Groene burgers missen steun regering
De coöperatieve Social Green Energy wilde een eigen windmolen bouwen onder het motto: groene energie van de burger, voor de burger. Maar het avontuur eindigde op een sisser, zoals wel vaker met dit soort initiatieven. 'De Vlaamse regering moet geëngageerde mensen beter ondersteunen.'
Een van de komende dagen verschijnt in het Staatsblad de ontbinding van de cvba Social Green Energy. Niets speciaals, behalve voor twaalf idealisten die ervan droomden een eigen windturbine te bouwen. Na vier jaar zwoegen blijkt hun poging niet levensvatbaar. Ze zijn niet de eerste.
Het verhaal van Social Green Energy: begin 2010 lanceert Thomas Cools, een ingenieursstudent, als eerste het idee om een windturbine te bouwen die met geld van burgers groene elektriciteit levert voor diezelfde burgers. Hij stopt de brievenbussen van Keerbergen en omstreken vol met flyers en enkele maanden later is de coöperatieve geboren. "We waren met een groep van twaalf", vertelt voorzitter Rudy Van Camp, in een vorig leven nog topman van televisiezender VT4. "Een dreamteam van kennis en ervaring met onder meer een bedrijfsleider, een jurist, een ondernemer in groene energie, een communicatiespecialist en een expert coöperatieven."
Uit haar pijp komen
Al snel ligt er een volledig businessplan op tafel, goed voor een investering van drie miljoen euro in een windturbine van 130 meter hoog. Die zou 2.000 gezinnen van stroom kunnen voorzien. Alleen: geen enkele gemeente wil de sprong wagen. Je kan immers niet eender waar een windturbine neerpoten, ook niet in je eigen tuin. Vlaanderen heeft een zogenaamde windkaart met daarop een aantal percelen die in aanmerking komen. Maar ook voor die terreinen moet nog een vergunning afgeleverd worden. Bovendien is één windturbine bouwen niet rendabel. Social Green Energy vraagt daarom aan allerlei gemeentebesturen om zelf ook een of meerdere molen(s) te financieren, zodat het project uit de rode cijfers blijft.
"Met de stad Mechelen hadden we de langste gesprekken. Maar uiteindelijk leverden ook die niets op", vervolgt Van Camp. Hij begrijpt wel dat burgemeesters momenteel krap bij kas zitten. Groene 'folietjes' zijn dan moeilijk verdedigbaar. "Het is de Vlaamse regering die eens uit haar pijp moet komen. Ministers luisterden glimlachend naar ons verhaal. Enkele parlementsleden bleven maar herhalen dat dit een enorme kans was. Maar al die engagementen waren uiterst vrijblijvend."
Zijn voorstel? Er moet een wetgevend kader komen voor groene burgerinitiatieven. "Als er bijvoorbeeld een nieuw windmolenpark gebouwd wordt, moet er mintens één turbine door burgers zelf uitgebaat worden. Op die manier breek je deels het monopolie van de grote energiebedrijven. En ook die laatsten kunnen er voordeel bij doen, aangezien er dan meestal veel minder protest van omwonenden komt tegen het project."
Social Green Energy is lang niet het enige initiatief dat zich, met vallen en opstaan, aan groene investeringen waagt. Komiek Wouter Deprez lanceerde op Facebook onlangs een oproep om de Gentse burgercoöperatieve EnerGent te ondersteunen. Die wil langs de snelweg in Zwijnaarde vijf windturbines bouwen.
"Heel wat mensen willen hun steentje bijdragen", vertelt Bart Bode, voorzitter van Organisatie Duurzame Energie Vlaanderen (ODE). "Maar dat loopt niet altijd even gemakkelijk. Een windturbine bouwen is een echt bedrijfsavontuur met financiële risico's. Je ziet dat veel geëngageerde burgers na verloop van tijd toch moeten aankloppen bij bekende projectontwikkelaars. Al is het maar om zich door de vergunningsprocedure te werken, een echte calvarietocht."
Windturbines zijn nochtans de toekomst, bewijst een nieuw onderzoek van het groene studiebureau 3E opnieuw. Volgens hun berekeningen zijn zonne- en windenergie voor kleine particulieren vandaag de goedkoopste manier om energie op te wekken. Het tijdperk van dure hernieuwbare energie lijkt stilaan voorbij, luidt hun conclusie.