VA en Open Vld Kris Peeters tegen de muur lieten knallen met zijn pleidooi voor een vermogenswinstbelasting, wil de partij zich niet meer laten pakken. Volgens bronnen wierp het kabinet-Michel tijdens een werkgroep dan maar mondeling enkele ideeën op waarin CD&V zich eventueel zou kunnen vinden, waarna de vertegenwoordiger van CD&V bevestigend of afwijzend knikte. Of al die pistes echt besproken worden, is zeer onzeker.
Over een btw-verhoging naar 22 procent klinkt het op meerdere fronten dat Michel I zich dat electoraal niet meer kan permitteren. Weg ermee dus. Een beperking van de werkloosheid stoot nog altijd op een njet van CD&V. "Kijk naar de nieuwste RVA-cijfers. Het aantal werklozen is al sterk dalende", reageerde het kabinet-Peeters gisteren.
Een vermogenswinstbelasting is taboe voor Open Vld en N-VA. En een verlaging van de terugbetaling van medicijnen -blijkbaar een piste van N-VA - stoot op verzet van Maggie De Block (Open Vld). "Wij zetten alles op alles om de patiënt niet te raken", zegt ze.
'Premature piste'
Wat is er dan wel haalbaar? Niet een tweede indexsprong, zo is onze inschatting. Voor CD&V lijkt dat een no-go, en ook bij MR, Open Vld en N-VA beseffen ze dat dit een moeilijk te verkopen boodschap is. Nochtans is de impact van de inflatie op de lonen een echt probleem.
Volgens een recent rapport van het Planbureau zou de overschrijding van de spilindex al in september 2017 vallen, waardoor de ambtenarenlonen in september en de sociale uitkeringen in oktober zouden stijgen. Stel dat uit tot begin 2018 en het gat in de begroting 2017 kan meteen met enkele honderden miljoenen verkleind worden. En net dat wordt momenteel wel bestudeerd: het indexmechanisme of de indexkorf zo bijsturen dat de loonsstijging met een vijftal maanden vertraagd wordt. Oppositiepartijen PS en sp.a zouden daar weinig tegen kunnen inbrengen. In 2012 deed de regering-Di Rupo dat al eens voor.
Hoge bronnen benadrukken dat het gaat om een "premature piste". De timing is dan ook nogal gevoelig. Net vandaag trekt een nationale vakbondsbetoging tegen het regeringsbeleid door Brussel.