'Gedaan met roken aan ingang van ziekenhuis'
'Smokers Outside The Hospital Doors': Editors schreven er een liedje over en Nederlandse ziekenhuizen willen ze weg. Ook in Vlaanderen gaan er stemmen op om ziekenhuizen zoveel mogelijk rookvrij te maken.
"Het is allemaal al rookvrij, als je dan buiten niet mag roken is dat wel erg", zegt Jeanine Demeuter (67), met een baxter in de ene hand, en een sigaret in de andere. Ook haar man, die er naast haar een opsteekt, ziet een totaal rookverbod in en rond het ziekenhuis van Asse niet zitten. "Als je ziek bent en dan ook niet meer mag roken, dan word je eigenlijk twee keer gestraft."
Toch is men in Nederland bezig om ook de ziekenhuisomgeving volledig rookvrij te maken. Volgens een woordvoerder van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen in de krant Trouwis het zelfs een trend aan het worden. Een van die ziekenhuizen is het Medisch Centrum Leeuwarden, waar roken sinds 1 januari volledig uit den boze is.
Rookstopbegeleider
Voor Hiltje de Graaf komt het verbod niets te vroeg. "Juist de ingrijpende gebeurtenissen die hier plaatsvinden, zoals operaties of het nieuws dat je kanker hebt, motiveren om te stoppen met roken", zegt de internist-oncoloog. Als compensatie voor de rokers - niet enkel patiënten, maar ook personeel - worden in het Nederlandse ziekenhuis nicotinepleisters en -kauwgom uitgedeeld.
In ons land ijveren verschillende organisaties ervoor om de sigaret zoveel mogelijk uit de ziekenhuizen weg te krijgen. Momenteel is het aan het ziekenhuis zelf om een rookbeleid uit te stippelen binnen het wettelijk kader. Zo mag er binnen niet worden gerookt, maar zijn er in sommige ziekenhuizen wel nog rookkamers aanwezig. Soms is roken aan de ingang al verboden of zijn er specifieke hokjes op het ziekenhuisdomein voorzien.
"Wij willen ziekenhuizen altijd stimuleren om verder te gaan dan wat de wet nog toelaat", zegt Stefaan Hendrickx van het Vlaams Instituut Gezond Leven. "En om tegelijk rekening te houden met de verslaving van de roker."
Misschien is een totaalverbod zoals in Leeuwarden nog wat verregaand, volgens Hendrickx, maar toch is het zaak om een algemeen rookverbod in te stellen binnenin het ziekenhuis, dat wordt gekoppeld aan een goede begeleiding van patiënten die de sigaret willen bannen. "Voor bepaalde behandelingen, bijvoorbeeld aan de luchtwegen, leggen dokters patiënten toch op om te stoppen", zegt Hendrickx. "En veel ziekenhuizen hebben nu al een rookstopbegeleider ter beschikking, die patiënten kan begeleiden naar een rookstop."
In Vlaanderen heeft de Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding (VRGT) vroeger adviezen geschreven over hoe ziekenhuizen hun grondgebied zo rookvrij mogelijk konden maken. Hoewel de werking daarrond sinds een paar jaar tussen de plooien van de staatshervorming is gevallen, zou de VRGT ze vanaf dit jaar samen met de Vlaamse overheid nieuw leven in blazen.
Buiten zicht van patiënten
Marc Geboers, directeur algemene ziekenhuizen bij Zorgnet-Icuro, juicht het Nederlandse initiatief toe om de sigaret uit de omgeving rond ziekenhuizen te bannen. "Ik heb het als cardioloog altijd moeilijk gevonden dat patiënten en personeel in de buurt van het ziekenhuis konden roken", zegt Geboers. "Maar tegelijk moet je realistisch zijn."
Hoewel er al veel stappen zijn gezet om ook het personeel het roken af te leren, zijn er altijd mensen die het toch niet kunnen laten, zegt Geboers. Voor hem is het dan belangrijk dat medewerkers het zeker niet in het zicht van de patiënten doen.
Aan de voordeur van het ziekenhuis in Asse klinkt het dat de sigaret voor veel rokers een hardnekkige verslaving is. "Elke roker heeft al geprobeerd om te stoppen", zegt Jeanine, die er door zwangerschap al twee keer mee opgehouden is. "Ik heb niets tegen zulke maatregelen, maar je gaat rokers hier niet van hun gewoonte afhelpen. Als we buiten niet meer mogen roken, gaan we gewoon een eindje verderop."