Begroting in het rood, maar dat is geen probleem
Kersvers minister van Begroting Sophie Wilmès (MR) moet al meteen op zoek naar 456 miljoen euro. Dat blijkt uit het rapport dat het Monitoringcomité vrijgaf. Het tekort zou zelfs kunnen oplopen tot 1 miljard euro, al lijkt de Europese Commissie een oogje te willen dichtknijpen.
Wilmès legde gisteren de eed af als nieuwe minister van Begroting en kreeg al meteen rode cijfers voorgeschoteld. Voor 2015 kampt de regering met een tekort van 113 miljoen euro. De rekening van 2016 staat momenteel voor 343 miljoen in het rood.
Het gat komt er enerzijds doordat de groeiverwachting voor ons land werd bijgesteld van 1,5 naar 1,3 procent, en anderzijds omdat de fiscale ontvangsten lager uitvallen dan verwacht. 456 miljoen euro komt neer op zo'n 0,1 procent van het bbp. "Dit tekort zal internationaal geen hoge ogen gooien", meent Ivan Van de Cloot, hoofdeconoom bij Itinera.
Vluchtelingencrisis
De regering had dit tekort wel kunnen vermijden, zegt Van de Cloot. "Men had voorzichtiger kunnen zijn in de geschatte ontvangsten en in de groei. De regering is echt wel op een wishful thinking-manier te werk gegaan. Die ramingen waren niet onmogelijk, maar de regering had toch een buffer kunnen inbouwen."
Maar dat is niet het hele verhaal. Het begrotingstekort zou volgend jaar immers nog kunnen oplopen. Aangezien de impact van de tax shift voorlopig nog onduidelijk is, werd die nog niet in het rapport van het Monitoringcomité opgenomen. Nochtans zullen enkele van die maatregelen - denk maar aan de lagere loonlasten of het extra nettoloon voor de lage- en middeninkomens - volgend jaar al merkbaar zijn.
Een andere onzekere factor is de impact van de vluchtelingencrisis. Voor dit jaar werd in de begroting 83,5 miljoen euro voorzien "om aan alle noden te voldoen", klinkt het op het kabinet Financiën. Opvallend, aangezien er elke dag nog vele vluchtelingen bij komen, waardoor het bijzonder moeilijk blijft om een precieze berekening te maken.
Voor volgend jaar werden nog geen extra uitgaven in het kader van die vluchtelingencrisis in de begroting opgenomen, aangezien de regering nog volop aan het rekenen is welke budgettaire impact de extra maatregelen zullen hebben. Voorlopige ramingen spreken van zo'n 600 miljoen euro extra. Als dat cijfer klopt, of zelfs stijgt, dan stevent de regering af op een tekort van zo'n 1 miljard euro.
Teugels vieren
Vandaag zit het kernkabinet samen om de cijfers van het Monitoringcomité te bespreken. Die zullen dan naast de maatregelen van de tax shift en de vluchtelingencrisis gelegd worden om de budgettaire impact te berekenen. Eenmaal die oefening gemaakt is, zal duidelijk worden hoeveel extra geld gezocht moet worden. De federale regering heeft nog tot 15 oktober de tijd om de begroting op te maken. Dan buigt de Europese Commissie zich erover.
Maar ook als het tekort voor 2016 1 miljard euro of meer bedraagt, hoeft er geen probleem te zijn, denkt Van de Cloot. Enkele jaren geleden werd bij de regering-Leterme elk begrotingstekort genadeloos afgestraft door de financiële markten, dat is nu niet langer het geval. "Niemand zou het nu in zijn hoofd halen om te speculeren tegen een staat, en als toch iemand beslist om al zijn staatsobligaties te verkopen, dan koopt de Europese Centrale Bank die toch gewoon op."
Enerzijds is dat positief, anderzijds neemt het de druk weg, wat het gevaar inhoudt dat de regering de teugels laat vieren.
De regering wacht ook de Europese Raad van vandaag af. Daar wordt wellicht beslist of de extra maatregelen die de Europese landen, ook België, genomen hebben in het kader van de vluchtelingencrisis, buiten de nationale begrotingen mogen worden gehouden of niet. In regeringskringen valt alvast te horen dat Europa heeft laten verstaan mild te zullen zijn.