Ontmoet 's werelds eerste cyborg

Hij wordt vaak omschreven als een kruising tussen een insect en een callcentermedewerker. Een vergelijking die Neil Harbisson te danken heeft aan de antenne die uit zijn hoofd groeit. Zelf prefereert de Brit andere titels. Man-machine. Menselijke cyborg. Eyeborg-artiest.

Harbisson is kleurenblind geboren. Achromatopsie, een zeldzame oogaandoening die zo'n 1 op de 40.000 treft, zorgde ervoor dat hij jarenlang alles waarnam in zwart, wit en grijs. Dat vond hij zo erg dat hij op zijn 22ste de drastische beslissing nam om een antenne in zijn schedelpan te laten installeren.

Kleuren kan hij nog altijd niet zien, maar hij kan ze wel horen. De ingeplante chip in zijn hersenen (of eyeborg) vertaalt alle kleuren in hoorbare tonen. Iets wetenschappelijker: het meet de frequentie van het licht van de kleur en zet die om in geluidsgolven of trillingen van een vergelijkbare frequentie. Hij 'hoort' de kleuren dus niet met zijn oren, maar met zijn schedel.

Sinds de operatie profileert hij zich als levend kunstproject. Overal ter wereld doet hij performances waarbij hij live kleuren omzet tot muziekstukjes. Volgende week wordt hij op Pukkelpop in Kiewit verwacht. Vooral zijn sokkensonate zou de moeite zijn.

Hij houdt van het geluid van zijn regenboogdassen, supermarkten ("die klinken zo kleurrijk en prikkelend, net als elektronische muziek"), en de tonen die een Warhol- of Rothko-schilderij voortbrengen. Vuurrood klinkt voor hem net heel sereen. Violetpaars probeert hij dan weer ten allen tijde te vermijden. Een hels geluid.

Ander soort mens

Het duurde even voor Harbisson een dokter vond die de experimentele operatie aandurfde. En nog langer om door de Britse overheid als cyborg erkend te worden. Alleen al een pasfoto mét antenne goedgekeurd krijgen, was een huzarenstukje. Regelmatig heeft hij ook last met de politie die denken dat hij alles zit te filmen.

Maar Harbisson wil nooit meer terug. In bed of in bad: de antenne gaat nooit af. "Ik draag geen technologie, ik bén technologie", zegt hij in een interview in de Britse krant The Guardian. Hij voelt geen verschil meer tussen de chip en zijn brein.

Meer nog dan een artistiek project is zijn bionische metamorfose een statement. De Brit heeft een missie. Hij vindt dat iedereen technologie zou moeten gebruiken om zijn of haar zintuigen te maximaliseren en naar een ander niveau te tillen. Kleurenblind of niet. Net omdat menselijke zintuigen bijvoorbeeld maar een klein deel van het licht- en geluidsspectrum kunnen waarnemen. Harbisson hoort meer kleuren dan een ander mens zien.

"Ik wilde een ander soort mens zijn", zegt hij aan The Guardian. Als oprichter van de Cyborg Foundation zet hij zich ook in voor de rechten van cyborgs aller landen. Volgens hem hebben we de limieten van het cyborgbestaan nog lang niet bereikt. Hij denkt aan een ingeplante sensor die ons mentaal waarschuwt of er iets of iemand achter ons staat. Stiekem hoopt hij dat anderen straks ook voor een eyeborg kiezen. "Zodat we verder kunnen evolueren dan louter communiceren via onze traditionele zintuigen. Zodat we direct informatie kunnen uitwisselen via onze schedels. Het zou ons alleen maar verrijken."

Neil Harbisson treedt op 20/08 op, Baraque Futur Pukkelpop, vanaf 18 uur.