Opgepast, want vossen zijn niet te vertrouwen

De kans dat u deze krokusvakantie met de kinderen naar Disneys nieuwste moet, is reëel. En de kans dat er dan achteraf nog wat nagepraat moet worden, ook. Zootropolis brengt het verhaal van een verzonnen dierenstad, waar roofdieren en prooien hebben geleerd om samen te leven. Grappig is het zeker, al wordt er intrinsiek een verhaal over diversiteit verteld. Ook angst komt aan bod, zelfs het politieke gewin dat er wordt uitgehaald. Jawel, dat allemaal in een ogenschijnlijk simpele tekenfilm.

Het valt al af te leiden uit de trailer. In die harmonieuze stad Zootropolis worden bepaalde roofdieren zonder enige aanleiding weer 'wild', waardoor angst en paranoia de boel overnemen. Op de dierentram zit een konijnenmoeder die haar kind stevig tegen zich aantrekt, wanneer even verder een (voorlopig nog) tamme tijger-met-tablet plaatsneemt. Alsof niemand elkaar nog vertrouwt. Een tafereel dat we vandaag dagelijks zien in onze eigen hoofdstad: de schrik voor de 'andere' en de aanhoudende terreurdreiging.

De zebra en de leeuw

Vorige week waren de regisseurs van Zootropolis in Brussel, het zogenaamdehellhole. De inspiratie voor hun film had ook hier op straat kunnen liggen. Een prachtige stad, in de greep van angst. "Angst is een apparaat", zegt Rich Moore (The Simpsons, Wreck-It Ralph). "Het is een automatisch mechanisme, bedoeld om ons onszelf veilig te houden. Maar sommigen weten maar al te goed hoe ze angst moeten installeren voor hun eigen gewin. Voor ons verhaal hebben we figuren bedacht die daar misbruik van maken, die profiteren van angst." De parallel met politici die angst uitbuiten, is niet eens zo vergezocht. Ook in de dierenstad hebben bepaalde leidinggevenden er baat bij om de kudde onder de knoet te houden.

Toch was die de actualiteit niet het vertrekpunt van deze film. "Ik wou al lang een klassieke Disney-tekenfilm maken waarin dieren konden praten", zegt Byron Howard (maker van onder meer Rapunzel). "In elke film kruipt veel research, omdat we ons onderwerp graag helemaal begrijpen. In een field trip naar Afrika zijn we de relatie tussen roofdier en prooi gaan bestuderen. Aan een waterbron zagen we een zebra en een leeuw die naast elkaar stonden te drinken. Dat deed me denken aan een menselijke samenleving."

Zootropolis gebruikt de verschillende diersoorten dus als metafoor voor verschillende bevolkingsgroepen. Groepen die het niet altijd even goed met elkaar kunnen vinden, maar hebben geleerd om samen te leven. Howard: "Gaandeweg zijn we gefascineerd geraakt over hoe wij als mensen met elkaar leren omgaan, elkaar leren vertrouwen. Dat was een belangrijke toetssteen in het schrijven van dit verhaal. Zootropolis gaat over de verschillen die ons verdelen, en hoe we moeten proberen om daardoor te kijken."

Dat begint al bij de voorstelling van de protagonist van het verhaal: Judy, een konijn van het platteland dat politieagente in de grote stad wil worden. "Maar de wereld deelt haar enthousiasme niet, voor hen is ze maar een konijntje", zegt Moore. "Vooroordelen zoals ze in onze samenleving ook voorkomen. We stoppen anderen nu eenmaal snel in een hokje." Ook in de wereld van Zootropolis zijn er wel wat hokjes te ontwaren.

Vorig jaar bracht Pixar de film Inside Out, een film die onze emoties visualiseerde. Een handig hulpmiddel om complexe gevoelens bespreekbaar te maken. En dat doet Zootropolis voor actuele thema's als migratie en terreur, of diversiteit en angst. "Kinderen willen begrijpen waarom bepaalde dingen gebeuren", zegt Howard. "Daarom houden ze er niet van wanneer het antwoord altijd hetzelfde is: 'het komt wel goed, maak je geen zorgen'. Ze willen een gebeurtenis zelf kunnen verwerken. Dit soort films hebben een diepgaand effect op populaire cultuur. The Lion King heeft het ooit mogelijk gemaakt om over de dood te praten. En volgens mij zitten er ook in Zootropolis verschillende lagen waar gezinnen het over kunnen hebben."

Zootropolis loopt vanaf 10/02 in de bioscoop.