Gezocht in Gent: Bouwmeester

De Optima-commissie toonde aan dat een bouwmeester geen overbodige luxe is in Gent. Tijdens het onderzoek naar banden tussen politici en Optima-topman Jeroen Piqueur kwamen verhalen aan het licht over een ons-kent-onssfeertje bij vastgoeddeals en vermeend favoritisme van architectenbureaus bij grote Gentse bouwprojecten.

Terwijl Antwerpen al 16 jaar een stadsbouwmeester heeft, bleef Gent achter. De functie had "geen prioriteit". Maar door het Optima-dossier kwam alles dan toch in een stroomversnelling. "Als bouwmeester zal hij dan ook nauw betrokken worden bij de samenstelling van de jury die projecten moet beoordelen."

De jobomschrijving is op zijn zachtst gezegd ambitieus te noemen. De toekomstige stadsbouwmeester moet een 'visionair' zijn, een 'aanjager', een 'ambassadeur'. Iemand met gezag, autoriteit én charisma. Een deskundige inzake architectuur en ruimtelijke planning, met een nationale reputatie. Iemand die bovendien 'de gave van het woord' heeft en een 'bruggenbouwer' is. En hij of zij mag geen banden meer hebben met een architectenbureau of projectontwikkelaar die in Gent of omstreken actief zijn.

Balthazar: "Hij moet een onafhankelijke adviseur zijn bij grote projecten, zowel private als publieke. Hij moet zijn zeg doen over alles wat ons cultuurhistorisch centrum aangaat of beeldbepalend in de stad kan zijn. Hij moet een gebouw niet als een geïsoleerd iets zien, maar ook de omgeving errond mee in beeld nemen. En hij moet ook de kwaliteit mee bewaken."

Met ruzie kom je nergens

Een hele boterham dus, maar volgens Kristiaan Borret, sinds twee jaar bouwmeester in Brussel en voordien acht jaar in Antwerpen, is dat een goede omschrijving van de job. "Het belangrijkste bij een bouwmeester is dat hij zich onafhankelijk moet kunnen opstellen. Je moet als stad durven een bouwmeester te hebben. Want hij is kritisch en durft dat ook te zeggen. Ook als dat tegen de haren in strijkt. Zo is hij inderdaad een aanjager van het debat."

Kritisch en onafhankelijk is één ding, maar diplomatisch zijn is ook erg belangrijk, meent Borret. "Als je elke keer boel maakt, dan geraak je nergens. Je moet onafhankelijk zijn, maar je moet ook voldoende loyaal zijn. Naar het bestuur waarvoor je werkt en vooral ook naar de stad zelf. Je kunt geen bloempot in de kamer zijn, maar je mag ook geen lastpak zijn. Anders verlies je je impact. Je moet vooral vanuit inhoudelijk onderbouwde argumenten kunnen uitleggen waarom iets beter is dan iets anders."

Stropers zijn beste boswachters

De jobomschrijving is duidelijk en ondanks kritiek van ingewijden dat je bij zo'n vacature altijd weer bij dezelfde kliek mensen uitkomt, maakt Balthazar zich sterk dat er in Vlaanderen genoeg architecten zijn met visie die de job kunnen klaren. "En desnoods mag hij uit Nederland komen."

Maar zo makkelijk zal het niet zijn, stelt een bron dicht bij het Gentse Optima-dossier. "Er zijn maar een handvol mensen die zo'n job aankunnen. Het moet iemand zijn met heel wat ervaring om niet de speelbal te worden van de vastgoedsector. Het probleem is dat een ervaren iemand meestal gepokt en gemazeld is in een groot bureau. En ook heel nauwe banden heeft met grote vastgoedspelers."

Op zich hoeft dat geen probleem te zijn, meent Borret. "Natuurlijk hebben mensen contacten. Contactloos bestaat niet. Iedereen heeft een verleden. Maar je moet als bouwmeester wel kappen met je verleden, met al je zakelijke belangen. Integriteit is van levensbelang voor de job."

Maar wat als er een kandidaat komt uit een van de vastgoedbedrijven waarvan in Gent al jarenlang wordt gezegd dat ze voorgetrokken worden bij grote projecten? "Het zou inderdaad niet de meest geloofwaardige kandidatuur zijn", stelt ook Borret. "Langs de andere kant zijn de stropers soms ook de beste boswachters. Maar ik moet toegeven dat het moeilijk kan liggen. Het zal dan aan de stad Gent zijn om een goeie keuze te maken."