Rokers binden strijd aan met sjoemelsigaretten
Rokers die de tabaksindustrie geknoei met de laboratoriumtests verwijten, krijgen steun in hun rechtszaak tegen vier grote tabaksfabrikanten. Een Nederlandse stichting sluit zich bij hen aan in de strijd tegen sjoemelsigaretten.
Wat is de kern van de aanklacht?
Volgens de klagers is de informatie over schadelijke stoffen die op sigarettenverpakkingen staat misleidend. Rokers zouden in de praktijk veel hogere concentraties teer, nicotine en koolmonoxide binnenkrijgen dan de verpakking vermeldt. Het Nederlandse KWF Kankerbestrijding en de rokers die naar de rechter zijn gestapt, claimen dat tabaksfabrikanten laboratoriumtests manipuleren. Het gaat om de verplichte tests waarbij het gehalte schadelijke stoffen wordt gemeten.
De fabrikanten zouden die tests beïnvloeden door microscopische 'ventilatiegaatjes' in de filterhuls of in de ringetjes net daarboven aan te brengen. In testopstellingen zouden sigaretten door die 'poriën' meer lucht aanzuigen, wat de hoeveelheid schadelijke stoffen in de geïnhaleerde rook zou verdunnen.
Deze truc doet denken aan het dieselschandaal in de auto-industrie. Autofabrikanten hadden de software in dieselauto's zodanig afgesteld dat de voertuigen tijdens de testprogramma's minder schadelijke stoffen uitstootten dan op de weg.
Waarom doen die ventilatiegaatjes hun goede werk alleen in een testopstelling en niet bij echte rokers?
Rokers, zo stelt de aanklacht, klemmen een deel van die gaatjes af met hun vingers en hun lippen als ze een sigaret roken. Zij ademen dus meer teer, nicotine en koolmonoxide in dan uit de tests blijkt. Volgens onderzoekers zelfs tot 2,5 keer zo veel.
De testvereisten zijn veel te slap, vinden de klagers. De 'rookmachines' nemen een trekje per minuut. De gemiddelde roker neemt evenwel twee trekjes per minuut en sommigen zuigen ook veel steviger aan hun sigaret.
Dat is onder meer het geval bij sigaretten met ventilatiegaatjes. Want rokers krijgen bij het gebruiken van deze sigaretten minder nicotine, het verslavende element van tabak, binnen. Dat compenseren ze bewust of onbewust door 'harder' te roken.
Wat is het verweer van de tabaksindustrie?
Tabaksfabrikanten zeggen dat ze zich houden aan de afspraken die in Europees verband zijn gemaakt, ook wat het testen van sigaretten betreft. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) stelde dat de fabrikanten de wet niet overtreden met de ventilatiegaatjes. Die gaatjes zijn ook niet nieuw. Ze bestaan al sinds de jaren 60 en zijn bedoeld om rokers 'lichter' te laten roken.
De producenten wijzen er ook op dat ze sinds mei 2016 niet langer het gehalte aan nicotine, teer of koolmonoxide mogen vermelden op de verpakking.
Die ruimte moeten ze nu besteden aan een afschrikwekkende foto van rokersziekten en grote waarschuwingen over de gevaren van roken. In dat opzicht is de roker dus een meer dan gewaarschuwd mens.