'Witte' politie zoekt meer kleur in Mechelen 'witte' politie

Echt gebeurd, in een politiekantoor in Vlaanderen: een Marokkaanse man, die net een handtas gevonden heeft, komt aangifte doen van een verloren voorwerp. Als de agent bemerkt dat de portefeuille in de handtas leeg is, besluit hij een totaal ander pv op te stellen. Niet een voor aangifte, wel een voor diefstal. Met als verdachte: de Marokkaan voor hem. De man die zonet zijn burgerplicht deed, wordt weggeleid voor verhoor.

Of nog zo'n voorval. Een identiteitscontrole op straat. Twee werkmannen, onderweg naar hun werf, worden gefouilleerd. De ene is blank, de andere gekleurd. Ze hebben allebei een gordel met werktuigen om. Enkel de man van vreemde origine wordt aangehouden voor verder onderzoek, omdat "hij een schroevendraaier op zak heeft". Dat hij een werkman is, lijkt geen geldig argument.

Het zijn pijnlijke incidenten die in elke politiezone kunnen voorvallen, menen experts op het terrein. Als ze iets aantonen, dan wel de nood aan meer kleur bij de korpsen. Midden april lanceert burgemeester Bart Somers samen met de politiezone Mechelen-Willebroek 'The Force of Mechelen' en 'The Force of Willebroek'. Een campagne die het korps een pak diverser moet maken. Met een praatronde langs scholen, jeugdhuizen en sportclubs.

"Wij moeten ons imago nieuw leven inblazen", duidt Jinnih Beels, medeverantwoordelijke van het diversiteitsbeleid. "We moeten zelf op de jongeren toestappen om hen warm te maken. Met onze rolmodellen, met een realistisch verhaal."

Heeft 5 procent van de agenten in Mechelen-Willebroek nu een migratieachtergrond, dan moet dat cijfer fors de hoogte in. Beels: "We willen meer in de samenleving staan. Daarom is het nodig dat we kleur binnenbrengen. De bevolking moet zich kunnen herkennen in het korps. Dat is van belang om de drempel te verlagen. Al willen we ons niet vastpinnen op origine alleen. We mikken ook op vrouwen, op andersvaliden. Iedereen moet zich aangesproken voelen."

In Mechelen mikt de campagne onder meer op jongeren met Marokkaanse of Armeense roots, in Willebroek op jong talent met Turks bloed. "We moeten een kat een kat noemen", meent Jinnih Beels. "Nu is het korps te wit, te mannelijk en te oud. Nu geven we het signaal dat we tenminste stappen gaan zetten om hier iets aan te doen. Zal dat van de ene dag op de andere gaan? Nee, dat vraagt tijd. Maar het doel is wel: een politie voor iedereen."

Taalachterstand

Het doet denken aan die andere rekruteringscampagne, van de politie Gent. Onder de noemer '100% (fl)ik' lonken ook zij dezer dagen naar multicultureel talent. Het korps, dat "een representatief uithangbord van de stad wil zijn", is nu maar voor zo'n 2 procent gekleurd. "Ondermaats", erkent politiecommissaris Manuel Mugica Gonzalez. "Al jaren proberen we dat aantal op te krikken, maar tevergeefs. Er is nochtans interesse, maar de taalachterstand maakt het er niet makkelijk op."

Grote struikelblok is dan ook de hele aanwervingsprocedure in Brussel, signaleert Gonzalez. "Meer dan ooit willen we erop inzetten om het talent, dat daar blijft haperen, naar boven te halen. Om hun slaagkans te vergroten. Dat willen we doen met extra taallessen, door hen voor te bereiden op de examens, en hen al een proefexamen te laten afleggen. Zo hebben ze toch al een idee wat hen te wachten staat."

Mensen in je eigen rangen die door 'de gekleurde bril' kijken, volgens Manuel Mugica Gonzalez is het alleen maar 'een verrijking'. Hun moedertaal kan een extra troef zijn bij een tussenkomst, zij kunnen meer feeling hebben om de juiste toon te zetten. "Al is het zeker niet de bedoeling om onze agenten met een migratieachtergrond alleen maar in te zetten bij die doelgroep. Het idee blijft dat iedereen alles doet."

Een streefcijfer heeft Gent niet: hoe meer kleur, hoe beter. Onlangs kwam er ook bij onze noorderburen een soortgelijke oproep. In de Volkskrant pleitte Max Daniel, een van de hoogste politiefunctionarissen, voor meer diversiteit. "De te witte politie mist het contact met de samenleving", hekelde hij daar. "Zonder minderheden gaan we naar de filistijnen." Samen met veertien leidinggevenden richtte hij een denktank op, om de verhalen van collega's aan te kaarten. Zelfs binnen het korps bots je soms op wantoestanden, zo klaagt hij aan.

Racisme of onwetendheid

Zoals deze: ook echt gebeurd, maar dan in eigen land. Een Vlaamse politieagent met Marokkaanse roots heeft een dag vrij en maakt een ritje met een kameraad. Collega-agenten houden hem tegen, herkennen hem, zetten hem tegen de muur en fouilleren hem. Vrienden en familie staan erop te kijken.

Of ook nog: een politieagent van vreemde origine moet zich 's ochtends aan het onthaal identificeren. Niet omdat hij nieuw is op kantoor. Maar elke dag opnieuw. Zijn blanke collega's stappen iedere ochtend gewoon het bureau binnen.

"Is dat racisme? Niet altijd", meent Jinnih Beels. "Vaak speelt er onwetendheid mee, of een gebrek aan opvolging op het terrein. Hoe dan ook, ook hier kan meer kleur verandering in brengen."