Vlaamse innovatie 'twee jaar on hold'
Eerst vertrok de grote baas, even later de voorzitter van de raad van bestuur. iMinds, het onderzoekscentrum dat innovatie moet stimuleren, worstelt met zichzelf nu er flink moet worden bespaard en er getouwtrek is tussen politiek en universiteiten. 'Innovatie in Vlaanderen staat even stil.'
Na tien jaar aan het hoofd van iMinds maakte CEO Wim De Waele bekend dat hij stopt. Hij werd gevolgd door Bart Becks, die opstapt als voorzitter van de raad van bestuur. Eigenlijk was de volgorde omgekeerd: Becks had enkele maanden geleden al zijn ontslag aangekondigd. Hij wil zich onder meer gaan toeleggen op crowdfunding, maar volgens verschillende bronnen was zijn positie bij iMinds niet langer houdbaar. Omdat hij te veel gelinkt was aan de vorige minister van Media & Innovatie, Ingrid Lieten (sp.a), die hem op die stoel had gezet, maar ook omdat hij zijn vingers had verbrand aan SonicAngel. Het crowdfundingplatform voor jonge artiesten mondde uit in een fiasco en enkele rechtszaken.
Bij De Waele speelden andere redenen. Hij is een ondernemer die wil dat het vooruitgaat, iemand die houdt van de rock-'n-rollsfeer van Silicon Valley. Het contact met het N-VA-kabinet van minister Philippe Muyters verliep erg moeizaam en het getouwtrek tussen de universiteiten waren voor hem een rem op de innovatie.
De vele besparingen die hij de voorbije maanden moest doorvoeren, waren er te veel aan, zegt Bart De Moor, wetenschappelijk directeur van iMinds Medical Information Technologies Department. "Hij was wat ontmoedigd. Onder Lieten kreeg hij veel particuliere opdrachten, waarvoor een eenmalig budget was voorzien. Bij de politieke wissel van de wacht is dat on hold gezet en uiteindelijk geschrapt."
Machtsstrijd
Verschillende projecten voelen nu al wat die besparingen inhouden. VIAA, het instituut dat ons audiovisueel erfgoed moet digitaliseren en in de schoot van iMinds werd opgericht, moet het met de helft minder doen. iMinds Media, dat innovatie in de mediawereld moet ondersteunen, heeft dit jaar geen geld om nieuwe projecten te lanceren. De Waele raakte hierdoor gedesillusioneerd.
Het vertrek van De Waele en Becks komt voor iMinds heel ongelegen, net nu het een nieuwe toekomst moet uittekenen en er onduidelijkheid is over de rol die het moet vervullen. Ondertussen is operationeel directeur Danny Goderis, die wellicht tot interim-CEO zal worden benoemd, ook een nieuwe interne organisatie (iMinds 3.0) aan het uitwerken.
"Iedereen loopt bijzonder zenuwachtig rond", valt intern te horen. Die onrust wordt nog aangewakkerd door een machtsstrijd tussen de verschillende universiteiten. Het in Gent gehuisveste iMinds is een graag geziene partner met zijn onderzoeksgelden, maar in Gent en Brussel vrezen ze dat Leuven het zwaartepunt naar Vlaams-Brabant wil doen opschuiven. En, luidt de theorie, de iMinds-delegatie van de KU Leuven heeft de N-VA en dus het kabinet-Muyters op zak.
De besparingen en vele andere onduidelijkheden zorgen er nu voor dat iMinds zijn rol niet ten volle kan spelen en er geen beslissingen worden genomen, zeggen bronnen. "Innovatie in Vlaanderen zal twee jaar on hold staan."
Muyters liet nog niet in zijn kaarten kijken over zijn visie op innovatie en de rol van het centrum. Hij gaf wel al aan met thematische clusters te willen werken, maar concreet werd dat nog niet. "We zijn dat clusterbeleid nu aan het uittekenen", zegt zijn woordvoerder. Eén van de vraagtekens is welk soort innovatieonderzoek iMinds moet ondersteunen: onderzoek dat bedrijven meteen competitiever maakt, of kan er ook al eens worden geëxperimenteerd, met kans op mislukking?
Het tweede kon vroeger, maar binnenkort niet meer. "We kijken naar iMinds om de overheid, bedrijven en universiteiten te laten samenwerken en zo concrete impact te hebben op de marktwerking", klinkt het bij Muyters.
De Vlaamse regering moet tegen januari 2017 een nieuwe beheersovereenkomst sluiten met het onderzoekscentrum. "Aangenaam zijn die ontwikkelingen zeker niet, maar het zijn rimpelingen in ons traject naar de toekomst", blijft Bart De Moor er rustig onder. "Het instituut staat er en de vijf departementen werken gewoon voort."