Direct naar artikelinhoud

'Je moet méér zijn dan de jongste'

Sebastian 'Wunderwuzzi' Kurz is op weg om de jongste Europese staatsleider ooit te worden. Maar ben je met 31 jaar wel onderlegd genoeg om op een Europees banket naast krokodillen als Angela Merkel of Jean-Claude Junker aan te schuiven?

Vestimentair moet Wunderwuzzi zeker niet onderdoen voor zijn toekomstige collega's op het Europese niveau. Steevast strak in het pak, met het haar onberispelijk naar achteren en het gezicht gladgeschoren. Wie hem googelt ziet hem zich zo mengen onder de andere politieke tenoren.

Maar hoe behendig Kurz zich ook in die middens beweegt, feit blijft dat grote spelers zoals Merkel of Donald Tusk dubbel zo oud zijn. Jaren die niet per se garant staan voor populariteit bij de kiezers of een betere dossierkennis, maar wel voor extra ervaring in politiek gekonkel en besluitvorming.

"Het belangrijkste nadeel is dat je onvoldoende vertrouwd bent met het nemen van beslissingen", zegt politoloog Nicolas Bouteca (Universiteit Gent). "Als je jarenlang meedraait in een partij, dan weet je hoe de kaarten liggen, wat er leeft. Mis je die geschiedenis, dan loop je het risico dat je populariteit geen stabiele basis heeft."

Al kan Kurz wat dat betreft op behoorlijk wat street credibility rekenen. Als 23-jarige was hij al voorzitter van de jongerenafdeling van de Oostenrijkse Volkspartij. Amper vier jaar later mocht hij zich minister van Buitenlandse Zaken noemen, overigens de jongste in de EU.

"Hij is niet helemaal ondeskundig", zegt professor Janka Stoker, gespecialiseerd in leiderschap en organisatieverandering (Rijksuniversiteit Groningen). "Die ervaring is cruciaal, zeker op het internationale toneel. Hij komt niet rechtstreeks van de schoolbanken." Hoe goed of slecht hij het zal doen, heeft uiteraard weinig te maken met zijn jaren op de teller. "Leeftijd en prestatie hebben niet zoveel met elkaar te maken. Wie je bent, weegt het zwaarst door."

Iets wat Groen-fractieleider Kristof Calvo - een jaar jonger dan Kurz - maar wat graag bevestigt. "Je moet méér zijn dan de jongste. Je moet je vastbijten in dossiers en zorgen dat je inhoudelijk sterk bent. Als je het alleen maar kunt hebben over cannabis of nachtbussen, dwing je geen respect af."

Toch is het niet toevallig dat de nieuwe politieke lichting een pak frisser oogt. Kurz is namelijk niet de eerste dertiger op het Europese toneel. Denk maar aan Emmanuel Macron (39), of onze eigen Charles Michel (inmiddels 41, maar 39 toen hij premier werd van ons land). Vernieuwing staat in dat geval synoniem voor verjonging.

"Onderzoek heeft uitgewezen dat we vooral voor jonge kandidaten kiezen als we innovatie en verandering willen", legt professor Stoker uit. "Leeftijd dichten we blijkbaar bepaalde kwaliteiten toe. Bij oorlog bijvoorbeeld, willen we graag een oudere kandidaat."

Onmenselijk

Maar die hang naar verandering kan de nieuwbakken politici parten spelen. Kiezers hebben bitter weinig geduld en hervormingen gaan in de regel traag. "We hebben heel hoge verwachtingen van zo'n nieuwe leider", stelt Stoker. "We romantiseren wat zo'n politicus allemaal kan doen en dichten hem of haar onmenselijke kwaliteiten toe. En dan zijn we teleurgesteld als het niet meteen lukt. Niet voor niets gaan de populariteitscijfers van Macron razendsnel naar omlaag."

Hoe die jonge politici dat kunnen omzeilen? "Ze moeten successen op korte termijn creëren, en die nadrukkelijk in de verf zetten", zegt de Nederlandse expert. "Of zelf aangeven dat veranderingen niet van de ene op de andere dag kunnen. Obama bijvoorbeeld, gaf meteen na zijn verkiezing mee dat we van hem geen wonderen moesten verwachten."