Goldman riskeert golf schadeclaims

Na aanklacht in Verenigde Staten wacht Amerikaanse zakenbank mogelijk ook in Europa resem klachten

De Britse premier Gordon Brown noemde de praktijken van Goldman Sachs ‘mogelijk een van de ergste zaken die we hebben gezien’.

Vrijdag maakte de SEC een aanklacht bekend tegen Goldman Sachs, omdat de Amerikaanse zakenbank beleggers in een hypotheekobligatie misleid zou hebben. De twee belangrijkste slachtoffers waren de Duitse bank IKB en het Nederlandse ABN Amro. De SEC zei nog dat het soortgelijke zaken bij andere banken ook onderzoekt.

IKB, dat tijdens de financiële crisis haast over de kop ging, verloor bijna zijn volledige investering in de Goldmanobligatie van 111 miljoen euro. Erger verging het ABN Amro. De Britse bank Royal Bank of Scotland (RBS), dat in 2007 delen van de Nederlandse bank opkocht, moest in augustus 2008 624 miljoen euro betalen om de verliezen van ABN Amro op zijn zijn Goldmanbelegging te delgen.

Beide banken kunnen proberen om bij Goldman hun verliezen te recupereren indien de SEC zijn zaak tegen de bank met succes kan afronden. IKB liet gisteren weten dat het al zijn financiële transacties voor het uitbreken van de kredietcrisis in september 2008 opnieuw onder de loep neemt. Mogelijk onderneemt de Duitse bank juridische stappen.

De Duitse en Britse overheden kondigden aan dat ze gerechtelijke stappen tegen Goldman overwegen. De Duitse financiële toezichthouder BaFin zal de SEC meer informatie over de aanklacht vragen, zo heeft een woordvoerder van kanselier Merkel verklaard. “Na een zorgvuldige afweging van die informatie zullen we gerechtelijke stappen onderzoeken.”

De Britse premier Gordon Brown volgt Duitsland en verklaarde in het BBC-programma London Today dat hij wil dat de Financial Services Authority, de Britse toezichthouder, een onderzoek opent naar de gang van zaken. Brown noemde zich “geschokt door het morele bankroet” dat in de aanklacht wordt geschetst. “Dit is wellicht één van de ergste zaken die we hebben gezien. Het lijkt er op dat mensen werden misleid over wat gebeurde. Die banken vormen een risico voor de economie.”

Beide overheden zijn rechtstreeks betrokken partij in deze zaak. IKB en RBS zijn geheel of gedeeltelijk genationaliseerd tijdens de kredietcrisis. Ook de Europese Commissie mengde zich in het debat. Commissaris Michel Barnier zei dat de noodzaak om de financiële sector aan banden te leggen toeneemt door de mogelijke illegale praktijken van Goldman Sachs. De EU werkt momenteel aan strengere regels voor kredietderivaten.

Volgens de bevindingen van de SEC verkocht Goldman in 2007 hypotheekobligaties, goed wetende dat ze in het rood zouden eindigen. Voor de selectie van de hypotheken werkte de bank samen met John Paulson, de machtige New Yorkse manager van het gelijknamige hefboomfonds. Paulson was er lang voor het uitbarsten van de kredietcrisis van overtuigd dat de Amerikaanse huizenmarkt zou crashen en was op zoek naar hypotheekproducten, waarop hij kon gokken dat ze de dieperik in zouden gaan. Terwijl nietsvermoedende kopers van de obligaties dachten dat ze een goed renderend beleggingsproduct in handen kregen. Goldman Sachs zou voor het bedrog flink vergoed zijn door Paulson.

Ook andere banken zouden er gelijkaardige praktijken op na hebben gehouden. De SEC onderzoekt of er nog banken hun klanten hebben misleid bij de verkoop van kredietderivaten. Volgens de Financial Times zou het gaan over Europese instellingen zoals Deutsche Bank, UBS, Barclays en Credit Suisse.

De Nederlandse Rabobank maakte bekend dat het vorig jaar al een zaak aanspande tegen de Amerikaanse bank Merrill Lynch. Rabobank was in 2007 betrokken geraakt bij het beleggingsvehikel Norma van Merrill Lynch, dat belegde in Amerikaanse hypotheken. Anders dan Rabobank verteld was, waren de hypotheken in dat vehikel niet geselecteerd door de manager van Norma, maar door hefboomfonds Magnetar. Net als ABN Amro bij Goldman Sachs wist Rabobank niet dat een hefboomfonds de selectie had gedaan, noch dat Magnetar vervolgens (met succes) speculeerde op de ineenstorting van het vehikel. Rabobank zegt 33 miljoen euro te hebben verloren.

De Amerikaanse advocaat van Rabobank zei dat de aanklacht van de SEC eerder begonnen claimzaken sterker heeft gemaakt. Er lopen reeds talrijke zaken van banken, verzekeringsmaatschappijen en beleggers die honderden miljarden hebben verloren in de kredietcrisis door te beleggen in riskante Amerikaanse hypotheken.

Amerikaanse banken hebben op grote schaal schuldpapieren verkocht die waren gelieerd aan hypotheken van Amerikaanse huiseigenaren. Veelal ging het om rommelhypotheken, leningen die aan Amerikanen waren verstrekt die nauwelijks vermogen hadden. Toen de huizenmarkt in 2007 sterk daalde, waren die papieren nauwelijks nog wat waard.

Goldman verklaarde dat de aanklacht “totaal ongegrond” is. Het bedrijf, dat een grote reputatie geniet op Wall Street, zegt zelf ook schade te hebben geleden op het beleggingsproduct. Het zou gaan om een bedrag van 90 miljoen dollar.