Wie koffie drinkt, leeft langer
Koffiedrinkers hebben meer kans op een langer leven. Een kop koffie per dag levert al gezondheidswinst op, bij drie koppen per dag is die winst optimaal. Er blijkt geen verschil tussen cafeïnevrije en gewone koffie. 'Al is het geen medicijn.'
Een en ander blijkt uit twee omvangrijke Europese en Amerikaanse onderzoeken, die zijn gepubliceerd in het vakblad Annals of Internal Medicine. Een groep internationale wetenschappers volgde ruim een half miljoen volwassenen uit tien Europese landen. Wetenschappers van twee Amerikaanse universiteiten analyseerden de gegevens van 185.000 Amerikanen van uiteenlopende etniciteiten. Hoewel de effecten van koffie op sterfte in die twee studies iets uiteenlopen, zijn de conclusies eensluidend: er is een heel goede reden om de dag te beginnen met een bakje troost.
De onderzoekers vroegen de deelnemers hun koffieconsumptie door te geven, waarna ze hen zestien (in Europa) tot twintig (in de Verenigde Staten) jaar lang volgden. Ze telden hoeveel deelnemers overleden en aan welke aandoening, en koppelden de gegevens aan de hoeveelheid koffie die ze hadden gedronken. Koffiedrinkers lopen vooral minder risico op hart- en vaatziekten en op aandoeningen van het spijsverteringsstelsel (maag-darm-lever), zo blijkt. Maar ook voor de kans op diabetes, bepaalde vormen van kanker en nierziektes pakt een paar koppen koffie per dag gunstig uit.
Nieuw zijn de opgetogen berichten over koffie niet. De Nederlandse Gezondheidsraad schreef bijvoorbeeld twee jaar geleden al in de 'richtlijnen goede voeding' dat koffie het risico op beroertes, diabetes en hartkwalen verkleint. Marianne Geleijnse, hoogleraar voeding en hart- en vaatziekten aan Wageningen Universiteit, is dan ook niet verbaasd over de resultaten. Ze waarschuwt wel dat de onderzoekers alleen een verband hebben gevonden tussen koffie en lagere sterfte. Het advies 'Drink meer koffie want dat is goed voor uw gezondheid' is echt te voorbarig, zegt ze.
Gezondere lever
Toch is het een sterke aanvulling dat de Europese wetenschappers een biologische verklaring vonden voor het waargenomen gezondheidseffect, meent ze. Ze analyseerden het bloed van 14.000 deelnemers en ontdekten dat koffiedrinkers een gezondere lever hebben, dat ze minder ontstekingsstoffen in hun bloed hebben (stoffen die aantal ernstige ziektes kunnen veroorzaken) en dat ze gevoeliger zijn voor insuline (het hormoon dat ervoor zorgt dat bloedsuiker in de cellen komt).
Waar het beschermende effect van koffie precies vandaan komt, is nog onduidelijk. Koffie is een bron van polyfenolen, stoffen die op tal van manieren de gezondheid kunnen bevorderen.
Koffiedrinkers leven over het algemeen ongezonder, ze roken en drinken vaker, eten minder groenten en fruit. Voor die verschillen hebben de onderzoekers de resultaten gecorrigeerd. Dat er desondanks een gezondheidseffect van de koffieconsumptie overeind blijft, is een sterk teken, aldus Geleijnse.
Toch plaatst ze wel twee kanttekeningen. Koffiedrinkers verschillen ook in andere opzichten van niet-koffiedrinkers: "Misschien verschillen mensen die koffie niet lekker vinden in biologisch opzicht van koffieliefhebbers, of werkt hun stofwisseling anders waardoor ze last hebben van de neveneffecten van koffie. En misschien houden die stofwisseling en dat DNA-profiel, zonder dat we het weten, weer verband met een ander risico op sterfte."
Bovendien, waarschuwt ze: wie veel koffie drinkt, drinkt iets anders niet, mogelijk minder ongezonde, zoete dranken. De lagere sterftekans zou ook deels daarmee te maken kunnen hebben.
Koffie is geen medicijn, waarschuwen de Amerikaanse onderzoekers. "Het is hooguit onderdeel van een gezonde leefstijl", schrijven ze.