Ook bij ons kunnen de bossen branden
Het gaat van kwaad naar erger in het zuiden van Frankrijk. De brandweer krijgt de bosbranden maar niet onder controle, duizenden hectaren bos werden al in de as gelegd. Kan zoiets ook bij ons gebeuren?
Door de aanhoudende sterke mistralwind krijgt de Franse brandweer de bosbranden in het zuiden van het land niet onder controle. Al 12.000 mensen werden geëvacueerd, onder wie veel toeristen. "In mediterrane landen zie je elk jaar dit soort problemen. Wij hebben in juni een hele droge periode gehad, maar zijn die gelukkig zonder problemen doorgekomen", weet Geert Sion, wetenschapper van het Instituut voor Natuur en Bosonderzoek (INBO). De oorzaak van de huidige bosbranden in Frankrijk is nog onduidelijk. Wel is het duidelijk dat de enorme droogte en sterke wind onverbiddelijke verspreiders zijn van het vuur.
Die droogte was niet lang geleden in ons land ook nijpend. Gebieden met heide en bossen waren daardoor in de maand juni serieuze risicogebieden voor bosbranden. Dat weet ook Marie-Laure Vanwanseele van het Agentschap voor Natuur en Bos. "We hebben een hele moeilijke periode gehad waarin heel Vlaanderen een risico liep op brand."
Het Agentschap houdt zich al een aantal jaar bezig met het vergroten van de biodiversiteit in de Vlaamse bossen. Dat is beter voor de natuur, én het helpt bosbranden te voorkomen. "Bossen waar veel soorten bomen staan, zijn beter voor de biodiversiteit, maar ook voor brandbeheer. Bossen met alleen dennenbomen zijn bijvoorbeeld gevaarlijker", aldus Vanwanseele. Die bossen zijn momenteel vooral nog te vinden in Limburg. Dat stamt nog uit de tijd van de mijnen. Dennenbossen werden daar massaal aangelegd, omdat de houtsoort werd gebruikt om mijnschachten te stutten. "We werken eraan om ook specifiek die bossen diverser te maken", zegt Vanwanseele.
"De bosbranden in Frankrijk zijn, in regio's waar veel mensen wonen, zeker gevaarlijk. Toch zagen we in Portugal een tijd geleden dat er ook veel slachtoffers vielen onder mensen die met de auto vertrokken. Doorgaande wegen kunnen dus ook gevaarlijk zijn", verklaart Sion.
Maar er is gevaar voor meer dan enkel bewoners en toeristen. Dieren kunnen vaak niet op tijd de bossen ontvluchten en ontkomen daardoor niet aan de vlammenzee. "Een bosbrand is nefast voor een ecosysteem. Het broedseizoen is nu bijna voorbij, maar als zo'n brand iets eerder valt in het jaar, is het een verloren jaar. Dan hebben de vogels bijvoorbeeld geen jongen."
Droogte achter de rug
Toch hoeven we ons in België nog geen grote zorgen te maken om mogelijke branden, weet Sion. De droge maand juni is achter de rug, en mediterrane temperaturen, met ook de mistral in Zuid-Frankrijk, zijn in België ongezien. "Vooral landen aan de Middellandse Zee kampen elk jaar met deze problemen, terwijl bij ons de voorspellingen momenteel wijzen op typisch Belgisch zomerweer." Een geluk bij een ongeluk, die regenbuien bij ons dus. Al kan het altijd misgaan.
Daarom doet het Agentschap voor Natuur en Bos er alles aan om de mogelijkheid op bosbranden zo laag mogelijk te houden. Zo kent elk natuurgebied kleurcodes die het risico op een brand aangeven en wordt het wandelaars afgeraden om te roken in het bos. Ook worden er soms brandgangen aangelegd, weet Johnny Cornelis. De medewerker van het Agentschap voor Natuur en Bos werkte al vaker rond de problematiek van bosbranden. "Bij grotere natuurgebieden wordt de begroeiing binnen een strook van tien tot vijftien meter soms kort gehouden. Dat zou moeten meehelpen om een mogelijke brand te stoppen."